İzmir’in hafızası fuar ruhunu kaybediyor

AYSELİN UZUN-ÖZEL HABER - İzmir’in köklü tarihinde, kültürel ve ekonomik açıdan önem arz eden ve adeta şehrin timsali haline gelen İzmir Enternasyonal Fuarı (İEF), bu yıl 94. kez kapılarını açacak. İlk açıldığı günden bu yana Türkiye’nin dört bir yanından misafirlerini ağırlayan İEF’nin geçmişten günümüze yaşadığı serüven ise merak konusu oldu. İEF’nin 1990’dan sonra asıl kimliğinden tamamen uzaklaştığını söyleyen ve bir tarihin yok olduğunu vurgulayan Kent Gözlemcisi ve Araştırmacı-Yazar Abdulkadir Hazman, “Kültürpark bana göre 1980’lerden sonra yavaş yavaş değişime uğrayarak 1990’dan sonra ise tamamen asıl kimliğinden uzaklaşmıştır. Önce eğlence ve dinlence mekanları bir bir yok edilmiş, daha sonra çocukların oyun alanları azaltılmış, tahribat bu alana otopark yapacak kadar ileri gidilmiştir” açıklamasında bulundu.

CUMHURİYET’İN HAFIZASI: KÜLTÜRPARK

İzmir fuarının Cumhuriyetin ilk yıllarının bir meyvesi olduğunu ve bu bağlamda büyük bir değer taşıdığını aktaran Hazman, fuarın kuruluş hikayesini şöyle anlattı:

“1922 yılında İzmir yangınından sonra temizlenen bu alan şehrin orta yerinde büyük boşluk oluşmasına neden oldu. Gelişen dünya ve şehirlerde ihtiyaç duyulan kültürel yeşil alan ihtiyacı ile birlikte ise bu alana kente ekonomik, kültürel ve toplumsal bir alan kazandırması için 1936 yılında Kültürpark kuruldu. Böylece Kültürpark genç Türkiye Cumhuriyeti’nin İzmir’de ki başarısının hafızası oldu ve aynı zamanda İzmir halkının hafızası ve kent kültürünün gelişmesine önemli katkı sundu. Ayrıca Kültürpark yeşil dokusu, hayvanat bahçesi, çocuk oyun alanları ve eğlence mekanları ile geçmiş acı izlerini silerek İzmirlilerin geleceğe umutla bakmasına da neden oldu ve bu yönüyle Kültürpark yediden yetmişe herkes en güzel anılarını geleceğe taşıyordu. Kültürpark ile İzmir fuar toplumda iç içe geçmiş olsa da Fuar 1923 yılından itibaren yerli malların tanıtılması ve kullanılmasını sağlamak için farklı yerlerde düzenlenen ekonomi amaçlı bir faaliyetti. Hatta 1936 yılından itibaren Kültürpark bu amaçla da kullanılır oldu. Bu durum İzmir’in ve çevre kentlerin de ekonomik gelişmelerine büyük katkı sağladı. Kültürpark’ta fuarın yer alması kentin kültürüne, sosyal yaşamına katkı koyarken ekonomik olarak da gelişmesini sağlıyordu. Yabancı ülkelerin fuara katılımıyla da enternasyonal bir kimlik kazanıyordu. Ancak şimdilerde bu pek de böyle değil.” 

SEBEBİ BECERİKSİZ YÖNETİCİLER

İzmir Enternasyonal Fuarı’nın 1990’lı yıllardan itibaren eski ruhunu kaybettiğini vurgulayan Hazman, bu durumunun nedeni olarak yöneticileri gösterdi. Ayrıca Hazman, Kültürpark’ın günümüz koşullarına uygun olarak yeniden düzenlenip İzmir halkına hizmet vermesi gerektiğini belirterek “Kültürpark bana göre 1980’lerden sonra yavaş yavaş değişime uğrayarak 1990’dan sonra ise tamamen asıl kimliğinden uzaklaşmıştı. Önce eğlence ve dinlenme mekanları bir bir yok edildi, daha sonra ise çocukların oyun alanları azaltılarak, bu alana otopark yapacak kadar ileri gidildi. Öte yandan Kültürpark’taki yeşil doku her sene yerini barakalara bıraktı ve yabancı ülkelerin artık ekonomik olarak da ilgi göstermediği, İzmir’e katkısı her geçen gün azalan bir hal aldı. Ayrıca bu durum son yıllarda beceriksiz yöneticiler yüzünden Kültürpark’ta gerçekleştirilen İzmir Enternasyonal Fuarı’nı da etkiledi. İzmir Enternasyonal Fuarı panayır alanına döndü. Kültürpark’taki yıkım şimdilerde öyle boyutlara ulaşmıştı ki o güzelim sokaklarında semt pazarları kurulur oldu. Yani Cumhuriyeti kuranların imkansızlıklar içinde yarattıkları bu modern şehir dokusunu, çok geniş imkanlara sahip son dönem yöneticiler tarafından göz göre göre yok edildi. O yüzden bu alanın gelecekte büyük bir rant alanı olabileceği kuşkusu beni ürkütüyor. Kültürpark’ın günümüz koşullarına uygun olarak yeniden düzenlenip İzmir halkına hizmet vermesi gerekmektedir. Eğer bunu başarabilirsek kent kültürüne ve sosyal gelişimine büyük katkı sağlamış oluruz” ifadelerini kullandı. 

Kaynak : HABER MERKEZİ