Zeytinyağı ihracat kısıtlamasının hiçbir olumlu sonucu yok

KEMAL ÖZKURT

Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği, 2 büyük organizasyonla Türk zeytin ve zeytinyağı sektörünü bir araya getirdi. Programa Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mustafa Gültepe, Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, Ege Zeytin, Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı Davut Er ve İzmir Ticaret Borsası Meclis Başkanı Ömer Gökhan Tuncer katılım gösterdi. Wyndham Grand İzmir Oteli’nde düzenlenen etkinliğin ilk oturumunda 2022 yılında zeytin ve zeytinyağı ihracatının yıldızı olan firmalara ihracat ödülleri verildi. Etkinliğin devamında ise zeytincilikte Dünya ve Türkiye: Sektörel İnceleme ve Gelecek Perspektifleri isimli panel düzenlendi. Panelde İYTE Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alper Baba, Ekonomi Gazetesi Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım Yazar ve Marka Danışmanı Altay Ayhan ve Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Levent Bilginoğulları sektöre ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Programın açılışında konuşan Er, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına yönelik getirilen ek tedbir ve kısıtlamaların sektöre zarar verdiğini ifade ederek kısıtlama uygulamasına devam etmesi durumunda, sektörün telafisi mümkün olmayan hasarlara yol açacağını ve pazarların kaybetme noktasına geldiğini belirtti.

KISITLAMININ HİÇBİR OLUMLU SONUCU OLMADI

Dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına yönelik getirilen ek tedbir ve kısıtlamaların sektöre zarar verdiğine dikkat çeken Er, “Son üç yılda zeytinyağına dört kez getirilen ihracat kısıtlamalarının, amaçlandığı gibi olumlu bir etkisi kesinlikle olmadı. Bu kısıtlamalar, amaçlandığı üzere fiyat artışlarını yavaşlatmakta yeteri kadar etkili olmadığı gibi, aksine üretici ve mal tedarikçilerini beklenti içine soktu ve yeterli miktarda mal arzı olmadığı için piyasayı daha da bloke etti. Fiyatlar kısıtlama uygulamasından bu yana yaklaşık yüzde 30 civarında artış gösterdi. İhraç edilemediği için depolarda bekletilen zeytinyağları ise, sıcak hava ve olumsuz depolama koşulları nedeniyle bozulmaya maruz kaldı, asidite ve diğer kıymetli spektler zarar gördü, yüksek kaliteli sızma yağlar rafinajlık yağlara dönüştü ve bu da yüzde 30’luk bir değer kaybına neden oldu. Söz konusu kısıtlama uygulaması hem iç piyasada hem de ihracatta hiçbir olumlu sonuç doğurmadı. Dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına getirilen kısıtlama uygulamasına devam edilmesi durumunda, sektörümüzde telafisi mümkün olmayan hasarlara yol açacak. Üzülerek söylüyorum ki, zor şartlarda kazanılmış olan birçok pazarı kaybetme noktasına gelmiş bulunmaktayız” ifadelerini kullandı.

ZEYTİNYAĞINDA 5 YILLIK HEDEF 2 MİLYAR DOLAR

Bu sezon sektör olarak tarihin en yüksek ihracat rakamlarına ulaşarak başarılı bir sezonu geride bıraktıklarını belirten Er, “Sofralık zeytin ihracatımız bir önceki sezona kıyasla tutar bazında yüzde 7 artarak 172 milyon dolardan 184 milyon dolara yükseldi. 31 Ekim'de sona eren 2022/23 zeytinyağı ihracat sezonunda ise, 118 ülkeye ihracat gerçekleştirdik ve toplam zeytinyağı ihracatımız miktar bazında yüzde 158 artarak 58 bin tondan 150 bin tona, tutar bazında ise yüzde 259 artarak 201 milyon dolardan 723 milyon dolara yükseldi. Sofralık zeytin üretiminde dünyada lider ve zeytinyağında ise İspanya’dan sonra en büyük 2. üretici konumuna yükseldiğimiz 2022/23 ihracat sezonunda, üretimdeki rekor ile birlikte elde ettiğimiz başarıyla, toplam sektör ihracatımız 947 milyon dolara ulaştı ve sektörümüz dünya pazarlarında çok önemli bir yer edindi. 2023 yılında 1 milyar dolara yaklaşan ihracatımızı önümüzdeki 5 yıllık süreçte 2 milyar dolara çıkarmayı hedefliyoruz. Bu hedefe ulaşmak için sadece mevcut geleneksel yöntemleri değil, aynı zamanda çevreye duyarlı, enerji verimli, sosyal sorumluluk prensiplerine uygun sürdürülebilir modern üretim tekniklerini de benimsememiz gerekiyor. Ancak, bütün bu hedeflere ulaşabilmemiz için sektör paydaşlarımızın bir araya gelerek iş birliği yapması ve sorunlara çözümler üretmesi büyük önem taşıyor” diye belirtti.

11 AYLIK ZEYTİNYAĞI İHRACATI 833 MİLYON DOLAR

Türkiye’nin 11 ayda yaklaşık 233 milyar dolarlık ihracata ulaştığını belirten Gültepe, “2022’nin aynı dönemine göre az da olsa artıdayız. Deprem felaketini, küresel pazarlardaki daralmayı, bazı sektörlerimizdeki ciddi kan kaybını dikkate aldığımızda önemli bir başarıya imza attığımızı söyleyebilirim. Yılı 255 milyar doların üzerinde mal ihracatıyla kapatacağız. Bazı sektörlerimizde ciddi kan kayıpları var. Zeytin ve Zeytinyağı ise 2023’te yıldızı parlayan sektörlerimizin başında yer alıyor. Geçen yıl 500 milyon dolarlık bir zeytinyağı ihracatımız vardı. Bu yıl çok daha başarılı bir performans sergiliyoruz. 11 aylık zeytinyağı ihracatımız yüzde 112’nin üstünde artışla 833 milyon dolara ulaştı. Kasım ayında zeytinyağı birim ihracatını en fazla artıran beşinci sektörümüz oldu. Geçen yıl 2,8 dolarlık birim ihracat değeri 2023’te yüzde 36,4 artarak 3,8 dolara ulaştı. Geçen yıla göre önemli bir artış var. Ama zeytinyağı gibi bir üründe çok daha yüksek birim değerlere ulaşabiliriz. Bunu da ancak markalaşarak ve tanıtım çalışmalarına ağırlık vererek başarabiliriz” diye konuştu.

Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği’ne göre  2022 yılında zeytin ve zeytinyağı ihracatının yıldızı olarak ödül alan firmalar şu şekilde sıralandı ;

2022 Ambalajlı Sofralık Zeytin Sıralaması;

1 - Toprak zeytin zeytinyağı gıda tarım san. Ve tic. Ltd. Şti.,

2 - Eker gıda nak.inş.san.tic.ltd. Şti.

3 - Maroli gıda sanayi ve dış ticaret a.ş.

4 - Yunuslar tarım ürünleri gıda inşaat turizm  san. Ve dış tic. Ltd. Şti.

5 - Günkar inşaat gıda tekstil nak. İth. İhr. San. Ve tic. Ltd. Şti.

2022 Ambalajlı Zeytinyağı Sıralaması

1 - Verde yağ besin maddeleri sanayi ve ticaret a.ş.

2 - Kozmopolitan gıda sanayi ve ticaret a.ş.

3 - Savola gıda sanayi ve ticaret a.ş.

4 - Eraydın tarım ürünleri gıda petrol hay. İnş. Nak. San.ve tic.ihr.ith .ltd.şti.

5 - Alhatoğlu zeytincilik gıda zirai ilaç ve tarım mak. San. Ve tic. Ltd. Şti.

HABER MERKEZİ