Lisa Cook kimdir? Trump neden görevden aldı?

2022 yılında Federal Rezerv Yönetim Kurulu üyesi olarak yemin eden Amerikalı ekonomist Lisa Cook, ABD Başkanı Donald Trump tarafından görevinden alındı. Federal Rezerv, siyasi müdahalelerin olmaması ile tanınırken, Cook’un görevden alınması yasal hakların ihlali konusunu akıllara getiriyor. Fed üyesi Lisa Cook'un görevden alınması, sadece bir atama krizi olarak değil, aynı zamanda küresel piyasaları sarsan ve Fed'in bağımsızlığını tehdit eden tarihi bir olay halinde geliyor. Peki Lisa Cook kimdir? Trump neden görevden aldı?

LİSA COOK KİMDİR?

Lisa Cook, 2022 yılında Federal Rezerv Yönetim Kurulu üyesi olarak yemin eden Amerikalı bir ekonomisttir. Kurulda görev alan ilk siyahi kadın olarak tanınan Cook, Federal Rezerv Yönetim Kurulu'na atanmasından önce, Ocak 2022'de Chicago Federal Rezerv Bankası yönetim kuruluna seçilmiştir.
Tam ismiyle Lisa DeNell Cook ,1964 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin güneyinde bulunan Georgia eyaletinde dünyaya geldi. Çocukluk döneminde Georgia'daki okullarda ayrımcılığın kaldırılması için yapılan etkinliklere katılmış ve eski zamanlarda beyazların gittiği bir okula kaydolmuştur. Ayrımcıların saldırısına uğramasının ardından Cook’un hâlâ fiziksel yara izleri taşıdığı bilinmektedir. 1986 yılında Spelman College'dan Fizik ve Felsefe alanında lisans derecesi alan Cook, Harry S. Truman Bursu kazanmıştır. Spelman'ın ilk Marshall Bursu'nu alarak Oxford'daki St. Hilda's College'a devam etmiş ve 1988 yılında felsefe, siyaset ve ekonomi alanlarında lisans derecesi almıştır. Senegal'deki Şeyh Anta Diop Üniversitesi'nde felsefe alanında yüksek lisans dersleri alan Cook, bir ekonomistle Kilimanjaro Dağı'na tırmanmış ve burada geçirdiği süre boyunca düşünmüştür. Ekonomi alanında doktora yapmayı ciddi olarak düşünen Cook ve 1997 yılında Barry Eichengreen ve David Romer'in rehberliğinde Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'den ekonomi alanında doktora derecesi almıştır.

NEDEN GÖREVDEN ALINDI?

25 Ağustos 2025 tarihinde ABD Başkanı Donald Trump, Truth Social isimli bir medya aracılığıyla Federal Rezerv Başkanı Lisa Cook'u ipotek dolandırıcılığı gerekçesiyle görevden aldığını açıkladı.
Trump tarafından atanan Federal Konut Finansman Ajansı müdürü Bill Pulte, Cook'u ipotek başvurularında ikamet bilgilerini tahrif etmekle suçlayarak davayı Adalet Bakanlığı'na teslim etti. Pulte, Cook'un Haziran 2021'de Michigan'daki bir ev için 203.000 dolarlık ve sadece iki hafta sonra Georgia'daki bir daire için 540.000 dolarlık ipotek aldığını iddia ediyor. Her ikisi de Cook'un birincil ikametgahı olarak ilan edilmiş ve Georgia'daki mülk daha sonra kiraya verilmişti. Pulte'nin açıklaması üzerine Adalet Bakanlığı soruşturma başlattı.

İSTİFA ÇAĞRISINI REDDETİ

Trump geçtiğimiz hafta Cook hakkında soruşturma açılmasını talep ettiğini sosyal medya hesabından yayınlamıştı. Cook ise "Cook hemen istifa etmelidir." ifadesini kullanan Trump’a yanıt verdi.
 İstifa etmeyeceğini belirten Cook, yaptığı açıklamada "Başkan Trump, yasalarda hiçbir gerekçe yokken ve bunu yapma yetkisi yokken beni 'bir sebeple' kovmuş gibi davrandı. İstifa etmeyeceğim." dedi. 

İDDİALARIN KAYNAĞI 2011 YILINA DAYANIYOR

Lisa Cook'un 2038 yılına kadar sabit bir görev süresinin olduğu biliniyor. 1913 Federal Rezerv Yasası uyarınca, yalnızca "sebeple" görevden alınabilir. Bu da görev süresi boyunca uygunsuz davranışlarda bulunması anlamına geliyordu. İddialar, Cook'un Fed'e katılmasından önceki 2021 yılına dayanmakta ve yasal standardı karşılayıp karşılamadıkları konusunda ciddi soruların doğmasına neden olmaktadır. Hukukçular ise bunun tehlikeli bir emsal teşkil ettiğini söylüyor.

ANAYASAL KRİZE SEBEP OLABİLİR

Cook ve hukuk ekibi, Trump’ın görevden alma yetkisinin olmadığını iddia etmektedir. Bu nedenle Cook istifa etmeyi reddetmiştir. Başkan tarafından Cook’un görevden alınması yasal hakların ihlali mi sorularını akla getiriyor. Federal Rezerv Yasası ve Anayasal bakımdan yasal olup olmadığı mahkeme sonucunda belli olacak.

Kaynak : HABER MERKEZİ