Hayvan Hakları İzleme Komitesi’nden İlk 6 Ay Medya İhlal Raporu

Hayvan Hakları İzleme Komitesi (HAKİM), 2025 yılının Ocak–Haziran döneminde yaşanan veya yaşandığı iddia edilen hayvan hakları ihlallerini kapsayan ‘İlk 6 Ay Medya İhlal Raporu (2025)’nu yayımladı.

Komite, yalnızca haber sitelerinde yer alan içeriklerin incelendiğini, sosyal medya paylaşımlarının, köşe yazılarının veya bireysel beyanların rapor kapsamına alınmadığını bildirdi. Haberler, özel olarak geliştirilen bir yazılım aracılığıyla taranıp kategorilere ayrıldı.

RAPORDA YER ALAN DETAYLAR 

HAKİM, raporda ihlal türlerinin döneme göre değişim gösterdiğini belirtti. Özellikle sokakta yaşayan hayvanların belediyeler tarafından toplandığı vakaların artık haberleştirilmediğine dikkat çekilerek şu değerlendirme yer aldı: “Bu durumun, 2024 yılında yürürlüğe giren ve hayvan hakları savunucuları tarafından Katliam Yasası olarak adlandırılan Hayvanları Koruma Kanunu değişikliğinin etkisiyle bağlantılı olduğu düşünülmektedir.” Raporda ayrıca, horoz dövüşü haberlerindeki artışın Türkiye’nin ekonomik koşullarıyla ilişkili olabileceği, balık, köpekbalığı, yunus ve caretta caretta ölümlerindeki yükselişin ise iklim krizi, deniz kirliliği ve denetimsizlik faktörlerinden kaynaklanabileceği ifade edildi.

ÖNCEKİ YILLARDAN FARKLI OLARAK DAHA GENİŞ KATEGORİLER

2025 raporunda ihlaller, önceki yıllardan farklı olarak daha geniş kategorilerde toplandı. Bu kategoriler arasında: yaşam hakkı, işkence ve acı verici muamele, araçla ezme, ateşli silahla vurma, zehirleme, yasa dışı avcılık, yasaya aykırı ticaret, dövüştürme, cinsel şiddet, kamu ile ilgili ihlaller, kapatılma sebebiyle meydana gelen ihlaller, bilinmeyen sebepler başlıkları yer aldı. Komite, özellikle ‘kapatılma nedeniyle meydana gelen ihlallerin’ dikkat çekici olduğunu belirtti. Bu kategori altında, insanların hayvanları belli alanlara hapsetmesi nedeniyle sel, yangın veya çökme gibi olaylardan kaçamayan, hastalanan ya da ölen hayvanların vakaları yer aldı.

BİR KILAVUZ YAYIMLANACAK 

HAKİM, yasa dışı avcılık ve ticaretin dışında, yasal görülen ancak milyonlarca hayvanı etkileyen ihlallerin medyada hiç yer almadığını da şu sözlerle hatırlattı: “Medya raporu yalnızca haberleştirilen vakaları temel aldığı için, görünmeyen ihlallerin çok daha büyük bir kısmı istatistiklere yansımamaktadır.” Komite, kamu kurumlarının olaylara ilişkin açıklamalarının da raporda ‘iddia olarak’ yer aldığını, bu nedenle içeriklerin sorumluluğunun haberlere dayandığını belirtti. Haberlerde geçen hayvan sayılarının asgari düzeyde hesaplandığı ifade edildi. ‘Yüzlerce’ ifadesi 100, ‘binlerce’ ifadesi 1000, sayısı belirtilmeyen türler ise 1 hayvan olarak kabul edilerek veri oluşturuldu. Arı ve balıklarla ilgili haberlerde ise kovan, ton veya kilogram ifadeleri kullanıldı. HAKİM, okuyuculardan olası hatalara dair düzeltme taleplerini hakim.komite@gmail.com
 adresine iletmelerini istedi.

Öte yandan Komite, TÜİK’in 2026’da yayımlayacağı verilerle birlikte 2025 yılına ilişkin genel hayvan hakları ihlalleri raporunu ve yılın ikinci yarısına ait medya ihlal raporunu da paylaşacağını duyurdu. Ayrıca diğer sivil toplum kuruluşlarıyla dayanışmayı güçlendirmek amacıyla, raporlama sürecine ilişkin bir kılavuz yayımlanacağı da belirtildi.