Sosyolog Yıldız: Türkiye birliğe özlem duyuyor

YAREN ELMAS GÜZELKAN

Siyaset Sosyoloğu Özkan Yıldız, İLKSES TV ekranlarında yayınlanan Sultan Gümüş Kaya ile Birinci Sayfa programına konuk oldu. Cumhurbaşkanlığı seçimleriyle ilgili değerlendirmeler yaptı. Seçimin ikinci tura kalması ve parti liderlerinin seçmene karşı olan hitap şekline değindi. Yıldız, “Türkiye, barışçıl birliğe özlem duyuyor” diye konuştu. 

SONUÇLARI HEP BİRLİKTE GÖRECEĞİZ
Seçimin ilk tur değerlendirmesini yapan Yıldız, “2017 yılında Türkiye’de siyasal sistem değişti. O yılda Cumhurbaşkanlığı referandum sistemine geçildi. Yeni bir siyasal sistem oluştu. Türkiye’de bu bir ilk.1950 yılında Türkiye çok partili yaşama geçildi. İsmet İnönü ile çok partili yaşama geçerek sandığı halkın önüne koydu. Atatürk’ün özellikle laik, demokratik ve hukuk devleti oluşturdu. Bugüne kadar bakıldığında Türkiye’de seçmen sosyolojisinde sağ, sol yap içerisine sıkışmış bir yapı içerisinde geldi. Tayyip Erdoğan’ın başında olduğu AK Parti 2002 seçimlerinde galiba yüzde 34,7 oy oranıyla tek başına hükümeti kurdu. AK Parti 20 yıllık iktidarıyla bu günlere geldi. Seçim sonrası ortaya çıkan sonuçlar sosyolojik açıdan, siyasal açıdan, kültürel açıdan, bölgesel açıdan tartışılmaya değer özellikler taşıyor. Bu seçim sonucunda Millet İttifakı’nın yüzde 44-45 oranında Cumhur İttifakı’nın yüzde 49 oranında oy alması toplumu karpuz gibi ikiye ayırıyor. Bu da toplumu gerdi. Her alan ayrıştı. Seçim sonucunda ortaya çıkan sonuçlar her açıdan tartışılmaya değer. Dünyada yaşanan değişimlerle birlikte sosyal demokrat partilerin hem Avrupa’da hem de dünyada kan kaybetmeleriyle birlikte göçmenlik karşıtı partilerin değer kazanması Avrupa’da özellikle Müslüman karşıtı partilerin oy oranlarının yükselmesi bu seçimde Türkiye’de Afgan, Suriyeli göçmen istilasının seçimde ana gündemi haline getirdi. Bunu göz önüne alarak Zafer Partisi’nin ve Ata İttifakı’na oy verilmesi beklenmedik şekilde ikinci tur seçiminin kaderinin değiştirecek bir düzeye gelmesi sosyolojik ve siyasi açıdan dikkat çekti. MHP’nin oyları yüzde 4’lerde 5’lerde görülürken hiç beklenmedik şekilde e yüzde 10’un üstünde oy aldı. Bunlar göz önüne getirildiğinde demokratik bir ortamda seçim yapıldı. Gerilmiş bir toplum olduğu için olaylar yaşanmadı. İkinci tur seçiminin sonuçlarını hep birlikte göreceğiz. İlk tur seçiminin galibi olmadı. Sinan Oğan’ın, Ata İttifakı’nın ve sandığa gitmeyen kararsız seçmenlerin kararları ve iradesi demokrasiyi tecelli edecek” ifadelerini kullandı. 

SÜRECİ İYİ YÖNETEN KAZANIR
İkinci tura dair öngörülerde bulunan Yıldız, “Millet İttifakı çok büyük bir beklentiyle bu seçime girdi. Millet masası diye başlanan bu masanın bir özelliği var her farklı siyasi görüşten olan siyasi oluşumlar bu masada yer aldı. Ülkücü geleneklerinden gelen İYİ Parti, muhafazakâr tarafta yer alan Saadet Partisi, muhafazakâr ve İç Anadolu’ya hitap eden Gelecek Partisi’nin başkanı Ahmet Davutoğlu, dışardan da yer alan HDP’nin özellikle Kürt seçmenlerimizin bu masayı desteklemeleri ve akabinde Muharrem İnce’nin çekilmesi Millet İttifakının bu seçimde alınabileceği düşüncesini daha bir yükseltti. Anketlerde burada çuvalladı. Araştırma alanında bir sosyolog olarak bu konu beni üzdü. Birçok anket firması kamuoyunu yanılttı. Muharrem İnce’nin çekilmesi Millet İttifakı’nın beklentisini yükseltti. Kısa sürede olsa moralsizlik motivasyonsuzluk söz konusu. 20 yıldır sandığa gidip seçimi kaybediyoruz, Ata İttifakı’nın tamamı bile oy verse de seçmende moralsizlik yarattı. Böyle olsa bile bu seçimin apayrı bir seçim olacağını düşünüyorum. Çünkü iki isimle girilecek bir seçim olacak. 50+1’i alan seçimi alacak. Her iki ittifak adayları da son çalışmalarını yapmak durumunda. Ben yarı yarıya bir durumun olduğunu görüyorum her ittifak için. Kim bu süreci daha iyi yönetir daha iyi anlatırsa galip o olur. Özellikle Kılıçdaroğlu’nun HDP ile münasebetinin daha milliyetçi bir yapıda olduğunu öne çıkarırsa, ev ekonomik yoksulluk ve deprem bölgesinde yaşanan mağduriyeti, kent yoksulluklarına ilişkin çalışmalar yaparsa seçimi alır. İç Anadolu ve Karadeniz bölgesinde Millet İttifakı’nın hiç olmadığını Mansur Yavaş ve Meral Akşener’in milliyetçi çizgiden geldiği için oralarda daha fazla yer almaları gerekiyor. Bütün bunlar gerçekleştirilirse demokratik bir yarış içerisinde iki rekabet halindeki liderin ne kadar çok topluma ulaşırsa o kadar iyi olur Kısacası muhalefet yeterince ikna edici olamadı. Bu ülkede çok büyük bir kent yoksulluğu var. Deprem gerçeği var. Meral Akşener’in kumar masası gibi söylemleri hem Meral Hanım hem de İYİ Parti oylarını düşürdü. İnsanlar Meral Hanım’ında masadan ayrılışından dolayı Millet İttifakı’nın oy oranını düşürdü. Bu düşüş Kılıçdaroğlu’nun oylarına da yansıdı” ifadelerinde bulundu.

TOPLUM İKİYE BÖLÜNMÜŞ DURUMDA
Seçim güvenliğinin tam anlamıyla sağlanamaması ve HÜDA PAR’ın toplumdaki yeri ile ilgili konuşan Yıldız, “Sandık sonrası seçim analizlerinde bakıldığında 2015 Kasım seçimlerine gidildiğinde 10 bilim insanı belli illerde şüphe çekici sonuçlarla karşılaştılar. Düşündürücü sonuçlar elde ettiler. İnsanların sandığa gitmemelerine yol açıyor. İnsanlar inanmadığı güvenmediği sandıklara gitmezler. Gitsek de oy kullansak da sonuç değişmiyor düşüncesi yaratıyor seçmende. YSK, Ak Partiye mi daha yakın yoksa devletin YSK’sı mı düşündürücü. Aslında bağımsız olması gereken YSK’nın iktidara hizmet etmesi algısı çok tehlikeli. YSK’ya görevler düşüyor. Toplum ikiye bölünmüş durumda. Seçime giderken muhalefetinde kuşkuların giderilmesi gerek. HÜDA PAR kendini Hizbullah’la, PKK ile ilişkilendirme alışkanlığı var. HÜDA PAR’ın Kürdistan kuralım bu da şeriatla yönetilsin söylemleri var. Toplumun belli kesimlerinde Diyarbakır, Batman’da domuz bağıyla öldürülmüş, yer altına gömülmüş çok kötü cinayetler yaşanmış. Hizbullah kökenli geçmişi olan bir örgüt. HDP’nin millet masasına gelip siyaset yapmak istemesi bence kıymetli bir şey. İki yol var. Kürtler ya siyasi yolla siyasetlilerini sivil toplum örgütleriyle topluma entegre olacak birlik içerisinde yaşayacağız ya da biz bu insanları ne kadar çok dışlayıp ayrıştırırsak daha radikal yanlara kaçabilirler. HÜDA PAR, PKK gibi radikallerin daha çok dışlanıp tarih sahnesinden silinmeliler” şeklinde konuştu.

DAHA DEMOKRATİK BİR ÜLKE 
Siyaset Sosyoloğu Yıldız, Cumhurbaşkanı adaylarının dilini eleştirerek “Sayın Erdoğan kutuplaştırıcı, ayrıştırıcı, ötekileştiriş bir dil kullanıyor. 2023 seçim kampanyası dilini bunlar teröristtir olayı yarattı. Bu kötü bir şey. Muhalif olmak demek terörist değildir. Kılıçdaroğlu’nun konuşması daha kucaklayıcı birleştirici bir dil. Hangi görüşten olursa olsun seçmen başımızın üstünde yeri var dedi. Daha demokratik bir ülke ile halkın karşısına çıktı. Arkasında Erdoğan’ı destekleyen medya kadar güçlü bir medya olmadığı için söylemleri halka tam ulaşamamış olabilir. Her iki lidere de daha barışçıl, daha kucaklayıcı bir dil kullanmalarını öneriyorum. Kaybetme korkusu bir süre sonra meydan muharebesine dönüşüyor. Türkiye, barışçıl birliğe özlem duyuyor. Toplumda büyük bir çöküntü var. Değerler aşınıyor, manevi toplumsal bağlar kopuyor. Din bile siyasallaşıyor” eleştirisinde bulundu.

Haber Merkezi