Esnafa güzellik yapılmıyor: “İşler durdu, ödemeler durmuyor!”

SULTAN GÜMÜŞ / ÖZEL HABER

Türkiye’de ve dünyada artan vaka sayılarının gölgesinde koronavirüsle mücadele tam gaz devam ederken, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın ‘üçüncü zirve’ vurgusu yaptığı İzmir de salgın nedeniyle oldukça zor günler yaşıyor. Kentte Ekim ayıyla birlikte başlayan vaka artışı korkutucu bir hıza ulaşırken, beraberinde gelen yeni yasaklar, esnafı büyük bir bilinmeze düşürdü. 1 Haziran’da adapte olmaya çalıştığımız ‘yeni normal’ ile az da olsa toparlanmaya başlayan esnaf, geçtiğimiz hafta ilan edilen ve devamının geleceği söylenen kısıtlamalar ile yeniden sarsıldı. Tarihi Kemeraltı Çarşısı esnafı da bu araftan nasibini alanlar arasında. Özellikle geçen hafta yapılan kafa karıştırıcı açıklamadan dolayı Kemeraltı Çarşısı’nda trajikomik olayların yaşandığını kaydeden esnaf, toptan satış yaptıkları için ekstra zarara uğradıklarını vurguladı. Şehir dışından gelen müşteriyi de kaybettiklerini aktaran esnaf, faizsiz kredilerin tekrardan gündeme gelmesini talep etti. İşlerin durduğunu, ödemelerin durmadığını belirten esnaf, “Kemeraltı esnafına bir güzellik yapılmadı” isyanında bulundu.

SERMAYEMİZ TÜKENDİ KISACASI

33 yaşındaki Tolga Gümüşdağlı, 10 yıldır Kemeraltı Çarşısı’nda esnaflık yaptığını belirtiyor. Bu 10 yıllık süreçte ise ilk kez böylesine bir ekonomik krize şahit olduğunun altını çizen Gümüşdağlı, “Virüsün Türkiye’de yayılmaya başladığı günden bu yana epey zor durumdayız. Ufak tefek destekler aldık ama tamamen yetersiz kaldı. Gerçekten kiralarımızı ödemekte zorlanıyoruz. Borçlu olduğumuz insanlara para göndermekte de zorlanıyoruz, alacaklarımızı da zaten tahsil edemiyoruz. Bulunduğumuz dükkan kira, gerçi buradaki birçok iş yeri kira. Çok az mülk sahibi var. Kiralarımızda da bir güzellik yapılmadı. Sermayemiz tükendi kısacası. Yazın ufak tefek bir açılma oldu, insanlar yasaklar kalkınca kendini sokağa attı, ama Mart ayında yaşadıklarımız şimdi tekrar ediyor. Harcamalar kısıldı hali ile. İki hafta içerisinde belki 1-2 defa iş yaptığımızı söyleyebilirim. Onun haricinde gelip, gidiyoruz sadece. Esnafın zaten karının olduğu günler cumartesi ve pazar. Fakat geçen hafta hafta sonu yasağı geldi. Büyük ihtimal önümüzdeki haftalarda da tekrar uygulanacak. Bu da bizi kilitledi” dedi.

ŞEHİR DIŞINDAKİ MÜŞTERİ ARTIK YOK

Geçen hafta açıklanan sokağa çıkma kısıtlamasının kafa karışıklığına neden olduğunu, kimi esnafın çok erken, kiminin de çok geç kepenk kaldırdığını aktaran Gümüşdağlı, “Zaten müşteri önceden de gelmiyordu, bu kafa karışıklığının içinde hiç gelmemeye başladı… Biz toptancıyız, Ege Bölgesi’nin her tarafında satış yapıyoruz. Fakat şu an şehir dışından hiçbir müşterimiz gelmiyor. Sadece WhatsApp ya da Instagram üzerinden gördükleri, beğendikleri modelleri gönderebiliyoruz. Bir çuval mal alan bir müşteri ancak 2 ya da 3 paket mal alabiliyor. Korkudan şehirlerarası seyahat yapamayan müşteri de bizim satışlarımızı çok fazla sekteye uğrattı” şeklinde konuştu. “Şu an biz esnafın yaşadığı bu sorunlar kaçamadığımız gerçeğimiz” ifadelerini kullanan Gümüşdağlı, “Vergi Affı konusundaki 18 ay çok yetersiz bir süre. Bunun en az 36 aya çıkarılması lazım. Ben burada bencilce davranmıyorum, gerçekte olması gerekeni söylüyorum. Zaten normalde de kirasını ödeyemeyen insan bunu 18 ayda mümkün değil ödeyemez. Bu noktada devletin bir kolaylık yapması lazım” yorumunda bulundu.

ESNAFA YENİDEN FAİZSİZ KREDİ

Yeni yasaklarla birlikte esnafa yeniden faizsiz kredilerin verilmesi gerektiğinin altını çizen Gümüşdağlı, şunları söyledi: “Ben Halk Bankası’ndan 25 bin liralık nakit kredi aldım, 25 bin lirada kredi kartı verdiler. Tamam, çok teşekkür ediyoruz. Güzel bir şey ama benim dükkanımın sadece kirası 5 bin TL. Benim bu 5 bin TL’yi ödemem lazım, kendi BAĞ-KUR’umu yatırmam lazım, zaten işçi çalıştıracak pozisyonda değiliz. Neye yetecek, kime yetecek, nasıl mal alacağız? Dolar kurundan dolayı fiyatlar da oldukça yüksek. Örneğin, 2018-2019 yılında 20 TL’ye perakende aldığınız kazağı, ben şu an da 28 TL’ye toptan satıyorum. Benden alacak kişinin kar koyması lazım üzerine. Vergisi bindiği zaman 30 liraları buluyor bu fiyat. Adamında 35-40 liraya satması lazım ki para kazanabilsin.”

TİCARETE SET ÖRDÜLER

Kestelli Caddesi’nde 1 senedir esnaflık yapan Ali Çağırtekin ise “Tam da en kötü döneme denk geldik. Sokağa çıkma kısıtlamaları özellikle işimizi yarı yarıya düşürdü, düşürmeye de devam edecek. Vaka sayılarının yükselmesi, ‘evde kal’ çağrıları işimizi olumsuz yönde etkiledi. Yetkililer evde kalmamızı istiyor ise bize maddi yönden –en azından kira, elektrik-su anlamında- yardım etsinler. Çünkü ödemeler durmuyor ama işimiz duruyor. Cumartesi ve pazar günleri karımızın olduğu en yoğun günler. Fakat o günler için yasak ilan edildi. Ticaretin en çok döndüğü günlere set ördüler. Hafta içi zaten insanların çoğu çalışıyor, hafta sonunu değerlendirmek istiyorlar ama o imkanı da kapattılar. Buradaki birçok esnaf değil, bütün esnaf böyle düşünüyor” cümlelerini kullandı.

Haber Merkezi