Çiftçi tedirgin

E. ÇAĞLA GENİŞ

Hava sıcaklıkları mevsim normallerinin üzerinde seyretmeye devam ediyor. Sıcak havaların etkisiyle çiçek açmaya başlayan ağaçlar don riskini artırırken uzmanlar çiftçinin beli bükülürse vatandaşın cebi de alev alır diyor.

Erken gelen bahar vatandaşa bayram havası yaşatsa da çiftçi için durum öyle değil.

Sıcaklık artışı sebebiyle Türkiye'nin birçok bölgesinde meyve ağaçları erken çiçek açtı. Çiftçiler, erken açan meyve ağaçların, muhtemel bir don olayında göreceği zararlara karşı tedirgin. Mevsim normallerinin üzerinde seyreden hava sıcaklığı, meyve ağaçlarının dengesini de değiştirirken, çiftçiler mevsimlerin dengesinde meydana gelen değişiklikten dolayı endişe ediyor. Şubat ortasında ani sıcaklık yükselmesi, başta üzüm ve kiraz üreticileri olmak üzere yaş sebze ve meyve üreticileri ile ihracatçılarını da tedirgin ediyor.

DON RİSKİ ARTIYOR

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Ferdan Çiftçi, sıcak havaların etkisiyle çiçek açan ağaçların don riskini artırdığına dikkat çekerek,  “Sıcaklıklar nedeniyle meyve ağaçlarının uyanma dönemi 30 gün kadar öne çekildi. Geç ilkbahar donları daha fazla etkili olabileceğini düşünüyorum. Mart ayı içinde yaşanabilecek don olaylarının meyve çiçeği üzerindeki zararı daha fazla olur. Nisan ayı içinde olabilecek don olaylarından bağ alanları etkilenir. Çiftçiler bu güzel havalar acaba devam edecek mi yoksa bizi mahvedecek mi tedirginliği içerisinde ve bu konuda çok haklı. Çünkü şu anda mevsim normallerinin çok üzerinde sıcaklıklar yaşıyoruz. Özellikle Akdeniz ve Ege kıyılarında ağaçların çiçek açması hatta yer yer meyve vermesi geçtiğimiz yıl mart ve nisan aylarında yaşanan don olaylarını akıllara getiriyor. Meyvelerin uyanması nedeniyle eğer yozlaşma ve döllenme olmadan yani meyve tutmadan bir don olayı yaşanacak olursa ciddi zarar verecek demektir. Şu an böyle bir sıkıntımız var. Özellikle mart ve nisan en kritik ayları oluşturuyor. Olası bir don ile üretim azaltacak ve fiyatları artacak. Don olayı oluşacak olursa rekolte kaybı hatta kalite kaybı da çok olacaktır. Böyle bir durum meydana geldiğinde ne yazık ki tüketiciye yansıyacaktır” dedi.

“KORKULARIMIZ VAR”

Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Rıza Seyyar, Şubat ayında ani sıcaklık yükselmesinin üreticiyi olduğu kadar ihracatçıları da endişelendirdiğini belirtti. Sıcak günlerde meyve ağaçlarının erken uyanma olarak adlandırılan tomurcuk vermesi; ardından ani soğuma ile tomurcukların ölmesiyle meyve vermemesi anlamına geldiğine dikkat çeken Seyyar, “Sebze bacağında henüz ciddi bir sıkıntı yok ancak meyvede korkularımız var. Bu sene bademler sıcak havaların etkisiyle bölgemizde erken çiçek açtı. Bu sıcaklıklar bir süre daha devam ederse erik gibi erkenci meyvelerin de çiçek açmasını beraberinde getirecektir.  Dolayısıyla sıcak havaların ardından ciddi bir soğuk hava dalgası gelirse, bu çiçeklerde meyve tutumu olmayacak. Problem o. Ama sebze ürünleriyle ilgili henüz herhangi bir sıkıntı görünmüyor. Zaten dikimine de başlandı bunların. Tarladaki ürünlerle ilgili şu an için ciddi bir sıkıntı öngörmüyoruz. Ama bahçe bitkilerinde ve ağaç ürünlerinde böyle bir sıkıntı var; korkuyoruz” dedi.

ÜRETİCİYE TARIM SİGORTASI

Yaşanabilecek don olaylarına karşı çiftçinin alabileceği önlemlere dikkat çeken ve üreticilerin tarım sigortası yaptırarak her türlü riske karşı tedbir alabileceğini belirten Seyyar, “Erken uyanma ve çiçeklenme olayı hiç istemediğimiz bir olay. Üzüm, erik, kiraz gibi ürünlerin 27 derecelerde çiçek açması ve ardından kırağı ile birlikte ölmesiyle ağacın üretkenliği sona erecektir. Tarsim sigortası yaptıran çiftçiler bir miktar kendilerini don kırağı ve benzeri iklimsel kayıplara karşı koruyorlar. Bu da uzun süredir uygulanan bir yöntem. 3-4 yıldır yaygınlaştı. Pek çok çiftçi bunu yaptırıyor. Yaptırmayanlar ise risk almış oluyorlar. Eğer sıcak havaların ardından bir don olayı gerçekleşirse bir miktar üretimde kayıp yaşanabilir” şeklinde açıklama yaptı.

Haber Merkezi