EMO açıkladı! Elektrik zammı şirketler için yapıldı

Geçtiğimiz günlerde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), enerji üretim maliyetlerindeki artışı gerekçe göstererek elektrik fiyatlarında artış yapıldığını duyurdu. Yapılan açıklamada; mesken aboneleri için yüzde 38, tarımsal faaliyetler aboneleri için ise yüzde 30 oranında fiyat artışı uygulanacağını bildirdi. Yeni tarifelerin ise 1 Temmuz'dan itibaren geçerli olacağı belirtildi. Alınan bu karara ilişkin incelemelerde bulunan Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), perakende enerji bedelinde yüzde 2.5'lik bir artışın sınırlı kaldığını, dağıtım şirketlerine aktarılan dağıtım bedeline ise yüzde 58.9 oranında zam yapıldığını tespit etti. EMO tarafından yapılan açıklamada; Temmuz 2024 itibarıyla oluşacak faturanın yalnızca yüzde 23.8`i enerji bedelinden oluşacaktır. Faturanın yüzde 65.9`unu ise dağıtım bedeli oluşturmaktadır. Fon ve vergilerin oranı ise yüzde 10.3`te kalmaktadır. Son tarife değişikliğiyle zaten yüzde 57.2 düzeyinde olan dağıtım bedelinin payının yüzde 65.9`a tırmandırılması normal kabul edilmemelidir. Doğal olarak faturanın en önemli kalemi olması gereken enerji bedelinin, dağıtım bedelinin çok gerisinde kalması, piyasanın çarpık bir biçimde yapılandığını gözler önüne sermektedir. EPDK`nın açıklamasında kullandığı "enerji üretim maliyetlerinde yaşanan artış" ibaresi açıkça zamma mantıklı bir gerekçe üretmeye çalışan bir manipülasyon çabasıdır” ifadelerine yer verildi.

ENERJİ ZAMMI ŞİRKETLERE YARADI

EMO’nun yaptığı incelemeler sonucunda enerji maliyetlerinde ciddi bir artış gözlemlenmediği belirtilerek zammın dağıtım şirketleri için yapıldığı belirtildi. Oda tarafından yapılan açıklamanın devamında; “EPDK elektrik zammı tarifesi üzerinde inceleme yapan EMO, fatura bileşenlerinden perakende enerji bedelindeki artışın konutlar için (8 kWh/gün ve altı) yüzde 2.5 ile sınırlı kaldığı görüldüğü, buna karşın dağıtım şirketlerine aktarılan dağıtım bedeline ise yüzde 58.9 oranında fahiş bir zam yapıldığını tespit etti. Fon ve vergilerden sonra faturanın yüzde 38 olarak arttığı görüldüğünü aktaran EMO, odanın hesaplamalarında 4 kişilik bir ailenin asgari yaşam standartlarını korumak için aylık 230 kWh enerji tüketeceğini hesapladığım aktarılıp, günlük ortalaması 8 kWh’i geçmeyen bu tüketim için aile bütçesinden ayrılması gereken 345.4 TL, bu zamla birlikte 476.6 TL’ye yükseldi. Temmuz 2024 itibarıyla oluşacak faturanın yalnızca yüzde 23.8’i enerji bedelinden oluşacaktır. Faturanın yüzde 65.9’unu ise dağıtım bedeli oluşturmaktadır. Fon ve vergilerin oranı ise yüzde 10.3’te kalmaktadır. Son tarife değişikliğiyle zaten yüzde 57.2 düzeyinde olan dağıtım bedelinin payının yüzde 65.9`a tırmandırılması normal kabul edilmemelidir. Doğal olarak faturanın en önemli kalemi olması gereken enerji bedelinin, dağıtım bedelinin çok gerisinde kalması, piyasanın çarpık bir biçimde yapılandığını gözler önüne sermektedir. EPDK`nın açıklamasında kullandığı 'enerji üretim maliyetlerinde yaşanan artış' ibaresi açıkça zamma mantıklı bir gerekçe üretmeye çalışan bir manipülasyon çabasıdır. Enerji üretim maliyetlerinde ciddi bir artış yaşanmadığı herkes tarafından bilinen bir gerçektir. EPİAŞ`ın resmi bülteninden alınan son 12 aya ait aşağıdaki PTF/SMF grafiği de bu gerçeği doğrulamaktadır. Zaten dağıtım bedeline yüzde 58.9 oranında zam yapılması, artışın dağıtım bedeli kaynaklı olduğunu göstermektedir. Bir başka deyişle 50 kuruşun altında bir bedelle temin edilen birim elektrik enerjisinin ancak 1.36 TL`ye tüketiciye ulaştırılabilmesi, hiçbir ekonomik gerçekle uyuşmamaktadır” ifadelerine yer verildi.

DAĞITIM ŞİRKETLERİ KAMULAŞTIRILMALI

Enerji sektörünün tekrardan kamu tekeline geçmesi gerektiği belirtilen açıklamada şu ifadelere yer verildi;

“Kuşkusuz özel dağıtım şirketlerinin kullandığı altyapı kamu malı, verdikleri hizmetler de kamu hizmetidir. Dağıtım şirketleri vatandaşlara elektrik enerjisini kaliteli, güvenli, sürekli ve ucuz bir şekilde ulaştırmasından sorumludur. Bugün geldiğimiz nokta, özel sektör tarafından işletilen elektrik dağıtım hizmetlerinin genel ekonomiyi zora sokacak şekilde başarısız bir biçimde işletildiğini göstermektedir. Kamu eliyle yürütülmesi gereken hizmetin özelleşmesi, fahiş düzeyde pahalılık yaratmanın yanında, kamu kaynaklarının özel sektöre sınırsızca aktarılması sonucunu da doğurmuştur. Ucuz, kaliteli ve güvenilir enerjiye erişim tüm yurttaşlar için temel haktır. Özelleştirme bedelleri için alınan dövize endeksli kredilerin rahat ödenmesi için dağıtım şirketlerine kaynak aktarıldığı bir Türkiye tablosu, artık geride bırakılmalıdır. Kamucu anlayışla; enerji alanında, ticari ve siyasi çıkarlardan uzak, üretim sektörleri başta olmak üzere genel ekonomiyi destekleyecek şekilde tarifeleri belirleyebilecek özerk bir yapının inşası mümkün ve zorunludur. Arz güvenliğini sağlamak ve toplam maliyeti düşürmek için özelleştirilen üretim tesisleri ve dağıtım bölgelerinin kamulaştırılması acilen gündeme alınmalıdır.”