Akaryakıt zamları toplu ulaşımı tetikledi

ÖZKAN PEKÇALIŞKAN-ÖZEL HABER

Pandemi döneminde büyükşehirlerde neredeyse hiç kullanılmayan toplu taşıma araçları akaryakıt ve enerji fiyatlarına gelen zamlar sonrasında tekrar kullanılmaya başlandı. Vatandaşların daha ekonomik ulaşım için tercih ettiği toplu taşımada 30 Mart 2022 itibariyle günlük biniş rakamları pandemi öncesindeki döneme yaklaştı. Bu durumun ortaya çıkmasında akaryakıt fiyatlarına gelen zamlar da etkili oldu.

PANDEMİ ÖNCESİ YAKALANDI

İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı ESHOT, İZULAŞ, İZDENİZ, Metro-Tramvay ile TCDD-Büyükşehir ortaklığıyla işletilen İZBAN ve ESHOT denetimli İZTAŞIT araçlarına binişler, pandemi döneminde çok düşmüştü. Fakat sonrasında yavaş yavaş artışın başladığı görüldü. ESHOT yetkililerinden alınan bilgiye göre iki ay öncesine kadar 1 milyon 600 bin seviyesinde olan günlük ortalama biniş rakamı 30 Mart 2022 itibariyle 1 milyon 891 bin 304 oldu. Bu rakamlar toplu taşımada pandemi öncesi rakamlara çok yaklaşıldığını gösterdi. Toplu taşımada tüm binişlerin yüzde 61’i ESHOT ve İZULAŞ’la yapılıyor. Yani yüzde 61 lastik tekerlekli ulaşımı kullanıyor. Geri kalan binişler ise İZDENİZ, Metro-Tramvay, İZBAN ve İZTAŞIT ile yapılıyor. ESHOT yetkilileri pandemi öncesi rakamlara ulaşılmasındaki en büyük nedenin ise son zamanlarda akaryakıt ve enerji maliyetlerinin aşırı zamlanmasından kaynaklandığını belirtti.

MOTORİN YÜZDE 244,93 ZAMLANDI

Son bir yılda motorinin fiyatının 1 yıllık artış tutarı yıllık yüzde 244,93 olduğuna dikkat çekilirken motorinin litresinin 6 Mart 2021’de 6,61 TL iken 11 Mart 2022’de 22,81 TL olduğuna vurgu yapıldı. Şu anda motorinin günlük fiyatında sürekli dalgalanmalar olurken motorinin litre fiyatı hala 20 TL’nin üstünde seyretmeye devam ediyor. Yılbaşından bu yana akaryakıt fiyatlarında yüzde 100 artış olduğuna dikkat çeken ESHOT yetkilileri, İzmir Büyükşehir Belediyesinin her biniş için 7 TL sübvansiyon yaptığını bu rakamın yüksek olmasında ücretsiz ve indirimli biniş sayısının fazla olmasının da etkili olduğu bilgisi verildi. Halihazırda nüfusu yaklaşık 4,5 milyon olan İzmir’de; Posta Dağıtıcısı Kartı, 65 Yaş Kartı, TÜİK Kartı, Basın Kartı, Şehit Ailesi Kartı, Gazi Kartı, Engelli Kartı, Engelli Refakatçi Kartı sahipleri ile Emniyet Hizmetleri Sınıfı, Er ve Erbaşlar, Sahil Güvenlik ve Jandarma ile sağlık personeli de toplu ulaşım hizmetlerinden ücretsiz faydalanıyor.

BİNİŞLERİN YÜZDE 34’Ü İNDİRİMLİ

Yine ESHOT yetkilisinin aktardığı bilgiye göre hafta içi ortalamalara göre; tüm toplu ulaşım araçlarına yapılan binişlerin yüzde 34’ü indirimli kartlarla yapılıyor. (Öğrenci-öğretmen-60 yaş). Tüm toplu ulaşım araçlarına yapılan binişlerin yüzde 21’i de serbest kartlarla (ücretsiz) yapılıyor. (Emniyet ve diğer kolluk personeli, engelli, gazi, şehit yakını, 65 yaş üstü). Tam binişlerin oranı ise yaklaşık yüzde 45. Sabah 06.00-07.00 ve akşam 19.00-20.00 saat aralığında toplu taşıma kullanımlarında yüzde 50 indirim sağlayan Halk Taşıt uygulaması da vatandaşların nefes almasını sağladı. Halk Taşıt’ın hayata geçtiği 2019 Nisan’dan Şubat 2022’ye kadar olan sürede tüm toplu ulaşım araçlarına 117 milyon biniş yapıldığının bilgisini veren ESHOT yetkilileri, bu dönemde vatandaşların cebinde kalması sağlanan tutarın 108 milyon TL olduğunu söyledi. Halk Taşıt’ta indirimli binişlerde aktarma ücreti yok. Aktarma ücreti sadece tam binişlerden alınıyor. Öğrenci ve öğretmen ve 60 yaş üstü indirimli ücreti ödedikten sonra 120 dakika içindeki tüm binişleri ücretsiz yapıyorlar.