Afrika küresel arenada yükselirken, Türkiye ile olan ilişkilerini güçlendiriyor

Afrika kıtası, ekonomik kalkınma adımları, bölgesel birlik projeleri ve yabancı yatırımcılara sunduğu teşviklerle dünya sahnesindeki etkisini her geçen gün daha da artırıyor.
Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 18’ine ev sahipliği yapan Afrika, yalnızca genç ve dinamik iş gücüyle değil, hızla büyüyen tüketici pazarıyla da uluslararası ilginin odak noktası haline geliyor.
Altın, elmas, uranyum ve petrol gibi zengin yer altı kaynaklarına sahip olan kıta, dünya altın rezervlerinin yaklaşık yüzde 40’ını, kobaltın yüzde 60’ını ve önemli petrol-doğalgaz yataklarını barındırıyor.
Stratejik önemi her geçen gün artan Afrika, Çin, ABD, Avrupa Birliği, Hindistan ve Körfez ülkeleri gibi küresel aktörlerin dikkatini çekerken, Birleşmiş Milletler'deki oylamalarda da belirleyici konumuyla dikkat çekiyor. Bu sayede kıta, yalnızca hammadde sağlayıcısı değil, aynı zamanda küresel politikalarda etkin rol oynayan bir oyuncu haline geliyor.

TÜRKİYE'NİN AFRİKA’DAKİ ETKİSİ GENİŞLİYOR

Türkiye ise Afrika’ya yönelik çok yönlü dış politikası kapsamında, altyapı yatırımları, kalkınma desteği, askeri iş birlikleri ve eğitim projeleri gibi birçok alanda kıta ile bağlarını güçlendiriyor.
Dışişleri kaynakları ve açık verilerden derlenen bilgilere göre, Türkiye’nin 2002 yılında Afrika'da yalnızca 12 olan büyükelçilik sayısı, 2024 itibarıyla 44’e ulaştı.
Benzer şekilde, Afrika ülkelerinin Türkiye'deki diplomatik varlığı da artış gösterdi. 2008’de Ankara’da sadece 10 Afrika büyükelçiliği varken, bu sayı 2024 yılında 38’e yükseldi.
Bu karşılıklı diplomatik açılımlar, siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkilerin daha da güçlenmesini sağlarken, son beş yılda gerçekleştirilen üst düzey karşılıklı ziyaretlerin sayısı 500’ün üzerine çıktı.

AFRİKA'YI EN FAZLA ZİYARET EDEN LİDER RECEP TAYYİP ERDOĞAN

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 31 Afrika ülkesine 53 ziyaret gerçekleştirerek kıtayı en fazla ziyaret eden lider oldu.
Türkiye'nin Afrika ülkeleriyle yaptığı anlaşmaların sayısı da büyük artış gösterdi.
Türkiye, Afrika'dan 49 ülke ile Ticari ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması, 32 ülke ile Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması, 17 ülke ile Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması, 35 ülke ile Askeri Çerçeve Anlaşması, 21 ülke ile Askeri Eğitim İşbirliği Anlaşması, 29 ülkeyle Savunma Sanayi İşbirliği Anlaşması imzaladı.
Ayrıca kıtanın hemen hemen tamamına yakın sayılan 49 Afrika ülkesiyle İş Konseyi kuruldu.

TİCARET HACMİ 9 KAT ARTTI

Türkiye'nin Afrika'yla ticaret hacmi, 2002 yılında 4,3 milyar dolar düzeyindeyken 2024 yılı sonu itibarıyla 36,6 milyar dolara yükselerek yaklaşık 9 kat arttı.
Türkiye'nin Afrika'daki yatırımları ise 2003'te 67 milyon dolardan 2024'te 10 milyar dolara çıktı.
Ayrıca Türk müteahhitler, 2024 yılı sonu itibarıyla Afrika'da toplam 97 milyar dolar değerinde 2 bin 31 proje üstlendi.
Türkiye'nin resmi ihracat finansman kuruluşu Türk Eximbank, Afrika Finans Kuruluşu'nun (AFC) daveti üzerine, Aralık 2023'te AFC'nin Afrika dışından ilk sermayedarı haline geldi.

THY, 41 AFRİKA ÜLKESİNDE 62 ŞEHRE GİDİYOR

Türk Hava Yolları (THY), kıtada 41 ülkede 62 şehre sefer düzenlerken Türkiye Bursları programı kapsamında 2024 sonu itibarıyla 62 bin civarında Afrikalı öğrenci Türkiye'de yüksek öğrenimine devam ediyor.
Bunun yanı sıra Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) Afrika'da 22 faal temsilciliği bulunuyor.
YEE VE TMV AFRİKA'DA EĞİTİMDE KATKI SAĞLIYOR
Yunus Emre Enstitüsü (YEE) Türk Kültür Merkezi de 15 Afrika ülkesinde 18 merkezde Afrikalılara Türkçe dersi veriyor ve Türk Kültürünü tanıtıyor.

Türkiye Maarif Vakfı (TMV) da 27 Afrika ülkesinde 230'dan fazla kurumuyla 25 bin civarında öğrenciye eğitim veriyor.
Türkiye sağlık alanında da çalışmalar yürüterek Somali'de Mogadişu Recep Tayyip Erdoğan Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Sudan'da Nyala Hastanesi ve Nijer'de Nijer-Türkiye Dostluk Hastanesi'nin kurulmasına öncülük etti.

GÜVENİLİR BİR AKTÖR

Afrika Boynuzu bölgesinde güvenilir bir aktör olan Türkiye, bölgenin barışı ve istikrarı için girişimlerini de sürdürüyor.
Bu kapsamda Türkiye, Somali Federal Hükümeti ile Somaliland bölgesel yönetimi arasındaki görüşmelerde 2013 yılından bu yana kolaylaştırıcı rol üstlendi.
Ayrıca, Etiyopya ve Somali arasında Temmuz 2024'te Türkiye'nin başlattığı arabuluculuk girişimi olan Ankara Süreci kapsamında taraflarla görüşmeler gerçekleştirildi.
Bu çerçevede, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın daveti üzerine 11 Aralık 2024 tarihinde Ankara'da yapılan görüşmelerde Ankara Bildirisi imzalandı.

Kaynak : AA