Karada, denizde, havada sıkıntı var!

NURETTİN BAKİ-ÖZEL HABER
Bütün dünyada yayılan koronavirüs en çok uluslararası ticareti askıya almış durumda. Uluslararası ticaretin en önemli ayağı olan lojistik sektörü de bundan ciddi oranda olumsuz etkileniyor. Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) Yönetim Kurulu Başkanı Emre Eldener,  lojistik sektöründe de fazlasıyla etkili olduğunun altını çizdi. Kara, demir ve deniz taşımacılığında yaşanan sıkıntıları anlatan Eldener, hava yolu taşımacılığında da yakın zamanda navlunların artacağını bildirdi. 



İKİ ÖNEMLİ BÖLGE KARANTİNADA!
Türkiye’nin dış ticaretindeki iki önemli bölgesinde korona salgını nedeniyle kapılarını kapattığını hatırlatan Eldener, yeni senaryolar üretme ihtiyacı içinde olduklarını aktardı. Yurt dışından dönen tır şoförlerinin 14 gün karantinaya alındığını da söyleyen Eldener, “Tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını tabii ki lojistik sektöründe de fazlasıyla etkili oldu. Hemen her an yeni bir bilgi ve duyuru ile karşı karşıya kalıyoruz, dolayısıyla yeni senaryolar üretme ihtiyacı duyuyoruz. Bildiğiniz gibi Türkiye’nin dış ticaretinde iki önemli bölge var. Bunlardan ilki şüphesiz AB ülkeleri ve son bir haftada AB ülkeleri adeta salgının merkezi haline geldi. Başta İtalya, İspanya ve Fransa olmak üzere hemen her AB ülkesinde çok sıkı tedbirler alındı. 14 ülke sınır kapılarını kapatmış durumda. Türkiye’den Avrupa yönüne ve tersi yönde karayolu yük taşımaları şu an için devam etmekte. Ancak şoförler uçakla taşınamadığı için Ro-Ro seferlerinde de problemler yaşanıyor. Türkiye’ye dönen TIR şoförlerinin ise 14 gün boyunca evlerinde izleme süresi geçirmeleri gerekiyor” diye konuştu. 
KAPILARDA TIR KUYRUKLARI OLUŞTU
Lojistik faaliyetlerin yoğun olarak sürdürüldüğü diğer bölgenin Orta Doğu ve Orta Asya ülkeleri olduğunun altını çizen Eldener, “Ülkemizin Orta Doğu’ya açılan iki önemli noktası Irak ve İran’da da virüs salgını etkisini göstermiş durumda. Bu noktalarda da gerek İran ve Irak’tan kaynaklanan gerekse ülkemizin aldığı tedbirlerden kaynaklanan aksamalar yaşıyoruz. Bu aksamaların çoğunluğu şu an için karayolu ve demiryolu taşımacılığında etkisini gösteriyor. Güncel bilgilendirmeler burada çok büyük önem taşıyor çünkü hemen her dakika yeni bir ülkenin sınır kapısını kapattığı bilgisi gelebiliyor. Sınır kapılarında TIR kuyrukları oluştu, yükler bekliyor. Dönmeyen dorseler ve konteynerler neticesinde yüzde 15 oranında navlun artışları görüldü. TCDD Taşımacılık A.Ş. sadece yük trenlerine açık olan Van/Kapıköy sınır kapısı üzerinden İran vagon taşımalarına devam ediyor. Karayolu araçlarının İran tarafına geçmedeki sıkıntıları nedeniyle demiryoluna olan talep artıyor. Şu anda 2200’ün üzerinde vagon tahsis talebi oluşmuş durumda. TCDD Taşımacılık A.Ş., bin 200 adetlik kapalı vagon filosuyla, bu taleplerin yaklaşık yüzde 10’unu halihazırda karşılamış ve İran’a sevk etmiştir. Diğer talepler de sırayla karşılanmaya çalışılmaktadır. Bu arada vagonlar İran ile Türkiye arasındaki tampon bölgeye lokomotifle çekilerek değil, itilerek geçirilmekte, dolayısıyla makinist ve personelimiz İran tarafına geçmeden sadece vagonlar geçirilmektedir. Boş dönüşlerde ise hazırlanan bir bekleme alanında vagonlar ilaçlanmakta ve 4 saat bekletildikten sonra TCDD lokomotifleriyle Türkiye tarafına çekilmektedir” diye konuştu. 
HAVADA NAVLUNLAR ARTACAK!
Eldener, kara ve demir yolunda yaşanan sıkıntının bir nebze de olsa hava yolu ile giderilmeye çalışıldığının dile getirdi. Ancak yolcu uçaklarındaki kapasitenin azalması ve kargo uçaklarıyla kargo taşıma maliyetlerinin de yüksek olması ile yakın zamanda hava navlunlarında artış yaşanacağına dikkat çekti. Eldener, “Havayolunda ise getirilen kısıtlamalar ve yasaklamalar nedeniyle pek çok yolcu uçağı sefer iptali söz konusu; ancak kargo uçakları şimdilik bu yasaklardan muaf ve kargo uçağı seferleri yapılmaya devam ediliyor Dolayısıyla yolcu uçaklarıyla taşınabilen kargo hacmi piyasadan çekiliyor. Çekilen bu kapasiteden dolayı kargo uçaklarına olan talep çok arttı. THY Kargo şu anda mart sonuna kadar 26 kargo uçağıyla, MNG Havayolları ise 8 kargo uçağıyla tüm talepleri yerine getirebilmek için maksimum doluluk ve sefer sıklığıyla hizmet veriyor. Ancak yolcu uçaklarındaki kapasitenin çok azalması sonucu, kargo uçaklarıyla kargo taşıma maliyetlerinin de yüksek olması nedeniyle önümüzdeki dönemde hava navlunlarında artışlar yaşanması kaçınılmaz olacak” dedi. 
DENİZDE DE SIKINTILAR YAŞANIYOR
Deniz taşımacılığında da sıkıntıların yaşandığına vurgu yapan Eldener, planlanan gemi sayısında yüzde 20’lik bir düşüşün yaşandığına vurgu yaptı. Konteyner sayılarında ise yüzde 25 bir azalma söz konusu olduğunu belirten Eldener, “Denizyolunda da sıkıntılar yaşanıyor tabii ki. Navlunlarda Mart ayı itibarıyla artışlar yaşanmaya başladı. Uzakdoğu’dan gelen yük ve konteyner sayılarındaki azalış nedeniyle, ihracatta boş konteyner bulma sorunları da gündeme geliyor. Ayrıca biriken yükler nedeniyle, ihracat gemilerinde yer sıkıntısı da yaşanıyor. Tüketicilerin Çin/Uzakdoğu mallarındaki endişeleri nedeniyle sipariş ve yük kayıpları da yaşıyoruz. Çin’e giden yüklerin zamanında çekilememesi de söz konusu. İtalya’daki karantina nedeniyle ise yüklerin çekilememesi, malların nihai adreslerine sevk edilememesi sorunları yaşanıyor. Bununla beraber rakamlar da yaşanan sıkıntıları ortaya koyuyor; planlanan gemi sayısında yüzde 20’lik bir düşüş yaşanıyor. Konteyner sayıları ise yüzde 25 azaldı. Uğrak iptalleri ise 3 kat arttı. Bu da navlunlarda yaklaşık yüzde 30-40 düzeylerinde bir artışı beraberinde getirdi” ifadelerini kullandı.