Süreli Yayın İstatistikleri çalışması; BİK görev alanındaki süreli yayınlara ilişkin sayısal veriler, gazetelerin tirajları, internet haber sitelerinin ziyaretçi trafikleri, resmî ilan ve reklamların yıllara göre adet ve tutarları, içerik türleri, istihdam edilen basın çalışanı sayısı, kadın-erkek istihdam oranı, basın çalışanlarının eğitim durumları ve kadro unvanları gibi kapsamlı bilgileri içeriyor.
Bu yıl ilk kez internet haber sitelerinin de dâhil edildiği çalışma, resmî ilan ve reklam yayımlayarak kamu desteği alan yayınlara ilişkin bilgiler ışığında Türk basınının genel görünümünü özetliyor.
Toplam bin 102 süreli yayın, Basın İlan Kurumu aracılığıyla resmî ilan yayımladı
2024 yılında, mevzuatta belirtilen kriterleri karşılayan toplam bin 102 süreli yayın, Basın İlan Kurumu aracılığıyla resmî ilan yayımladı. Bu yayınların 753’ü gazete, 349’u ise internet haber sitesiydi. Sadece resmî reklam yayımlayan gazete, dergi ve internet haber sitesi sayısı ise 938 olarak kaydedildi. Böylece, 2023 yılında 2.079 olan toplam süreli yayın sayısı, 2024 yılında yüzde 1,8 oranında azalarak 2.040’a geriledi.
753 gazeteden yüzde 95,9’u yerel, yüzde 3’ü yaygın, yüzde 1,1’i ise bölgesel yayınlar olarak sınıflandırıldı. Yayın periyotlarına bakıldığında ise gazetelerin 456’sı günlük olarak, 297’si ise haftada 2 ile 6 gün arasında değişen aralıklarla yayımlandı.
En çok süreli yayının bulunduğu iller arasında 372 yayınla birinci sırada bulunan İstanbul’u 109 yayınla Ankara, 97 yayınla Bursa, 93 yayınla Balıkesir, 89 yayınla İzmir, 82 yayınla Kahramanmaraş, 58 yayınla Konya, 54’er yayınla Kocaeli ve Antalya takip etti.
Resmî reklam yayımlayan gazete ve dergi sayısı 474 oldu
Ülke genelinde sadece resmî reklam yayımlayan gazete ve dergi sayısı 474 oldu. En çok dergi 251 ile İstanbul’da yayımlanırken bunu, 71 dergi ile Ankara, 39 dergi ile İzmir takip etti. Bu yayınların 16’sı günlük, 59’u haftalık, 43’ü 15 günlük, 246’sı aylık, 64’ü iki aylık, 46 tanesi de üç aylık periyotlarla yayımlandı.
Sadece resmî reklam yayımlayan 464 internet haber sitesinden 69’u Kahramanmaraş’ta, 64’ü Bursa’da, 44’ü İstanbul’da, 33’ü Balıkesir’de, 31’i de Kocaeli’de bulunuyor.
Gazete tirajları düşüşte
Gazetelerin toplam tirajı 2023 yılına göre yüzde 27,5 oranında düşüş göstererek 2024 yılında 462.707.383 olarak gerçekleşti.
Yaygın statüdeki 23 gazete 370.522.910, 722 yerel gazete 90.178.456 adet, 8 bölgesel gazete ise 2.006.017 adet satış rakamına ulaştı.
9 milyar ziyaretçi, 46 milyar sayfa görüntülemesi
Basın İlan Kurumu’nun dijital ölçümleme sistemi BİK Analitik tarafından internet haber sitelerinde yapılan trafik analizleri, bu yıl itibarıyla resmi istatistiklere dâhil edilerek ilk kez kamuoyuna sunuldu. Bu sayede dijital basına duyulan okur ilgisi, sayısal verilerle ilk kez görünürlük kazanmış oldu.
İnternet haber sitelerinde toplam 9.292.640.555 tekil ziyaretçi tarafından 46.714.549.465 adet sayfa görüntülenmesi gerçekleştirildi.
Toplam tekil ziyaretçi trafiğinin; yüzde 56,1’i Genel Kategorideki internet haber sitelerinde oluşurken, yüzde 14,6’sını 1. Kategori, yüzde 3,2’sini 2. Kategori, yüzde 17,1’ini 3. Kategori, yüzde 6,2’sini 4. Kategori, yüzde 2,8’ini ise 5. Kategorideki internet haber siteleri elde etti.
Yayınların yüzde 88’i ‘siyasi-haber-güncel’ içerikli
Ülke genelindeki 2.040 süreli yayın içeriklerine göre tasnif edildiğinde, 1.812 yayının ‘siyasi-haber-güncel’ içerik türünde yayım yaptığı görüldü.
Resmî ilan yayımlayan 753 gazetenin tamamı siyasi-haber-güncel içerik türünde yayımlanırken; dergi vasfındaki 474 yayından 261’i siyasi-haber-güncel , 85’i sektörel-mesleki, 47’si kültür-turizm-tanıtım, 32’si ekonomi-ticaret-finans, 16’sı fikir-sanat, 12’si magazin-moda-alışveriş, 10’u spor, 6’sı bilim-bilişim-teknik, 4’ü ise sağlık ve diğer 16 yayın ise farklı içerik türleri altında sınıflandırıldı.
813 internet haber sitesinden 798’i siyasi-haber-güncel, 7’si sektörel-mesleki, 4’ü spor, 4’ü de ekonomi-ticaret-finans içerik türünde okurlarının ilgisine sunuldu.
Sektörde kadın istihdam oranı yüzde 39
Gazete ve internet haber sitelerinde çalışan 7.719 basın çalışanının 3.013’ünü kadınlar oluşturdu. Gazetelerde 1.599’u kadın ve 2.716’sı da erkek olmak üzere toplam 4.315, internet haber sitelerinde ise 1.414’ü kadın 1.990’ı da erkek olmak üzere toplam 3.404 basın çalışanı istihdam edildi.
Gazetelerde çalışanların yüzde 44,5’i muhabir, yüzde 26,4’ü sayfa editörü, yüzde 19,4’ü yazı işleri müdürü, yüzde 7,4’ü yazar, yüzde 2,1’i de haber müdürü kadrosunda görev aldı.
İnternet haber sitelerinde istihdam edilenlerin yüzde 39,7’si muhabir, yüzde 36,4’ü internet editörü, yüzde 11’i sorumlu yazı işleri müdürü, yüzde 9,5’i yazar, yüzde 3,4’ü de haber müdürü kadrosunda çalıştı.
Basın çalışanlarının çoğu lisans mezunu
Basın çalışanlarının eğitim düzeyleri incelendiğinde ise yüzde 43,8 oranıyla büyük çoğunluğunun lisans seviyesinde eğitim gördüğü istatistiklere yansıdı. Bunu, yüzde 32,2 ile lise, yüzde 11,3 ile ön lisans, yüzde 10,1 ile lise altı, yüzde 2,6 ile de yüksek lisans ve doktora mezunu gazeteciler izledi.
İlan ve reklam adetleri düştü, bedeller arttı
2024 yılında yayımlanan resmî ilan ve reklamların bedeli 2023 yılına göre yüzde 90 oranında artarak toplam 3.985.113.210 Türk Lirası olarak gerçekleşti. Buna karşın 2023 yılında yayımlanan 158.221 adet ilan, yüzde 7,1 azalarak 2024 yılında 146.944 sayısına geriledi.
2024 yılındaki kamu desteğinin yüzde 84,5’ini resmî ilanlar, yüzde 15,2’sini resmî reklamlar, yüzde 0,3’sini de özel ilan ve reklamlar oluşturdu.
