Türkiye'de su devrimi: 2026'dan itibaren yağmur ve gri su sistemi zorunluluğu geliyor

Türkiye, su kaynaklarının etkin kullanımı ve iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında önemli bir adım atıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği değişikliği uyarınca, 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren belirlenen büyüklükteki yapılara yağmur suyu hasadı ve gri su (kullanılmış atık su) sistemleri kurma zorunluluğu getirildi. Düzenleme; parsel alanı 2 bin metrekareden büyük yapılar, çatı alanı 1000 metrekareden büyük özel binalar, 200 yatak kapasitesini aşan oteller ve 30 bin metrekare üzerindeki kamu binalarını kapsıyor. Bu zorunlulukla, toplanan suların bahçe sulama ve tuvalet rezervuarlarında kullanılmasıyla yılda toplam 10 milyon metreküp su tasarrufu sağlanması öngörülüyor.

2026'DAN İTİBAREN YAĞMUR SUYU VE GRİ SU SİSTEMLERİ ZORUNLU OLACAK

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği değişikliği uyarınca, 1 Ocak 2026’dan itibaren belirli büyüklükteki yapılar için yağmur suyu hasadı ve gri su sistemleri kurulması zorunlu hale gelecek. Bu düzenleme, su tüketiminin yüksek olduğu büyük kamu ve özel binalarda, çevresel sürdürülebilirliğin artırılması amacıyla hayata geçirilecek.

Yağmur suyu hasadı, parsel alanı 2 bin metrekareyi aşan ve çatı alanı 1000 metrekareyi geçen özel yapılar ile 200 yatak kapasitesini aşan oteller gibi büyük yapılarda zorunlu olacak. Filtreden geçirilen yağmur suları, bahçe sulama ve tuvalet rezervuarları gibi alanlarda kullanılacak. Bu yöntemle, yıllık yaklaşık 6,2 milyon metreküp su tasarrufu sağlanması hedefleniyor.

GRİ SU SİSTEMİ NERELERDE ZORUNLU OLACAK?

Türkiye Gazetesi’nin aktardığına göre gri su sistemi, yatak kapasitesi 200’ü geçen konaklama tesisleri, inşaat alanı 10 bin metrekareyi aşan AVM’ler ve 30 bin metrekareyi geçen kamu binalarında uygulanacak. Bu sistemle, duş, küvet ve lavabolardan toplanan sular arıtılarak yalnızca tuvalet rezervuarlarında kullanılacak. Böylece, yıllık 4 milyon metreküp su tasarrufu sağlanması planlanıyor.

Yağmur ve gri su depolama tanklarının binaların arka ve yan bahçelerine yer altına yerleştirilmesi gerekecek. Yağmur suyu depolama kapasitesi, bulunduğu ilin yıllık yağış ortalamasına göre hesaplanacak ve çatının toplayabileceği yağmur suyunun en az yüzde 6’sını karşılayacak şekilde belirlenmesi zorunlu olacak. Gri su depolama kapasitesinin ise bağlı olduğu rezervuarlarda kullanılan suyun en az yarısını karşılaması gerekiyor.

Bakanlık, yağmur suyu ve gri su sistemlerinin, ücretsiz bir su kaynağı sağlaması, afet anlarında kullanılabilmesi ve sel risklerini azaltması gibi önemli çevresel ve ekonomik faydalar sağlayacağını belirtiyor. Bu sistemlerin, Türkiye'nin su kaynaklarını verimli kullanmasına büyük katkı sunması bekleniyor.

DÜNYADA YAĞMUR SUYU VE GRİ SU SİSTEMLERİ

Dünyada da yağmur suyu ve gri su kullanımına yönelik çeşitli teşvikler ve zorunluluklar bulunuyor. Örneğin, Almanya'da yağmur suyu sistemli binalara su faturasında indirim yapılırken, İngiltere'de ilk yıl için vergi indirimi uygulanıyor. Japonya, 30 bin metrekareyi aşan binalarda bu sistemleri zorunlu kılıyor. Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi ise 100 metrekare üzeri çatılara yağmur suyu sistemi şartı getiriyor. ABD, Avustralya ve Singapur gibi ülkelerde de bu tür sistemlerin farklı amaçlarla kullanıldığı örnekler mevcut.