Büyükşehir, afete dirençli bir İzmir için dört koldan çalışıyor

30 Ekim 2020’de İzmir’de 117 vatandaşın yaşamını yitirmesine neden olan depremin 4. Yıldönümü.  Büyükşehir bu acı olayın bir daha yaşanmaması için çalışmalarını hızlandırdı. Şehirdeki yapı stokunu depreme dayanıklı hale getirmek, yerleşime uygunluk haritası çıkartmak ve iyi bir afet yönetimi için hayata geçirilen Deprem Master Plan çalışmalarının bir yıl içinde tamamlanması öngörülüyor.

İzmir'de tsunami tehlikesi analiz edilecek

Deprem Master Planı için gerekli temel veriler, yapı envanteri, depremsellik ve tsunami araştırmaları ile mikrobölgeleme etütleri tamamlandığında elde edilecek. Tüm araştırma sonuçları bir araya getirilerek, deprem etkisi altında yapı-zemin etkileşimi en doğru şekilde değerlendirilecek. Ayrıca, deprem tehlike haritası ve yerleşime uygunluk haritaları oluşturulacak; kıyıları etkileyen tsunami tehlikesi de modellenerek analiz edilecek.

İzmir Deprem Master Planı

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, geçen eylül ayında ‘2024 İzmir Deprem Master Planı Çalıştayı’na ev sahipliği yaparak, bilimin rehberliğinde İzmir'in olası bir depreme hazırlığını güçlendirmek amacıyla tüm paydaşları bir araya getirdi. Çalıştayda, depremle ilgili stratejilerin ele alındığı oturumlarda, Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Daire Başkanlığı'nın yürüttüğü projeler detaylı bir şekilde değerlendirildi. 102 kurum ve kuruluştan 250 uzman katılım gösterdiği bu çalıştayda, 1999 yılında tamamlanan İzmir Deprem Master Planı'nın güncellenmesi için yeni bir yol haritası belirlendi. Master Plan kapsamında bir Bilim Kurulu ve Danışma Kurulu da oluşturulacak ve projenin bir yıl içinde tamamlanması hedefleniyor.

İzmir’de binaların yüzde 88’i yapı denetim hizmeti almamış

İzmir’de yaklaşık 906 bin bina bulunuyor. Bu binaların yüzde 88’i, 1999'daki Deprem Yönetmeliği öncesinde inşa edilmiş ve yapı denetim hizmeti almamış. Buradan yola çıkarak, Türkiye’nin en geniş kapsamlı deprem araştırma ve risk azaltma projelerini hayata geçiren Büyükşehir çalışmalarını sürdürüyor.

İzmir’de 100 bin binanın envanteri çıkarıldı

Büyükşehir, yapı stoku çalışmaları kapsamında İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi ile protokol yaptı. Bu kapsamda yapıların deprem sırasındaki davranışları belirlenmesi için Bornova ve Bayraklı’da yaklaşık 100 bin binanın envanteri çıkarıldı. Bu çalışmayla bina hakkındaki ruhsat, mimari proje gibi belgeler ile en yakın toplanma alanı gibi bilgilere hızlı ve doğrudan erişim sağlanması için binaya ilişkin her türlü bilginin yer aldığı kimlik belgesi de oluşturuluyor. Yapı envanteri ile önceliklendirilen yapılarla bölgesel bazlı sonuçlara ulaşılarak yüksek öncelikli kentsel iyileştirme bölgeleri belirleniyor. Saha ve arşiv çalışmaları uzman inşaat mühendisleri tarafından yapılırken elde edilen veriler ODTÜ akademisyenleri tarafından analiz ediliyor. Saha çalışmalarında sokak taraması ile binalar dışardan değerlendirilirken örneklem düzeyinde beton çekici okuması ve röntgen taraması yapılıyor. Üç boyutlu analiz çalışmalarının yapıldığı projede yapı envanteri çalışmalarına Karşıyaka ilçesi ile devam edilecek. Projenin etaplar halinde kent genelindeki tüm ilçelerde tamamlanması planlanıyor.

En geniş ve kapsamlı deprem araştırma projesi İzmir’de

Depremsellik-Tsunami Araştırması ve Mikrobölgeleme Etüt Çalışmaları kapsamında önemli projeler yürütülüyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi, bu çalışmaları ODTÜ, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ile imzaladığı protokoller aracılığıyla sürdürüyor. İzmir il merkezini referans alarak 100 km yarıçaplı bir alanda gerçekleştirilen ‘İzmir İli Depremsellik Araştırması Projesi’, ülkemizin en geniş ve kapsamlı deprem araştırma projelerinden biri olarak öne çıkıyor. Bu proje, sadece İzmir’i değil, Aydın ve Manisa illerinin bazı bölgelerindeki fayları da kapsıyor. Proje tamamlandığında, İzmir’in gelecekte karşılaşabileceği deprem büyüklükleri, yapılar üzerindeki olası deprem ivmesi etkileri, yüzey faylanma riski ve kıyılarda oluşabilecek tsunami senaryoları hakkında somut veriler elde edilecek.

Mikrobölgeleme çalışmaları kentin tamamına yayılıyor

Mikrobölgeleme çalışmaları kapsamında İzmir’in zemin yapısı inceleniyor. 30 Ekim İzmir Depremi’nden en çok etkilenen Bornova baseninin (Bayraklı, Konak, Bornova İlçelerini kapsayan) zemin yapısı ve basen etkisi dâhil davranış özelliklerinin araştırılmasına yönelik çalışmalar hızla devam ediyor. Bornova mikrobölgeleme çalışması kapsamında 7 bin 12 hektarlık alanda yaklaşık 1500 adet sondaj kuyusu açıldı. Bornova baseninde, Bornova ilçesine ait yürütülen mikrobölgeleme çalışmalarının 2024 yılı sonuna kadar, Konak ve Bayraklı ilçelerindeki alanlarda yürütülecek çalışmaların ise 2025 yılı sonunda kadar tamamlanması hedefleniyor. Karşıyaka ilçesinde yaklaşık 2 bin hektarlık alanda mikrobölgeleme çalışmalarının yapılması için yapım ihale süreci başlatıldı. Bayraklı, Konak ve diğer ilçelerin mikrobölgeleme şartnameleri hazırlandı. Kurum görüşleri geldikten sonra onların da yapım ihaleleri gerçekleştirilecek. 11 merkez ilçe öncelikli olmak üzere tüm ilçelerde mikrobölgeleme çalışmalarının etaplar halinde tamamlanması hedefleniyor.

Mikrobölgeleme çalışmaları çerçevesinde İzmir’in zemin yapısı detaylı olarak inceleniyor. 30 Ekim İzmir Depremi'nden en çok etkilenen Bornova baseninin (Bayraklı, Konak ve Bornova ilçelerini kapsayan) zemin özellikleri ve basen etkisi üzerine yürütülen araştırmalar hızla ilerliyor. Bornova mikrobölgeleme çalışmaları kapsamında, 7.012 hektarlık alanda yaklaşık 1.500 adet sondaj kuyusu açılmıştır. Bornova ilçesinde gerçekleştirilen bu mikrobölgeleme çalışmaları, 2024 yılı sonuna kadar tamamlanacak; Konak ve Bayraklı ilçelerinde ise 2025 yılına kadar benzer çalışmaların bitirilmesi hedefleniyor. Ayrıca, Karşıyaka ilçesinde yaklaşık 2.000 hektarlık alanda mikrobölgeleme çalışmaları için yapım ihale süreci başlatılmıştır. Bayraklı, Konak ve diğer ilçelere ait mikrobölgeleme şartnameleri hazırlanmış olup, ilgili kurumların görüşleri alındıktan sonra yapım ihaleleri gerçekleştirilecektir. Öncelikli olarak 11 merkez ilçe dahil olmak üzere, tüm ilçelerde mikrobölgeleme çalışmalarının etaplar halinde tamamlanması amaçlanıyor. Bütün çalışmalar tamamlandığında; depremsellik ve tsunami projesi ile mikrobölgeleme ve yapı envanteri araştırma sonuçları entegre edilerek deprem etkisinde yapı-zemin etkileşiminin en gerçekçi şekilde analiz edilmesi öngörülüyor.

Türkiye’de ilk kez İzmir’de yapılıyor

30 Ekim 2020 depreminin etkilediği Bornova’da, zeminden alınan numuneler Türkiye'de ilk kez İzmir'de kurulan Egeşehir Laboratuvarı'nda incelendi. Laboratuvar, yaklaşık 30 bin deney gerçekleştirdi. Egeşehir Laboratuvarı, Türkiye’deki ilk ve tek tesis olarak rezonant kolon ve bender element deneyleri yapma imkânına sahip. Mühendislik açısından, konsolidasyon, zemin üzerinde tek ve üç eksenli basınç dayanımı, kesme kutusu, kayada makaslama deneyi ve kayada üç eksenli basınç dayanımı gibi testler uygulanıyor. Zemin fiziksel deneyleri ise su içeriği, kıvam limitleri, elek ve hidrometre analizi ile özgül ağırlık ölçümlerini içeriyor.

BÜLTEN