Gelişmiş ülkelerde enflasyon ve ekonomik belirsizlikler

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ve diğer gelişmiş ülkelerden alınan verilere göre, Kovid-19 salgını ve Rusya-Ukrayna savaşı sonrasında enflasyon hedeflerine ulaşılamadı. Tedarik zinciri problemleri ve artan petrol, doğal gaz ve gıda fiyatları, küresel çapta yüksek enflasyona yol açarak yaşam maliyetlerini ciddi şekilde artırdı.

Uzun yıllar boyunca düşük seyreden enflasyon, hemen hemen tüm ülkelerde hızla artarken, özellikle ABD ve bazı Avrupa ülkelerinde son 40 yılın en yüksek seviyelerine ulaştı. Yüksek faiz oranlarına rağmen, özellikle hizmet sektöründe etkili olan inatçı yüksek enflasyon, dünya genelindeki birçok hükümet ve merkez bankasını ciddi şekilde zorlamaya devam ediyor.

ENFLASYON VE EKONOMİK BELİRSİZLİKLER

Fed'in Faiz İndiriminde Temkinli Adımlar, 2025 İçin Enflasyon Tahminlerini Yükseltti

ABD Merkez Bankası (Fed), 18 Aralık'ta politika faizini 25 baz puan düşürdü. Ancak, bankanın gelecek yıl faiz indirimlerinde daha temkinli olacağına dair yaptığı açıklamalar, dünyanın en büyük ekonomisinde enflasyonla mücadelenin devam ettiğini gözler önüne serdi. Fed, enflasyon tahminlerini bu yıl için yüzde 2,3'ten yüzde 2,4'e, 2025 içinse yüzde 2,1'den yüzde 2,5'e revize etti.

Trump, başkanlık görevini devralırken Avrupa, Çin, Meksika ve Kanada'dan gelen ürünlere uygulamayı düşündüğü tarife planlarını açıklamıştı. Ekonomistler, bu tarifelerin ticaret ortakları tarafından misilleme olarak artırılabileceğini ve bunun büyüme üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğini belirtiyor.

Ekonomistler, Fed'in doğru dengeyi bulmasının 2024'te olduğu gibi 2025 için de kritik öneme sahip olduğunu belirtiyor. Ekonomik faaliyetlerin enflasyonu tetiklemeden desteklenmesi gerektiği vurgulanıyor. Haziran 2022'de yüzde 9,1'e kadar yükselen enflasyon, şu anda yüzde 3'ün altına gerilemiş olsa da, olası tarifelerin ticaretin yanı sıra ABD dolarının güçlenmesine ve ürün fiyatlarının artmasına yol açabileceği ifade ediliyor. Ayrıca, tarifelerdeki her 1 puanlık artışın, yıllık enflasyonda 0,1 puanlık bir artışa yol açabileceği belirtiliyor.

AVRUPA'DA ENFLASYON DÜŞERKEN, BÜYÜME SORUNU DEVAM EDİYOR

Avrupa'da enflasyonla mücadelede ilerleme sağlanırken, kıtanın en büyük sorunu ekonomik büyüme olarak öne çıkıyor. Avro Bölgesi'nde yıllık enflasyon, Kasım ayında yüzde 2,2 seviyesine gerilerken, analistler Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) faiz oranlarını 2025 yılının sonuna kadar yüzde 1,5'e indirmeyi planladığını belirtiyor. Japonya merkezli Nomura'nın raporuna göre, düşük tüketim ve Alman ekonomisindeki zayıf görünüm, Avrupa'nın ekonomik büyümesinde yavaş bir toparlanmaya neden olacak.

Almanya, Kovid-19'dan bu yana G7 ülkeleri arasında en düşük reel GSYH büyümesine sahip. Ülke, ABD ve Çin'e olan ticari bağımlılığı, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın yarattığı enerji krizi, yetersiz yatırım harcamaları ve kötüleşen demografik koşullar gibi birçok zorlukla karşı karşıya. Ayrıca, Almanya'nın ihracata bağımlı sanayi sektörü, küresel ekonomik yavaşlama, uluslararası ticaretteki artan korumacılık ve Çin'le artan rekabet gibi faktörlerden olumsuz etkileniyor.

COLUMBİA İŞLETME OKULU'NDAN ENFLASYON ANALİZİ

ABD merkezli Columbia İşletme Okulu tarafından yayımlanan raporda, merkez bankalarının enflasyonu kontrol altına alma çabalarına rağmen, yüksek enflasyonun neden devam ettiğine dair bulgulara yer verildi. Raporda, 1990'lı yıllardan itibaren ticaret kısıtlamalarının azalması ve gelişen ekonomilerdeki sıkı maliye politikalarının merkez bankalarının enflasyonla mücadelelerini kolaylaştırdığına dikkat çekildi.

Raporda, küreselleşme eğiliminin tersine dönmesi, artan mali baskılar ve uzun vadeli reel faiz oranlarının yükselmesiyle, merkez bankalarının enflasyonu kontrol etmede daha fazla zorluk yaşadığı ifade edildi. Ayrıca, yıkıcı ekonomik olayların etkisiyle enflasyonun geçmişe kıyasla daha sık yukarı yönlü hareket ettiği ve bunun uzun vadeli ortalama enflasyonu artırdığı belirtildi.

AA