Aliağa Belediyesi’nde temsil giderleriyle altın, çiçek, çerez alınmış

KEMALÖZKURT / Sayıştay’ın 2024 yılı denetim raporuna göre, Aliağa Belediyesi’nin temsil, ağırlama, tören, fuar ve organizasyon giderleri kaleminde yaptığı harcamaların bir kısmı mevzuata aykırı bulundu. Belediyenin 2024 bütçesinden bu kapsamda 55 milyon 949 bin TL harcama yaptığı, bu harcamaların bir bölümünün hediye altın, yemek, çiçek, içecek ve çeşitli organizasyon giderlerinden oluştuğu tespit edildi. Raporda, birçok harcamanın belgelendirilmeden veya mevzuatta öngörülen muayene-kabul işlemleri yapılmadan ödendiği belirtildi. Bazı kalemlerin doğrudan temin yöntemiyle aynı firmalardan parçalara bölünerek alındığı, ödeme belgelerinde taşınır işlem fişlerinin, teslim-tesellüm belgelerinin ve fotoğraf gibi kanıtlayıcı dokümanların yer almadığı ifade edildi. ayrıca, başkanlık makamında ikram edilmek üzere alınan 2,4 milyon TL tutarındaki içecek ve çerez alımlarında da mevzuata aykırı şekilde hakediş belgesi düzenlendiğini belirttildi. Raporda bu tür uygulamaların, Kamu Görevlileri Etik Kurulu Yönetmeliği’nin “hediye alma ve menfaat sağlama yasağı” hükmüne ve Cumhurbaşkanlığı’nın 2024/7 sayılı “Tasarruf Tedbirleri Genelgesi”ne açıkça aykırı olduğu vurgulandı.

GELİR KAYITLARINDA 593 MİLYON LİRALIK FARK

Sayıştay’ın aynı raporunda, Aliağa Belediyesi’nin gelirlerine ilişkin muhasebe işlemlerinde ciddi uyumsuzluklar tespit edildi. Rapora göre, belediye gelirlerinin tahakkuk, tahsil ve terkin işlemleri mevzuata uygun yürütülmedi; muhasebe kayıtları ile belediyenin gelir sisteminde tutulan kayıtlar arasında yüz milyonlarca liralık fark bulundu. Denetim raporunda, 2024 yılına ait muhasebe kayıtlarında gösterilen toplam tahakkuk tutarının 1 milyar 995 milyon TL, gelir sisteminde kayıtlı tutarın ise 1 milyar 578 milyon TL olduğu belirtildi. Raporda, terkin edilen borç tutarlarının da mevzuata aykırı biçimde yüksek gösterildiği ve bazı kalemlerde tahakkuk tutarını dahi aştığı ifade edildi. Sayıştay, belediye muhasebe kayıtlarıyla gelir sistemindeki veriler arasında 593 milyon TL’lik tutarsızlık bulunduğunu vurgulayarak, gelir tahakkuk ve tahsil işlemlerinin “mevzuata uygun, düzenli ve izlenebilir biçimde yapılması” gerektiğini belirtti. Raporda, “İdare gelirlerine ilişkin tahakkuk, tahsilat ve terkin işlemlerinin Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’ne uygun olarak yapılması ve muhasebe kayıtlarının doğru tutulması gerekmektedir” ifadelerine yer verildi.

HATALI PLANLAMA 214 MİLYON TL’LİK EK YÜK GETİRDİ

Sayıştay, Aliağa Belediyesi’nin hizmetlerini yürütürken mali durumunu dikkate almadığını ve bu nedenle kamu borçlarını vadesinde ödeyemediğini tespit etti. Raporda, vergi dairesi ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan borçların geç ödenmesi nedeniyle belediye bütçesine 214 milyon 825 bin TL tutarında gecikme zammı ve cezası yansıtıldığı belirtildi. Denetime göre, belediye 2024 yılında toplam 2 milyar 728 milyon TL’lik gider bütçesi kullanırken, zamanında yapılmayan ödemeler nedeniyle bu bütçenin yaklaşık yüzde 7,9’una denk gelen fazladan finansman gideri oluştu. Raporda, belediye ve bağlı şirketlerinin nakit planlamasını yapmadan hizmet yürütmesinin, hem mevcut borçları artırdığı hem de yeni yatırımların finansmanını zorlaştırdığı ifade edildi.

BELEDİYE İŞÇİLERİ CAMİ, HASTANE VE DERNEKTE GÖREVLENDİRİLMİŞ

Sayıştay, Aliağa Belediyesi’nin kendi personel şirketi aracılığıyla istihdam ettiği işçileri, belediye hizmetleri dışında farklı kurumlarda görevlendirdiğini tespit etti. Rapora göre, belediye kadrosunda görünen 15 işçi ibadethane, devlet hastanesi, kaymakamlık, tapu müdürlüğü, engelliler derneği ve belediye şirketine ait sosyal tesislerde çalıştırıldı. Sayıştay, bu uygulamanın hem 4857 sayılı İş Kanunu’na hem de 5393 sayılı Belediye Kanunu’na aykırı olduğunu belirtti. Belediyenin, hizmet alımı yoluyla istihdam ettiği personeli yalnızca kendi hizmetlerinde görevlendirebileceği vurgulandı.

MİLYONLUK KİRA GELİRİ TAHSİL EDİLMEDİ

Sayıştay, Aliağa Belediyesi’nin mülkiyetindeki taşınmazları kendi şirketlerine mevzuata aykırı şekilde kiraladığını, bu taşınmazların ise şirketler tarafından ihalesiz biçimde üçüncü kişilere kiraya verildiğini tespit etti. Rapora göre, belediye bu taşınmazlardan alınması gereken kira gelirlerinin büyük kısmını da tahsil etmedi. Denetim raporuna göre, 84 taşınmazın 4’ü hazine adına kayıtlı, 20’si tapuda kayıtsız, 60’ı ise Aliağa Belediyesi adına kayıtlı. Bu taşınmazların 57’si, belediye şirketleri aracılığıyla ihalesiz şekilde üçüncü kişilere kiraya verilmiş durumda. Sayıştay raporunda, “Kiraya verilecek her türlü taşınmaz için 2886 sayılı Kanun’da yer alan doğru ihale usullerinin uygulanması, belediye şirketlerince kiralanan taşınmazların üçüncü kişilere kiraya verilmemesi ve tahakkuk eden kira alacaklarının tam olarak tahsil edilmesi gerekmektedir” ifadeleri yer aldı.

MEMUR İŞİ İŞÇİLERE YAPTIRILMIŞ

Sayıştay, Aliağa Belediyesi’nde memurlar eliyle yürütülmesi gereken asli ve sürekli görevlerin belediye şirketlerinde çalışan işçilere yaptırıldığı belirledi. Anayasa’nın 128’inci maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nu hatırlatan Sayıştay, kamu hizmetlerinin ancak memurlar eliyle yürütülmesi gerektiğini vurguladı. İncelemede belediyenin 283 memur kadrosundan 130’unun boş olmasına rağmen, bu alanlardaki görevlerin şirket personeline gördürüldüğü kaydedildi. Raporda, “İşçilerin memurlar eliyle gördürülmesi gereken asli ve sürekli işlerde çalıştırılmaması, memur kadrolarının doldurulması yönünde gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir” değerlendirmesi yer aldı.

KADIN VE ÇOCUK SIĞINMA EVİ AÇMADI

Sayıştay’ın 2024 yılı denetim raporuna göre, nüfusu 100 binin üzerinde olan Aliağa Belediyesi’nin yasal zorunluluk olmasına rağmen kadın ve çocuk sığınma evi açmadığı belirlendi. 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 14’üncü maddesi, nüfusu 100 binin üzerinde olan belediyelere kadınlar ve çocuklar için konukevi açma yükümlülüğü getiriyor. Ancak rapora göre, Aliağa Belediyesi bu yükümlülüğü yerine getirmedi. Sayıştay, belediyenin sosyal sorumluluk kapsamındaki bu eksikliğine dikkat çekerek, “Belde sakini kadın ve çocukların korunması ve desteklenmesini sağlamak üzere sığınma evi açılması gerekmektedir” değerlendirmesinde bulundu.