- Bilim ve Teknoloji
- 13.10.2025 09:54
Kumru Aİ nedir? Kumru Aİ nasıl kullanılır? Kumru Aİ kim üretti? Kumru Aİ yerli mi? İşte detaylar..
Türk mühendislerin geliştirdiği 7,4 milyar parametreli yapay zekâ “Kumru” tanıtıldı. Yerli üretim Kumru, Türkiye’nin dijital bağımsızlığı için yeni bir adım olarak görülüyor.
- Oluşturulma Tarihi :
- Güncelleme Tarihi :
- Kaynak : HABER MERKEZİ

Türkiye, yapay zekâ alanında yeni bir döneme giriyor. Türk mühendisler tarafından geliştirilen “Kumru” adlı büyük dil modeli, resmen tanıtıldı. Adını zarif ve güçlü bir kuştan alan bu yapay zekâ, yalnızca teknolojik bir proje değil, aynı zamanda Türkiye’nin dijital bağımsızlığı için atılmış stratejik bir adım olarak görülüyor.
Kumru’nun arkasında, Türkiye merkezli teknoloji girişimi VNGRS bulunuyor. Şirketin Makine Öğrenimi Lideri Melikşah Türker, modelin geliştirilme süreci, teknik detayları ve hedefleriyle ilgili önemli bilgiler paylaştı.
7,4 MİLYAR PARAMETREYLE DEV BİR TÜRKÇE ZİHİN
Kumru’nun teknik altyapısı, yapay zekâ dünyasında hatırı sayılır bir güç gösteriyor.
Model, 7,4 milyar parametreye sahip. Yani, Türkçeyi anlayıp üretme konusunda oldukça geniş bir bilgi ağına sahip bir “dijital beyin” gibi çalışıyor.
Ayrıca, modelin bağlam uzunluğu 8.192 Türkçe token. Bu da yaklaşık 20 sayfalık bir metni tek seferde anlayıp analiz edebilmesi anlamına geliyor. Böylece, bir haber arşivinden bir roman taslağına kadar geniş bir içeriği aynı anda kavrayabiliyor.
MİSTRAL VE LLAMA’DAN İLHAM, TÜRK MÜHENDİSLİĞİNDEN GÜÇ
Kumru’nun mimari temeli, dünyaca bilinen açık kaynaklı sistemlerden esinlenilerek oluşturuldu.
Modelin çekirdeğinde Mistral-v0.3 mimarisinden referanslar, ayrıca Meta’nın LLaMA-3 yapısından teknik fikirler yer alıyor.
Ancak buradaki fark, bu teknolojilerin “kopyalanması” değil; Türk mühendislerin kendi yorumlarını katarak yerelleştirilmiş, Türkçeye optimize edilmiş bir sistem geliştirmeleri. Yani Kumru, dış kaynaklı fikirlerle beslenen ama tamamen yerli ellerle inşa edilen bir proje.
500 GB VERİYLE EĞİTİLEN TÜRK ZEKÂSI
Modelin eğitim süreci de oldukça etkileyici.
Kumru, 500 GB temizlenmiş metin verisiyle eğitildi. Bu süreçte yaklaşık 300 milyar token’a maruz kaldı.
Sonrasında ise, 1 milyon örnekle ince ayar (fine-tuning) aşamasından geçti.
Yani model, Türkçe dilinin tüm inceliklerini, deyimlerini, kültürel referanslarını ve bağlam zenginliğini anlayabilecek şekilde titizlikle eğitildi.
“KUMRU-2B”: CEPTE TAŞINABİLEN YAPAY ZEKÂ
Projenin yalnızca dev sürümü değil, daha hafif bir kardeşi de var: Kumru-2B.
Bu versiyon, 2 milyar parametre ile çalışıyor ve yalnızca 4,8 GB bellek gerektiriyor.
Bu da modelin, mobil cihazlarda bile kullanılabilmesini sağlıyor.
Kısacası Kumru, hem dev sunuculara hem de bir akıllı telefona sığabilecek kadar esnek bir yapıda.
KULLANIM ALANLARI: OFİSTE, CEPTE, BULUTTA
Henüz tüm detaylar netleşmemiş olsa da, kamuoyuyla paylaşılan bilgilere göre Kumru’ya farklı şekillerde erişilebiliyor:
Web arayüzü: Kullanıcılar, kumru.ai adresi üzerinden modele ulaşabiliyor.
API entegrasyonu: Geliştiriciler, Kumru’yu uygulamalarına entegre edebiliyor.
Kurumsal kullanım (on-premise): 16 GB VRAM’li GPU’larda çalışabiliyor; bu da kurumların dışa bağımlı olmadan kendi yapay zekâsını işletmesine imkân veriyor.
Mobil versiyon: Kumru-2B, mobil cihazlarda bile akıcı biçimde çalışabiliyor.
Ücretsiz deneme: Şimdilik, demo sürümünün ücretsiz olarak sunulduğu belirtiliyor.
“YERLİ ÜRETİM” NE KADAR YERLİ?
Kumru, teknik olarak yerli bir proje.
Türk mühendisler tarafından geliştirildi, Türkçe diline özel olarak optimize edildi ve yerli altyapılarda çalışmak üzere tasarlandı.
Ancak geliştiriciler de açıkça belirtiyor: proje, uluslararası açık kaynak mimarilerden esinlenmiş.
Bu nedenle Kumru, hem “yerli üretim” hem de “küresel teknolojilerle uyumlu” bir yapıya sahip.
TÜRKİYE’NİN DİJİTAL GELECEĞİNE KANAT ÇIRPAN KUMRU
Kumru, yalnızca bir yapay zekâ modeli değil; Türkiye’nin teknoloji bağımsızlığı yolunda attığı önemli bir adım.
Türk mühendislerin elinden çıkan bu model, veri güvenliği, kurumsal gizlilik ve yerel dil desteği konularında güçlü bir alternatif olarak konumlanıyor.
Henüz yolun başında olsa da, Kumru şimdiden Türkiye’nin “kendi zekâsını” üretebildiğini kanıtlıyor.
Ve belki de çok yakında, bu dijital Kumru’nun sesi sadece Türkiye’de değil, dünyada da yankılanacak.
Kaynak : HABER MERKEZİ