Asırlık çınardan İzmir Fuarı özlemi

NURETTİN BAKİ-ÖZEL HABER

İzmir’in ticari ve kültürel hafızasını içinde barındıran İzmir Enternasyonal Fuarı, geçmişten bugüne Kültürpark’ta dünyayı bir araya getirmeye devam ediyor. Bu yıl 2 Eylül’de açılışı yapılan ve 11 Eylül’e kadar devam edecek 91’inci İzmir Enternasyonal Fuarı’nın ise çok özel bir misafiri var. Bu misafir bugün 80 yaşında olan ve 1970’li, 80’li ve 90’lı yıllarda düzenlenen İzmir Enternasyonal Fuarlarının hiçbirini kaçırmayan Çarşaflı Edo lakabıyla tanınan Edip Saitoğlu… Eski fuarı anlatırken duygulanan ve gözyaşlarını tutamayan Edip Saitoğlu, bütün Türkiye’nin her sene yıl boyunca İzmir Enternasyonal Fuarı’nı dört gözle beklediğini, fuarın açılacağı günü iple çektiğini söyledi. İnsanların fuara Türkiye’nin dört bir yanından otobüslerle akın akın geldiğini belirten Saitoğlu, İzmir’in otellerinde ve lokantalarında insanların yer bulamadığını, parklarda sabahladığını aktardı. Kordonda faytonlarla deniz manzarasının tadını çıkaran misafirlerin, Tarihi Kemeraltı Çarşısı’nda bir ay boyunca çokça alışveriş yaptığını, İzmir esnafının bir günlük kazancıyla bir yıllık kazanç sağladığını dile getirdi. İşte asırlık çınarın, asırlık geçmişi olan İzmir Enternasyonal Fuarı için gazetemize aktardıkları…

ÜLKEDE BAYRAM HAVASI ESTİRİRDİ

O dönemde fuarın tamamen halk için yapıldığını söyleyen Saitoğlu, fuara girişlerin ise sembolik bir ücretten ibaret olduğunu ifade etti. Her sene 30 Ağustos’ta yapılan fuarın bütün ülkede bayram havası estirdiğini de sözlerine ekleyen Saitoğlu, “İzmir Enternasyonal Fuarı 30 gün sürüyordu. Bu fuarlar tamamen halk içindi, açılışları da pikniklerle yapılırdı. Fuar bütün ülkede bayram havası estirirdi. Zeki Müren, Emel Sayın, Muazzez Abacı gibi o dönemin çok değerli sanatçılarının konserleriyle fuarda eğlenceler doruğa çıkardı. İl sayısı 81 olmadan önce ülkemizde 67 tane vilayet vardı ve halk bu 67 vilayetten İzmir’e otobüslerle akın akın geliyordu. Biz de İzmir’de otobüsleri, insanların kente girişini büyük bir heyecanla takip ederdik. O günler gözlerimin önünde bir film şeridi gibi geçiyor, çokça duygulanıyorum” dedi.

İNSANLAR ÇİMLERDE SABAHLIYORDU

Fuara duyulan ilginin ne kadar yoğun olduğunu otellerde yer bulamayan ve parklardaki çimlerde sabahlayan insanların çokluğundan bahsederek anlatan Saitoğlu, restoran ve lokantalarda yer bulamayan insanların ayakta yemek yediğini söyledi. Saitoğlu, “Fuara gelen vatandaşlar otelleri hınca hınç doldururdu. Oteller sokağı insan selinden geçilemiyordu. Otellerde yer kalmıyor, birçok vatandaş da çimlerde sabahlıyordu. Lokantalarda insanlar yer bulamadığı için ayakta yemek yiyordu. Fuarı gelip görmek isteyen vatandaşlar aynı zamanda dünyanın en büyük açık alışveriş merkezi olan Kemeraltı’nı ziyaret ederdi. Kordonu baştan aşağı faytonlarla gezerdi. Böylece bütün İzmirli hem eğlenirdi hem de çok iyi satış yapar, paralar kazanırdı” ifadelerine yer verdi.

FUARA GİRİŞLER SEMBOLİKTİ

Eskiden yapılan İzmir Enternasyonal Fuarı’nı günümüzdeki fuarla karşılaştıran Saitoğlu, şu cümleleri kullandı: “İzmir fuarına gelen insanlar bir anda kendilerini cennette gibi hissediyordu. Türkiye’de İzmir fuarı denildiği zaman tarih yazar, bir markadır. Maddi durumu olmayan insanlara ücretsiz meşrubatlar sunulurdu. Fuarın içinde güvenliği atlı süvariler sağlıyor, taşkınlık çıkmasını engelliyordu. Gazeteler fuar boyunca muazzam satışlar yapıyordu. Fuarlara giriş için sembollük ücretler alınıyordu, aslında ücretsizdi. Şimdi ise bakıyorum girişler 8 lira. Bu hayat pahalılığı karşısında eski fuarları yaşayıp görenler şu anki fuarı gördüklerinde üzülüyor. Çok zenginler buraya gelmiyor. Gelen maddi durumu iyi olmayan insanlar, buraya halk geliyor. Yaşlılar torunlarını getiriyor. Ekmeğin 4 lira olduğu bir yerde siz kalkıp giriş ücretini 8 lira yaparsanız gelmek isteyen birçok insan gelmez. O eski fuar yok işte… Ben de diyorum ki eski fuarı istiyoruz. Benim gibi o fuarları yaşayan İzmirliler, o eski fuarlara büyük bir özlem duyuyor. Kemeraltı’nda o kadar büyük bir kalabalık oluyordu ki kaybolmaktan korkardık. Esnaf bir günlük alışverişten bir senelik karını çıkartıyordu. Ve bu alışveriş aralıksız 30 gün sürüyordu. Bugün baktığımızda esnafın o kadar kazandığını düşünmüyorum.”