Soğukta el yıkamıyoruz!

ÖZKAN PEKÇALIŞKAN

Havaların soğuması ile birlikte el temizliğinin önemi bir kat daha arttı. Çoğu bakteri ve mikrop vücudumuza ellerimizden bulaşıyor. Buna rağmen vatandaşların buna dikkat etmediği gözlemlenebiliyor. Çiğli Merkez’de umumi tuvalet işleten görevli soğuk havalarda tuvalete koyduğu sabunların bitmediğini söyledi.

Normal zamanlarda günde iki üç kez tuvalete sabun koyduğunu belirten görevli havaların soğuması ile birlikte sabun koyduğu şişenin yarıya kadar anca kullanıldığını belirtti. Soğuk havalarda vatandaşların el temizliğine fazla dikkat etmediğini söyleyen görevli, günde binden fazla kişinin tuvalet ve lavaboları kullanmasına rağmen sabunun kullanılmamasını hayretle karşıladığını belirtti.

“HASTALIKLAR ELLE BULAŞIYOR”

Her fırsatta el yıkamanın öneminden bahseden uzmanlar bu konuda halkı sürekli uyarıyor. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu el yıkamanın, birey ve toplum sağlığının korunması açısından basit, ucuz, toplumun her kesimi tarafından uygulanabilir ve son derece etkili bir yöntem olduğunu söylemesine rağmen ortaya çıkan bu durum düşündürücüdür. Günlük yaşantımızda ellerimiz, çevre ile her türlü bağlantıyı sağlayan, bu nedenle de en fazla bakteri barındıran organımızdır. El yıkama, çok sıradan ve günlük bir iş olması nedeniyle, genellikle ihmal edilen bir konudur. Oysaki hem kendimizin hem de çevremizdekilerin sağlığını korumak ellerimizdedir. Çevre ile sürekli temas halinde olan ellerimiz yoluyla taşınan bakteriler basit bir soğuk algınlığından, SARS, hepatit A, Avian Influenza gibi öldürücü birçok hastalığın gelişimine neden olabilmektedir. Özellikle sağlık personelinin elleri, mikroorganizmaların hastadan hastaya yayılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bu nedenle, yetersiz el hijyeni, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde halen yaygın olarak görülen hastane enfeksiyonlarına neden olan başlıca etmenler arasında yer almaktadır. Yüksek morbidite, mortalite ve tedavi maliyetine neden olan bu enfeksiyonlardan korunmaya yönelik tedbirlerin başında, yeterli el hijyeninin sağlanması gelir. Yeterli el hijyeni aynı zamanda, besin kaynaklı hastalıkların azaltılmasında, okullarda sıklıkla görülen gastroenteritler, dışkı ile bulaşan hastalıklar, parazit ve mantarların gelişiminin önlenmesinde de basit ancak en etkili koruma yöntemidir.

ELLERİMİZİ NE ZAMAN YIKAMALIYIZ?

Ellerimiz gün boyunca kirlenir. Bazı bakteriler, özellikle Staphylococcus ve Micrococcus türleri, gözenek, çizik, çatlak, kir ve kıllara sıkıca yapışmış vaziyette bulunurlar ve yağ ve ter salgıları özellikle toz ve kirle karışarak bakterilerin gelişmesi için uygun bir ortam oluştururlar. Bu nedenle, gün içerisinde sık sık ellerimizi yıkamalıyız.

Eller; Yemek hazırlamadan önce, Yemek yemeden önce ve yemek yedikten sonra, Hastaya temas etmeden önce ve hastaya temas ettikten sonra, Tuvaleti kullandıktan sonra, Çocukların altını değiştirdikten sonra, Sigara içtikten sonra, Steril eldiven kullanmadan önce ve eldiven kullandıktan sonra,Pişmemiş gıdalara (özellikle kırmızı et, tavuk, balık, yumurta) temas ettikten sonra, Üst solunum yolu sekresyonları ile temas ettikten sonra (hapşırma, öksürme vb.), Bozulmuş gıda ve çöplere dokunduktan sonra, Saçlar tarandıktan veya ellendikten sonra, Toplumda ortak kullanılan araçların kullanımından sonra (toplu taşım araçları, para alış verişi, telefon vb) Kedi, köpek ve diğer tüm hayvanları elledikten sonra mutlaka doğru yöntemle yıkanmalıdır.

ELLERİMİZİ NASIL YIKAMALIYIZ?

El hijyeninde amaç; kimyasal ve fiziksel zararlıların ve enfeksiyonlara yol açan mikroorganizmaların uzaklaştırılmasını sağlamaktır. Eller sadece su ile yıkandığında, mekanik etki ile görünür kir uzaklaştırılmakta ancak tam bir hijyen sağlanamamaktadır. Bu nedenle, el temizliğinde su ile birlikte sabun kullanılması gerekmektedir. Normal katı el sabunları ve sıvı sabunlar, meydana getirdikleri etkiler bakımından farklı olmamakla birlikte, katı sabunlar bulunduruldukları ortamlardan ve kullanan kişilerin kullanımdan sonra genellikle sabunları temizlemeden yerine koymalarından dolayı, kirlilik kaynağı olabilmektedir. Bu nedenle, özellikle toplu yaşanan yerlerde el temizliğinde sıvı sabunların kullanımı tercih edilmelidir.

Etkin bir el hijyeni, her seferinde doğru yıkama tekniğinin uygulanması ile sağlanabilir. Sadece 30 saniyede uygulanabilecek doğru el yıkama tekniği ile, bulaşıcı ve salgın pek çok hastalığa karşı önlem alınabilir, kişisel ve toplum sağlığının korunmasına önemli bir katkı sağlanabilir. Gün içerisinde ellerinizi aşağıda belirtilen yöntemle sık sık yıkayınız.