Nobel Kimya Ödüllü David MacMillan kimdir?  Başarıları nelerdir? Ödülleri ve akademik hayatı

Organokataliz alanında devrim yaratan çalışmalarıyla 2021 Nobel Kimya Ödülü’nü kazanan David W.C. MacMillan kimdir? Hangi buluşuyla bilim dünyasında bu kadar ses getirdi?

DAVID MACMILLAN KİMDİR?

David William Cross MacMillan, 16 Mart 1968’de İskoçya'nın Bellshill kentinde dünyaya gelmiştir. Organik kimya alanında dünyanın önde gelen isimlerinden biri olan MacMillan, özellikle "asimetrik organokataliz" üzerine yaptığı öncü çalışmalarla tanınır. Nobel ödüllü kimyager, molekül sentezinde yeni ve etkili yöntemler geliştirmesiyle modern kimya tarihinde özel bir yer edinmiştir.
Eğitim hayatı ve akademik kariyeri
Lisans eğitimini 1991 yılında Glasgow Üniversitesi’nde kimya alanında tamamlayan MacMillan, yüksek lisans ve doktora çalışmalarına Amerika Birleşik Devletleri’nde devam etti. Kaliforniya Üniversitesi Irvine Kampüsü’nde Larry Overman’ın danışmanlığında doktora derecesini 1996 yılında aldı. Doktora sürecinde karmaşık organik bileşiklerin sentezi üzerine yoğunlaştı ve bu süreçte doğal ürünlerin yapay üretiminde kullanılan yöntemleri geliştirdi.
Doktora sonrası Harvard Üniversitesi'nde David Evans ile çalışarak enantiyoselektif kataliz ve Sn(II)-türevli komplekslerin geliştirilmesi üzerine araştırmalar yaptı. Ardından, 1998 yılında Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’de bağımsız akademik kariyerine başladı. 2000’de Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’ne (Caltech) geçiş yaptı ve burada Earle C. Anthony Profesörü unvanına kadar yükseldi.
2006 yılında Princeton Üniversitesi’ne katılan MacMillan, burada hem akademik çalışmalarını sürdürmekte hem de Merck Kataliz Merkezi’nin direktörlüğünü yapmaktadır.

DAVID MACMİLLAN'IN BİLİMSEL ÇALIŞMALARI VE KATKILARI

David MacMillan, kimya dünyasında özellikle “asimetrik organokataliz” kavramını sistematik hale getiren isim olarak bilinir. 2000’li yılların başında küçük organik moleküller kullanarak kimyasal reaksiyonları katalize etme fikrini ortaya koydu ve bu yaklaşımı geliştirdi. Organokataliz, metal katalizörlere kıyasla daha çevreci, ekonomik ve etkili bir alternatif olarak kabul gördü.
MacMillan’ın laboratuvarı; Diels-Alder reaksiyonları, Friedel-Crafts alkilasyonları, Michael reaksiyonları gibi çok sayıda temel kimyasal tepkimenin asimetrik versiyonlarında bu katalizörleri kullanarak önemli başarılar elde etti. Geliştirdiği kiral imidazolidinon yapılar, sentetik organik kimyada geniş çapta uygulanmaya başlandı.
Ayrıca MacMillan, 2010-2014 yılları arasında Royal Society of Chemistry'nin yayımladığı Chemical Science dergisinin kurucu genel yayın yönetmeni olarak da görev aldı.

DAVID MACMILLAN'IN ÖDÜLLERİ VE ÜYELİKLERİ

David MacMillan, bilimsel katkılarıyla çok sayıda saygın ödül ve unvana layık görülmüştür:
2002 – Sloan Research Fellowship
2004 – Corday-Morgan Ödülü (Kraliyet Kimya Derneği)
2012 – Royal Society (FRS) üyeliği
2012 – Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi üyeliği
2013 – Royal Society of Edinburgh üyeliği
2015 – Harrison Howe Ödülü
2017 – Ryoji Noyori Ödülü
2018 – ABD Ulusal Bilimler Akademisi üyeliği
2021 – Nobel Kimya Ödülü, Benjamin List ile birlikte, asimetrik organokataliz çalışmaları nedeniyle
David MacMillan, yalnızca bir kimyager değil, aynı zamanda modern sentez kimyasının yönünü değiştiren bir bilim insanı olarak tanınmaktadır. Çalışmaları, ilaç geliştirmeden malzeme bilimine kadar pek çok alanda temel etkiler yaratmıştır. Hâlen Princeton Üniversitesi’nde akademik çalışmalarına devam etmektedir.