Cumhuriyet, hem süreklilik hem devrimdir

AHMET TOPRAK

Ege Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Dekanı Prof.Dr. Engin Berber, Genç Sosyal Bilimciler Derneği’nin düzenlediği Birinci Ulusal Gençlik Akademisi'nde konuştu.

İstanbul'da Doğuş Üniversitesinde düzenlenen etkinlikte Uluslararası İlişkiler Bölümü öğrencilerinin en çok dinlemek istedikleri 28 sosyal bilimciden birisi olan Prof.Dr. Berber, "Osmanlı'dan Türk Modernleşmesine" başlıklı bir konuşma yaptı.

MODERNLEŞMENİN VAZGEÇİLMEZİ…

Konuşmasında modernleşme kavramından yola çıkarak, Türk modernleşmesini anlatan Berber, “Modernleşme kavramı en bilinen haliyle ilerleme anlamına gelir. Ancak, modernleşme kavramı geri kalmış toplumlar için ilerlemeyi ifade ettiği gibi eşitlenmeyi de ifade eder. Bununla birlikte modernleşme, planlamadan ayrı tutulabilecek bir kavram değil. Eşitlenme ve planlama, modernleşmenin vazgeçilmezidir” dedi.

17. yüzyılın başlarından tüm dünyayı sardığını kaydeden Berber, “Osmanlı devletinde ise modernleşme hareketleri çok geç başlıyor. Çünkü Avrupa’daki üretim ilişkileri Osmanlı’da yok. Doğal olarak o toplumsal dinamikler de yok. 19. yüzyıldan itibaren ise Osmanlı’da modernleşme adına bazı gelişmeler görülüyor” diye konuştu.

CUMHURİYET, BİR KOPUŞ MUDUR, SÜREKLİLİK MİDİR?

Berber, Cumhuriyetin kurulmasının modernleşme hareketleri tartışmaları ekseninde değerlendirilmesi gerektiğini belirterek, “Cumhuriyet üzerinde sürekli yürütülen bir tartışma var. Cumhuriyet, bir kopuş mudur, süreklilik midir? Kopuş diyenler de var, süreklilik diyenler de. Ben ikisidir de diyenlerdenim. Kopuştur çünkü Cumhuriyet’te egemenlik saraydan, hanedandan topluma veriliyor. Egemenliğin kaynağı tartışması başka şekilde ele alınıyor. Sürekliliktir de, çünkü Osmanlı devletinin toplumsal sınıflarına ve Türkiye Cumhuriyeti’nin sınıfsal dinamiklerine baktığımızda aynıdır” açıklamasını yaptı.

Berber, Türk siyasal hayatının en temel probleminin hala batılılaşma ve modernleşme kavramlarına nasıl bakıldığının olduğunun altını çizdi. Berber, “Bu olgulara bakışınıza göre, muhafazakar, solcu, laik veya başka bir şey oluyorsunuz” dedi.

Haber Merkezi