Emekliye çifte gelir fırsatı: Maaş kesilmeden çalışmak artık mümkün!

Emekliler için hem maaş alıp hem de yeniden iş hayatına dönmek artık mümkün. Ancak kamu ve özel sektör arasındaki farklar önemli. SGK Başuzmanı İsa Karakaş, emeklilerin yasal sınırlar içinde nasıl gelirlerini artırabileceklerini tüm detaylarıyla açıkladı.

Türkiye’de emekli sayısı 16 milyonu aştı. Büyük kısmı erken yaşta emekli olan bu kesim için, hayat pahalılığı ve düşük maaşlar nedeniyle çalışmak adeta bir zorunluluk haline geldi. Peki, hem emekli maaşı alıp hem de çalışmak mümkün mü? Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) uzmanlarının aktardığı verilere göre, bu sorunun yanıtı "Evet", ancak belli kurallara uyulması şart.

DESTEK PRİMİYLE MAAŞ KESMEYE SON!

SGK Başuzmanı İsa Karakaş’ın verdiği bilgilere göre, özel sektörde çalışmak isteyen emekliler için en büyük avantaj, "Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP)" uygulaması. Bu sistem sayesinde emekliler, maaşlarını kestirmeden, yasal olarak çalışabiliyor. Özellikle 2008 yılı Ekim ayından önce sigortalı olanları kapsayan bu uygulama, emeklilere ikinci bir gelir kapısı açıyor.

Özel sektörde çalışmaya devam etmek isteyen emekliler ister tüm sigorta kollarına tabi olabilir, ister sadece SGDP ödeyerek çalışabilir. Burada dikkat çeken detay ise ödenecek prim oranları. Brüt kazancın yüzde 30’u oranında SGDP alınırken, bunun sadece yüzde 7,5’lik kısmı emeklinin maaşından kesiliyor. Kalan yüzde 22,5’lik bölüm ise işveren tarafından ödeniyor.

Örneğin, brüt maaşı 60.000 TL olan bir emeklinin cebinden sadece 4.500 TL kesiliyor. Buna karşılık işveren, yüzde 22,5 SGDP ve yüzde 2,25 kısa vadeli sigorta primi ödüyor. Üstelik SGDP kapsamında çalışan emekliler, iş kazası ve meslek hastalıklarına karşı da sigortalı sayılıyor.

KAMU SEKTÖRÜNDE DURUM FARKLI: MAAŞ DURDURULUYOR

Ancak kamu kurumlarında görev almak isteyen emekliler için tablo tamamen değişiyor. Karakaş’ın belirttiğine göre, kamuya geçmek isteyenlerin maaşlarını durdurmaları gerekiyor. Üstelik bu kişilerden yalnızca SGDP değil, tüm sigorta kollarına ait primler kesiliyor. Bu da emeklilik sonrası yapılan kamu hizmetlerinin, aylığa herhangi bir katkı sağlamadığı anlamına geliyor.

Yani kamu çalışanı emekli maaşını bırakmak zorunda, ayrıca çalıştığı süre boyunca ödediği primler emekli maaşına ek olarak geri dönmüyor.

BAĞ-KUR EMEKLİLERİ İÇİN AYRICALIK

Kendi işini yapan, yani Bağ-Kur (4/1-b) kapsamında faaliyet gösteren emekliler ise bu sistemin dışında kalıyor. Kendi adına iş yürüten emeklilerden herhangi bir prim kesintisi yapılmıyor. Ancak SGDP ödeyerek çalışan bu kişiler, bu süreleri ne ikinci bir emeklilik hakkına çevirebiliyor ne de mevcut maaşlarında bir artış görebiliyor.

Ayrıca SGDP kapsamında ödenen primlerin geri alınması da söz konusu değil. Yani bu primler, sadece çalışmaya devam etmek için bir “destek bedeli” olarak değerlendiriliyor.

EMEKLİLERE İKİNCİ BİR ŞANS

Hayat pahalılığı karşısında emekliler için çalışmaya devam etmek kaçınılmaz hale gelirken, SGDP uygulaması özel sektörde önemli bir çıkış kapısı sunuyor. Ancak kamu kurumlarında görev almak isteyenlerin maaşlarından feragat etmesi gerektiğini unutmamak şart.

Emekliliği ikinci bir başlangıca dönüştürmek isteyenler için, sistemin sunduğu bu farklı seçenekleri iyi analiz etmek gerekiyor. Özellikle ilk sigortalı olunan tarihe göre belirlenen bu haklar, milyonlarca emekli için hem yasal hem de ekonomik bir avantaj sunuyor.