Büyükşehir’de gündem İZSU’nun faaliyet raporu: Körfez bu yıl kokacak mı?

SEMİ TEKTAŞ İzmir Büyükşehir Belediyesi İZSU Olağan Genel Kurulu İkinci Birleşimi Başkanvekili Zafer Levent Yıldır idaresinde gerçekleştirildi. Genel Kurul’da İZSU’nun 2024 yılı faaliyet raporu ile kesin hesap raporu görüşüldü. Her iki raporunda AK Partili üyelerin ret oyuna karşın CHP’li üyelerin oyları ile kabul edilmesi bekleniyor.

“İKTİDARDA CHP VAR”

CHP Menemen Meclis Üyesi Uygar Kanmış’ın İZSU ile ilgili yaptığı konuşmada AK Partili tek belediye olan Menemen’e yönelik yaptığı eleştirilere tepki geldi. Kanmış’ın konuşması AK Parti Grubu tarafından sık sık kesilirken CHP Grup Sözcüsü Yağmur Yurdakul Özkan’dan sert tepki geldi. Özkan, “İktidarda CHP var. Arkadaşlar önce şunu kabullenmeli: bu mecliste iktidar biziz ve seyri biz belirleriz. Söz bölmemekten bahsedilirken bile 15 kere söz bölündü” dedi. Ardından AK Parti Meclis Üyesi Burçin Kevser Sevil, “Usulen bir şey belirlenebilir ama ‘Buranın iktidarı biziz, biz belirleriz’ denmesini kabul etmiyoruz. Siz daha fazla oy aldığınız için iktidarsınız. Biz de kentin büyük bir çoğunluğundan oy aldık. Bu sadece bize değil bize oy veren İzmirlilere de hakaret” dedi.

EROĞLU: “ÖZKAN’IN ELEŞTİRİLERİ SİZE”

AK Parti Karabağlar Meclis Üyesi Fırat Eroğlu, CHP’li Yağmur Yurdakul Özkan’ın Menemen üzerinden yaptığı eleştirilere yanıt vererek “Bir aidiyet duygumuz var, burada İzBB çıkarları doğrultusunda kamu yararına tartışmalar olmalı. İZSU Genel kurulunda biz Menemen’i konuşuyoruz, 5 binlik planları Büyükşehir onayladı, yani bu eleştirileri size yapıyor. Bizim üstümüze alınacağımız bir şey yok, çünkü muhatap sizlersiniz” dedi.

“5 AY SONRA SU KALMAYINCA NE YAPACAKLAR”

Özkan’ın mecliste kasıtlı olarak tansiyonu yükselttiğini dile getiren Eroğlu, “Yağmur Hanım özellikle grup sözcüsü olduktan sonra tansiyonu artırmaya başladı, fitili ateşleyecek konuşma tarzını kendisine yakıştıramıyorum. Bakın 4-5 ay içinde belki suyumuz kalmayacak, keşke belediye başkanları billboardlara kendi fotolarını koyacağına, halkı su konusunda bilgilendirecek paylaşımlar yapsa… Bütün belediye başkanlarına çağrım olsun, bizim suyu tasarruflu kullanmamız gerekiyor, kayıp kaçağın önüne geçmeliyiz. Bunları konuşmalıyız ama maalesef bunlar konuşulmasın isteniyor, bunu yapan da CHP Grup Sözcüsü! 5 ay sonra İzmir’de su kalmayınca Yağmur Hanım yine bu konuşmaları mı yapacak. Belki milletvekili olmak, dikkat çekmek istiyordur ama burada tansiyonu yükselten, toplantının amacının dışına çıkan konuşmalardan uzak duralım. Anlamı yok, kente de halka da katkısı yok” ifadelerini kullandı.

“TÜRKİYE’DE LİDERİZ”

CHP Karşıyaka Meclis Üyesi ve Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Candaş Yeter, AK Parti Grubu’ndan gelen elektrik maliyetindeki artışla ilgili eleştirilere yanıt verdi.  Yeter, “Yatırım yapmayan veya yatırımları yetersiz bir İZSU’dan bahsedildi. Birçok ilin henüz arıtma tesisinin bile olmadığı gerçeği karşımızda dururken, TUİK’in her yıl yayınladığı su ve atık su istatistiklerine göre Avrupa birliği standartlarında ileri biyolojik arıtma tesisine en çok sahip olan il, arıtma suyunun yüzde 97,2’sinin AB standartlarına uygun olan ve bu oranla yine Türkiye’de lider olan il, kişi başına düşen ileri biyolojik arıtma miktarında yine lider kent olan İzmir gerçeği bizi gururlandırmakta ancak bizleri rehavete sürüklememektir” dedi.

“BUSKİ’DE KOSKİ’DE VAR AMA İZMİR’DE YOK!”

İZSU’nun gelirlerine baktığını belirten Yeter, “2560 sayılı İSKİ Kanunun 13. Maddesinde İSKİ’nin gelirlerinin hangi kaynaklardan oluştuğu bent bent sayılmış. D bendinde büyük ve temel yatırım programları karşılığında devletçe su ve kanalizasyon idarilerine yardım yapılabileceği hüküm altına alınmış. İZSU’nun 2024 mali yılı bütçe tasarısının C cetveline baktığımızda, İSKU Kanunun Gelirlerin yasal dayanağına baktığımızda İSKİ Kanunun göre devletçe su ve kanalizasyon idarelerine yapılan yardımlar hariç diğer her bendin yer aldığını görürsünüz ancak devlet tarafından bizim büyük montanlı yatırımlarımıza herhangi bir yatılım yapılmış değil. BUSKİ’ye bakın vardır, KOSKİ’ye bakın vardır ama İzmir’de yoktur. Bu yüzden Çiğli atık su 4. Faz imalatında gerçekleştirilmeyen bu yardımı Dikili atık su arıtma tesisi imalatında beklediğimizi ifade etmek isterim.” ifadelerini kullandı.

“MALİ YÜK HER GEÇEN GÜN ARTIYOR”

Elektrik maliyetlerinin yüksek olduğunu aktaran Yeter, “Maliyetlerin 2,5 milyar TL olduğu gerçeği üzerine şunu söylemek isterim. Sadece İZSU için değil ülkemizin kamu kurum ve kuruluşlarına, sanayicilerine, çiftçilerine ve vatandaşlarımıza yarattığı mali yük her geçen gün artmakta.

Özelleştirme İdaresi Başkanlığı bu elektrik dağıtım hizmetlerini özelleştirmeye çıkarken gerekçe sunuyor:

1-Varlıkların iyi işletilmesi ve maliyetlerin düşürülmesi,

2-Elektrik enerjisi arz güvenliği sağlanması arz kalitesinin artması, böyle bir kalite artışı var mı?

3-Kayıp kaçakta azatlım sağlanması

4-Yenileme ve genişleme yatırımlarının özel sektör tarafından yapılması,

5-Oluşacak rekabet sonucu sağlanan faydanın tüketiciye yansıması, yani özelleştirmeler olduktan sonra burada bir rekabet ortamı oluşacak ve benim vatandaşım sanayicim daha uygun fiyata elektrik üretecek.” diye açıkladı.

“SERMAYE GRUPLARININ PARA KAZANMASI BİZE 2,5 MİLYAR TL’YE MAL OLDU”

İhalelerle ilgili örnek veren Yeter, “İzmir ve Manisa bölgesi 2013 yılında 1 milyar 231 milyon Dolar teklif eden bir firmaya ihale ediyor. Bu özelleştirmeler yapıldıktan sonra fatura bedellerinde daha önce dağıtım bedelleri çok küçük bir oran teşkil ederken bu dağıtım hizmetlerini alan sermaye grupları zarar etmesin ya da daha fazla kar etsin diye fatura içerindeki dağıtım bedelleri tutarı her geçen gün artıyor.  Artışlar yüzde 4 binlere varıyor. 2024 enerji üretim bedeli 48,21 TL’deyken, dağıtım bedeli 85 TL. 6 ay sonra bir zam yapılıyor 1 Temmuz 2024 tarihinde. Enerji üretim bedeli 49 TL’ye çıkıyor, dağıtım bedeli 136 TL’ye çıkıyor. Sermaye grupları para kazansın diye yaptığınız bu dağıtım bedellerindeki fahiş artışlar bize 2 buçuk milyar TL’ye mal oluyor.” ifadelerine yer verdi.

AK PARTİLİ KOCABAŞ: “SUYA YÜZDE 100 ZAM GELDİ”

AK Parti Grubu adına İZSU faaliyet raporu için Nail Kocabaş söz aldı. Kocabaş, “İZSU, belki günlük yaşamda gözle göremediğimiz ama hayatımızın tam merkezinde yer alan bir kurumdur. Bizim için İZSU, yerin altına gizlenmiş bir medeniyet projesidir. Su gibi aziz bir nimeti en etkin ve en ucuz şekilde vatandaşımıza ulaştırması gereken bir kamu hizmetidir. Ancak üzülerek belirtmeliyiz ki, İzmirli hemşehrilerimizin musluklarından içilebilir su akması hayali, yerini Türkiye’nin en pahalı suyuyla karşı karşıya kalma gerçeğine bırakmıştır. Göreve geldiğiniz günden bu yana üç kez zam yaptınız. Son bir yılda suya yaklaşık yüzde 100 oranında zam geldi. Peki bu zammın karşılığı olarak İzmirliler ne aldı?” çıkışında bulundu.

“4 KATI SU FATURASI ÖDÜYOR”

Kocabaş, “Bugün Türkiye’de 15 metreküplük ortalama bir su tüketiminde ortaya çıkan rakamlara bakalım: İzmir: 99,83 TL, Ankara: 56,78 TL, İstanbul: 42,37 TL, Eskişehir: 36,4 TL, Adana: 34 TL, Gaziantep: 32,3 TL, Bursa: 27,16 TL, Kayseri: 24,90 TL, Antalya: 24,82 TL KDV hariç!  İzmirliler, kullandıkları elektriğin 3-4 katı su faturası ödüyor” diye konuştu.

KÖRFEZ TARTIŞMASI

Kocabaş, “Körfez meselesine gelelim... Bundan önceki CHP’li belediye başkanları körfezde yüzme vaatleriyle geldi, ancak hepsi bu vaatleriyle birlikte gitti. Sayın Cemil Tugay ise "Ben yüzmeyeceğim ama birilerini yüzdürürüz" demişti. Şimdi anlıyoruz ki, kimse yüzemeyecek. Geçtiğimiz günlerde katıldığınız bir TV programında "Bu yıl körfez kokacak mı?" sorusuna "Muhtemelen kokmayacak" dediniz. Olasılık üzerinden konuşuyorsanız, bu iş çoktan kokmaya başlamış demektir! Nitekim bazı bölgelerde kokular şimdiden hissedilmeye başlandı. Körfez neden kokuyor? Çünkü İZSU eliyle kirletiliyor. Yüzlerce noktadan kirlilik akıyor. Siz bu kirliliği önlemedikçe, bu şehirde deniz kokmaya, insanlar kaçmaya devam edecek. Asıl büyük sorun ise şu: İzmir’in altyapısı hala 20. yüzyılda kalmış durumda. Yağmur suyu ve kanalizasyon hâlâ birleşik sistemle akıyor. Bu hem taşkına, hem kokuya, hem de çevresel felakete yol açıyor. Bu sorunun çözümü için yaklaşık 5 bin kilometrelik ayrıştırma hattı yapılması gerekiyor. Peki siz 2024 yılında ne yaptınız? Yeni yapılan yağmur suyu hattı sadece 47 kilometre.  Yeni yapılan atık su hattı sadece 127 kilometre, bu hızla gidersek, bu sorunun çözülmesi için önümüzdeki 50 yıl bile yetmez” değerlendirmesinde bulundu.

YUDAKUL TEK TEK CEVAP VERDİ

CHP Grup Sözcüsü Yağmur Yurdakul İZSU’nun faaliyet raporuna getirilen eleştirilere şöyle cevap verdi:
“İzmir, bazı kentlerde olmayan atık su arıtma tesisleri yerine de çalışıyor. Yüzde 6,7 oranında arıtma yapılıyor. Borçlarla ilgili 7 milyar gibi rakamlar telaffuz edildi. 7 milyar değil 2 milyar 380 milyon TL. Körfez’i temizlemek için bakanlık ve Büyükşehir’in birlikte iş yapması da konuşulan bir konu. Gediz’de de denetimler gerektiği gibi yapılırsa dere yataklarındaki atıkların dert edildiği gibi bunlar da dert edilmeli. Bir şeylerin düzeltilmesinden bahsediyorsak hep birlikte hareket edilmeli. Bu İzmir’de yaşayan insanların problemiyse mesela İZSU’nun tahsis bekleyen yerlerini saymıştık… Bugün de İZSU’nun beklediği krediler var. Bunlara da el atılmalı. İZSU’nun beklediği projeler Körfez’in de temizlenmesine varıyor. Son bir yılda ihalelerde katılım olmadığı gibi bir şey söylendi ama iptal edilen ihale yok. Aksine giren firma sayısı arttığı için maliyet yüzde 25’in altına düşmüş. ‘Bu belediye ne yapıyor?’ dendi. Valla bu belediye işsiz bırakılan insanlara iş veriyor, aç kalanlara çorba veriyor, Körfez’i de temizliyor, sokakta kalan insan ev veriyor, şiddete uğrayanlara ve adalete avukat vermeye kadar kolları sıvadılar. Hatta kurs veriyor, öğrenciye burs veriyor. Yani keşke belediye, belediyecilik görevlerini yapsa her şey daha güllük gülistanlık olabilirdi”

İNANÇ: “KÖRFEZ SİYASET ÜSTÜDÜR”

CHP Grup Başkan Vekili Altan İnanç ise, “Muhalefet meclis üyelerimize eleştirileriyle koyduğu katkı için teşekkür ediyorum. 2 önemli noktada yoğunlaşıldı, biri kentin içme suyu, diğeri de körfez. Sadece belediyeler açısından ya da sadece merkezi hükümet tarafından bakılması konuyu eksik bırakır, bu sorumluluk çeşitli kurumlara dağıtılmış durumdadır. Bunlar siyaset üstü olarak görülmelidir. Hükümetin görevleri, belediyenin görevleri denilmemelidir” dedi.

“DEVLET BELEDİYE DEMEKTİR”

İçme suyu kapsamında İZSU’nun çalışmaları olduğunu vurgulayan İnanç, “Körfez İzmir’in gözbebeği, ne kadar temiz olursa o kadar iyidir. İçme suyu gerçekten önemli. Mevsimsel etkiler anlamında da önemli, o yüzden İZSU da bir çalışma başlattı, bu master plan uygulamaya başladığında da önemli veriler elde edilecek ve planlamalar yapılacak. Bunlar anlatıldığı gibi kolay değil, zor işler” diyen İnanç, “Eksikler söylenebilir ama meseleye de bir yanda böyle bakılmalıdır. Biz İzBB olarak üzerimize düşeni yapmaktayız 2 konuda da. Hükümetten bu yılki yatırım bütçelerinde gözükmüyor ama daha çok baraj yatırımı yapmalıdır. Gördes Barajında olduğu gibi kaynağı verimsiz kullanmamalıyız. Biz de su kaynakların da kayıp kaçak oranlarını azaltarak daha verimli kullanılmasını sağlamalıyız” çağrısında bulundu.  İnanç sözlerini şöyle sonlandırdı: “Körfezi belediye temizlesin demek doğru bir bakış açısı değildir. Körfezi birlikte temizlemeliyiz, sirkülasyon ve navigasyon kanallarında hükümetin mutlaka sorumluluk üstlenmesi lazım. Ülkenin bir tarafındaki körfezi temizlemek için yüzde 70 kaynak ayırıp, İzmir için ayırmamak doğru değildir. Devlet belediye de demektir.”