Bu yıl Ramazan pidesi ‘mucizelere’ kaldı

KEMAL ÖZKURT – ÖZEL HABER - Ramazan ayının yaklaşmasıyla birlikte sofraların vazgeçilmezi Ramazan pidesinin fiyatı açıklandı. Türkiye Fırıncılar Federasyonu Ramazan ayında 250 gram pidenin yeni fiyatının 20 TL olarak belirlendi. İzmir’de ise 300 gram pidenin 25 liradan satılacağı açıklandı. Ancak son beş yılda asgari ücret ve emekli maaşlarındaki artışlar, pide fiyatlarındaki hızlı yükselişe yetişemedi. Ekonomik veriler, alım gücünün düşüşüne işaret ederken, özellikle dar gelirli kesimler için temel gıda ürünlerine erişim her geçen gün zorlaşıyor. Geçmiş yıllarla karşılaştırıldığında, asgari ücretle ve emekli maaşıyla alınabilen pide sayısı giderek azalıyor. 2012’de bir aylık asgari ücretle 577 adet ramazan pidesi satın alınırken bu miktar 2013’te 473’e düştü. 2022’de bir aylık net asgari ücret ile 805 adet ramazan pidesi alınırken bu miktar 2023’te 766 adet oldu. 2024 yılında ise net asgari ücretle 944 adet pide alınabilirken 2025 yılında ise bu oran bin 105 oldu. Emekliler için ise durum daha vahim. Emekli vatandaşlar aldıkları maaşlarla 2015 yılında 873 pide alabilirken bu oran 2025 yılında 578 adet pideye kadar geriledi.

10 YILDA 300 PİDE

2015 yılında net asgari ücret bin 201 TL olarak belirlenmişti. Ramazan pidesi ise ortalama 2 TL’den satılıyordu. Bu koşullarda, asgari ücretle çalışan bir birey maaşıyla 600 adet pide alabiliyordu. 2021 yılında net asgari ücret 2 bin 825,90 TL olarak belirlenmişti. Türkiye genelinde fiyatlar 3 ila 4 TL arasında değişiyordu. Bu koşullarda asgari ücretle 941 pide alınabiliyordu. 2022 yılında asgari ücret 4 bin 253,40 TL’ye yükseldi. Ancak pide fiyatlarının 6 TL’ye çıkması alım gücünü belirgin şekilde düşürdü. Bu şartlarda asgari ücretle 708 adet pide alınabildi. 2023’te pide fiyatları 10 TL’ye yükseldi. Asgari ücretin 8 bin 506,80 TL olduğu bu dönemde alınabilen pide sayısı 850’ye yükseldi. 2024 yılına gelindiğinde, Ramazan pidesinin fiyatı Türkiye genelinde 18 TL’ye, İzmir’de ise aynı gramajdaki pide 18 TL’ye çıktı. Asgari ücretin 17 bin 002,12 TL’ye yükselmesi alım gücünü artırmakta yetersiz kaldı ve bu maaşla sadece 944 adet pide alınabildi. 2025 yılında asgari ücret 22 bin 104,67 TL’ye yükseldi. Ancak 250 gramlık Türkiye genelinde 20 TL olarak belirlendi. Bu durumda asgari ücretli bir çalışan 1.105 pide alabilirken İzmir’de ise pide fiyatının 25 TL olmasından dolayı 884 pide alabildi.

EMEKLİNİN SOFRASI HER GÜN DARALDI

2015 yılında emekli bir birey ise maaşıyla 532 adet pide satın alabiliyordu. Emekli maaşları da yıllar içinde artış gösterse de pide fiyatlarındaki yükselişe karşı yeterli olmadı. 2021 yılında emekli maaşı ortalama 2 bin 326 TL idi ve bu maaşla 775 pide alınabiliyordu. 2022’de emekli maaşı 3 bin 166 TL’ye yükseldi. Ancak pide fiyatının 6 TL olması nedeniyle alınabilen pide sayısı 527’ye düştü. 2023 yılında maaşlar 5 bin 859 TL’ye çıktı, ancak pide fiyatlarının 10 TL olması alım gücünü sınırladı ve emekliler sadece 585 adet pide alabilir hale geldi. 2024’te emekli maaşı 10 bin TL oldu. Ancak pide fiyatının 18 TL’ye yükselmesi, alınabilen pide sayısını 555’e düşürdü. 2025 yılında 14 bin 470 TL olarak belirlenen emekli maaşına karşılık Ramazan pidesinin 20 TL olmasıyla birlikte alınabilecek pide sayısı 578 oldu.

İZMİR’DE DURUM DAHA ÇARPICI

İzmir’de Ramazan pidesi fiyatları Türkiye genelinden farklı olarak daha yüksek oranlarda arttı. 2021’de İzmir’de 250 gram pide 3 TL’den satılırken, 2025 yılında 300 gram pide 25 TL’ye çıktı. 2022 yılında İzmir’de 350 gramlık pide 6 TL’den satıldı. Bu dönemde asgari ücretle İzmir’de alınabilecek pide sayısı 708 iken, emekli maaşıyla sadece 527 pide alınabiliyordu. 2023’te İzmir’de 320 gramlık pide 10 TL’ye satıldı. Asgari ücretle 850 pide alınabilirken, emekli maaşı bu dönemde 585 pideye yetti. 2024’te İzmir’de 300 gramlık pidenin fiyatı 18 TL’ye yükseldi. Bu yıl, asgari ücretle 944 pide alınabilirken, emekli maaşıyla alınabilen pide sayısı 555’e geriledi. 2025 yılında İzmir’de 300 gramlık pide 25 TL’ye çıktı. Asgari ücretle 884, emekli maaşıyla ise 578 adet pide alınabilecek.

RAMAZAN SOFRASI MUCİZEYE DÖNÜŞTÜ

“Ramazan pidesi artık emeklinin sofrasına lüks hale geldi” diyen Tüm Emekliler Derneği (TÜED) İzmir Şube Başkanı Zekeriya Beypınar, “2015 yılında emekli maaşımızla 532 adet pide alabiliyorduk. Bugün ise tüm maaşımızı harcasak bile sadece 578 pide alabiliyoruz. Kağıt üzerinde maaşlarımız artırılıyor gibi görünüyor ama sofraya koyduğumuz ekmek bile küçülüyor. Temel gıda ürünlerine erişim, özellikle dar gelirli ve emekliler için her geçen gün daha da zorlaşıyor” ifadelerini kullandı. Özellikle Ramazan ayında emeklilerin zorlandığını vurgulayan Beypınar, “Bu kutsal ayda sofralarımızı bereketlendirmek isteriz ama ne yazık ki bu bile artık hayal oldu. Eskiden Ramazan pidesi her sofraya girerdi, şimdi ise bu lüks bir gıda haline geldi. Temel ihtiyaçlarımızı karşılamakta zorlanırken, Ramazan sofrası kurmak bizim için artık bir mucizeye dönüştü” dedi.

HALK BİR YIL ORUÇ TUTUYOR

İşsizlik ve Pahalılıkla Savaş Derneği İzmir Şube Başkanı Nesibe Gençer, “Her yıl Ramazan ayı geldiğinde bu tür değerlendirmeler yapılmaktadır. Ancak şunu ifade etmeliyiz ki halkımız sadece Ramazan’da değil bir yıl resmen oruç tutuyor. Asgari ücret bir tam altının altında kalmış durumda. İnsanlarımız açlığa mahkum edilmiş, hele emeklilerimiz insanca yaşam koşullarının dışındadır. İşçilerimizi emekçilerimizi, emeklilerimizi, kamu çalışanlarımızı sefahat ücretine mahkum edenler kendileri zevk-ü sefa içerisinde yaşamaktadır. Sarayın yemekhanesinden 6 ton çöp çıktığını haberlerde okuduk. Ancak halkımıza çöpten atık yemekleri reva görüyorlar bu ne vicdansızlıktır. Bugün milyonlarca emekli 14 bin 469 TL maaş alıyor. Öyle ki Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş fetvasında, ‘Emeklilere ve asgari ücretliye zekat verilebilir’ diyor. Ekonominin geldiği durumun özeti budur. Aile Bakanlığı da ‘Et yemeyin’ diyerek birbirlerini bütünlüyorlar” açıklamasında bulundu.