Virolog Tareen anlattı: Aşı salgını bitirecek mi?

ÇAĞLA GENİŞ-ÖZEL HABER
Koronavirüs salgını dünyaya ve Türkiye’ye yeni ve daha korkutucu bir dalgayla zor günler yaşatmaya devam ederken, aşı çalışmalarından peş peşe gelen olumlu haberler de umut saçıyor. Çalışmalar arasında öncü konuma gelen Alman BioNTech ve Pfizer’ın geliştirdiği Kovid-19 aşısı Aralık ayında alması beklenen acil kullanım onayıyla ‘sahaya çıkmaya’ hazırlanırken, ABD’li ilaç şirketi Moderna ile Rusya (Sputnik V) da geliştirdiği aşılarda yüzde 90’ların üzerinden olumlu sonuçlar elde ettiklerini duyurdu. ABD Washington’da bir biyoteknoloji şirketi yöneticisi olan İzmirli Virolog Semih Tareen, süreçle ilgili merak edilen soruları yanıtladı. Yirmi yıldan uzun süredir virüsler üzerine araştırma yapan Tareen, aşıların virüs mutasyona uğramaya devam etse bile etkili olacağının altını çizdi. Eski normale dönüşün ise 1-2 yıl süreceğini hatta salgında üçüncü ve diğer dalgaların da mümkün olabileceğini açıklayan Tareen, “Önde giden Kovid-19 aşılarının sterilize bağışıklık değil, ciddi hastalığı önleyici bir etki yarattıklarını görüyoruz. Aşı sayesinde Kovid-19 vakaları azalacak ve bu sayede rahatlayacağız. Fakat SARS-CoV-2 virüsü beşinci daimi mevsimsel koronavirüsü olma yolunda. Eski normale hemen dönemeyiz. Maske ile sosyal mesafe kuralları büyük ihtimalle birkaç sene daha devam edecek” dedi.



VİRÜS MUTASYON GEÇİRİRSE NE OLUR?
Aşı konusunda birkaç cepheden gelen ve dağıtım sürecinin bile başlamasına kadar varan olumlu haberlerin gölgesinde mevcut ya da olası bir mutasyonun bu süreci nasıl etkileyeceğini anlatan Tareen, “Mutasyonlar ve aşı ile etkileşimleri maalesef yanlış anlaşılıyor. Mutasyonlar hayatın çok normal bir parçasıdır. Virüsler gibi insanlar da sürekli mutasyona uğrarlar. Tek bir insanda bile her gün trilyonlarca mutasyon olur, sebebi de hücre bölünürken genom kopyalanmasındaki hatalardandır ve bu çok normaldir. Mutasyonların çoğu etkisizdir. Aşılar tek değil, çok farklı şekillerde bağışıklık sağlarlar ve bu yüzden aşının oluşturduğu bağışıklık doğal enfeksiyonun oluşturduğu bağışıklıktan farklıdır. Aşılar sadece antikor değil, aynı zamanda hücresel bağışıklık oluşturabilirler ve bu yüzden etkili olurlar. Bu yüzden bir virüste mutasyonlar olsa bile bu çok yönlü bağışıklıktan kaçma ihtimali azdır. Aşılar yerine sadece tek bir antikor tedavisi kullanılıyor olsaydı o zaman antikorun virüs ile etkileşime girdiği noktadaki mutasyonlar aşıdan (antikorda) kaçışa sebep olabilir. Fakat aşılar hem birden çok antikor oluşturuyorlar hem de antikor ile beraber hücresel bağışıklık da yaratıyorlar. Bir aşı tek bir silah değil, birden çok silah ve savunma oluşturuyor gibi düşünülebilir” diye konuştu.



SALGINDA ÜÇÜNCÜ DALGA UYARISI
Virüsün dünyayı ele geçirdiğinden bu yana nasıl bir yol izlediğine dair konuşan Tareen, “Dünyayı üçüncü bir dalga da bekliyor mu?” sorusuna ise şöyle yanıt verdi: “Kovid-19 hastalığına sebep olan SARS-CoV-2 virüsü tamamen normal bir solunum virüsü hayat döngüsünü takip ediyor. Kalabalık ve iç içe yaşadığımız dünyada solunum yolu ile bulaşan en az dokuz insan virüsü var ve hepsi hemen hemen bütün dünyada enfeksiyonlara sebep oluyor. SARS-CoV-2 virüsü de bu gruba eklenen en son virüslerden biri oldu. Maalesef bu virüs diğer solunum virüslerine kıyasla çok daha fazla ölüme sebep oldu. Birinci ve ikinci dalga dediğimiz virüs yayılımları tamamen insan davranışı ile ilgilidir, yoksa yazları havanın ısınması virüsün kendisine bir etken değildir. Yazın şehir kalabalıklarının azalması, insanların daha çok açık havada vakit geçirmesi yüzünden solunum virüsü vakaları azalır. Dünya nüfusunun yüzde 90’ı Kuzey Yarım Küre’de yaşadığı için de genel olarak solunum virüs vakaları yazın azalır ve sonbaharda tekrar artar. İkinci dalga dediğimiz de sonbaharın Kuzey Yarım Küre’ye gelmesi ile insan sıklığının kapalı ortamlarda daha çok artması yüzünden görülen vaka artışıdır. Bunun arkasından üçüncü ve diğer dalgalar da mümkün.”
STERİLİZE BAĞIŞIKLIK SAĞLAMIYOR
Aşı konusunda her şey yolunda gitse bile birkaç sene daha maske ve sosyal mesafe kurallarına uyarak tetikte bir hayat yaşamaya devam edeceğimizi söyleyen Tareen, “SARS-CoV-2 virüsü pandemi haline geldiği için bizimle en az birkaç sene daimi yaşayan beşinci koronavirüsü olacak. Aşılar bazen sterilize bağışıklık sağlayabilir, yani insanların virüsü kapmasını tamamen önleyebilir. Bazı aşılar ise virüsün kapılmasını önlemez ama ciddi semptomları önleyebilir. Bu durumda virüsün yayılması durdurulmaz ama ciddi bir hastalığa dönüştürme ihtimalini önleyebilir. Şimdilik elimizdeki veriler en önde giden Kovid-19 aşılarının sterilize bağışıklık değil, ciddi hastalığı önleyici bir etki yarattıklarını görüyoruz. Aşı sayesinde Kovid-19 ölümleri ciddi derecede azalacak ki bu harika haber… Fakat SARS-CoV-2 virüsü beşinci daimi mevsimsel koronavirüsü olma yolunda. Geliştirilen aşılardan olumlu veriler elde ettiğimiz için Kovid-19 vakaları ciddi bir şekilde azalacak ve bu sayede rahatlayacağız. Fakat eski normale hemen dönemeyiz” dedi.
TAMAMEN KURTULMAK BİRKAÇ SENE ALACAK
“Maske ile sosyal mesafe kuralları büyük ihtimalle birkaç sene devam edecek” diyen Tareen, “Aşılar bir anda herkese dağıtılamayacağı için biz aşı olsak bile başkalarını korumak bizim sosyal mecburiyetimiz. Aşı herkese dağıtılsa bile aşı karşıtı grupların ve politikaların yaygın olması yüzünden aşıların yeteri sıklıkla yapılmadığı yerlerde maalesef Kovid-19 vakaları daha yavaş azalacak. Aşılar acil kullanım yetkisi altında onay alarak dağıtıma başlasa da üçüncü faz deney sonuçları gelmeye devam edecek ve buradaki verilerden aşının ne kadar süre etkili olduğu hakkında daha çok bilgi alacağız. Zaman ilerledikçe elimizdeki aşı türleri ve seçenekler çoğalacak. Kısacası bu pandemiden tamamen kurtulmak birkaç sene alacak. Fakat modern bilim sayesinde bu pandemiden kurtulacağız” ifadeleri kulandı” ifadelerini kullandı.
 

Haber Merkezi