Olgun: Ticaretten men edilmeleri gerek

Rekabet Kurumu, İzmir merkezli büyük bir beton grubuna yönelik yürüttüğü soruşturmalar sonucunda, ardı ardına ağır cezalar kesti.

İzmir'de görünmez anlaşmalar var

Kurum, ilk olarak firmanın bölgede rekabeti ihlal ederek müşteri paylaşımı yaptığı gerekçesiyle 37 milyon 370 bin 945 TL idari para cezası verdi. Bu ceza, firmanın bölgedeki hakim konumunu kötüye kullanarak piyasa dengelerini bozduğu tespitiyle uygulandı. Rekabet Kurulu, firmaların piyasada fiyat belirleme, müşteri yönlendirme ve bölge paylaşımı gibi uygulamalarının açıkça rekabet kanununa aykırı olduğuna hükmetti. Bu cezanın hemen ardından aynı gruba bağlı diğer bir şirkete ise benzer rekabet ihlalleri nedeniyle 19 milyon TL ceza kesildi. Burada da firma, faaliyet gösterdiği bölgede diğer üreticilerle iş birliği içinde müşteri ve fiyat paylaşımına girerek, serbest piyasa koşullarını ihlal etti. Böylece, aynı gruba ait iki farklı şirkete toplamda 56 milyon TL’yi aşan ceza uygulanmış oldu. Rekabet Kurumu’nun bu adımları, sektörde uzun süredir dile getirilen kartel oluşumlarıyla mücadelede dikkat çeken bir gelişme olarak öne çıktı.

Fiyatlar serbest piyasa koşullarına göre değil

Geçtiğimiz günlerde beton ve çimento sektöründe kartel oluşumlarına dikkat çeken Torbalı Ticaret Odası Başkanı Abdulvahap Olgun, son cezalarla ilgili yaptığı değerlendirmede önemli uyarılarda bulundu. İzmir ve Torbalı başta olmak üzere bölgedeki bazı beton firmalarının uzun süredir organize bir şekilde hareket ettiğini vurgulayan Olgun, “İzmir’de çimento ve beton sektöründe adeta görünmez bir anlaşma söz konusu. İzmir ve Torbalı’da faaliyet gösteren 4-5 firma, hem fiyat belirliyor hem de müşteri paylaşımı yapıyor. Hangi firmanın hangi projeye beton vereceği önceden belirleniyor, böylece fiyat rekabeti tamamen ortadan kalkıyor. Fiyatlar serbest piyasa koşullarına göre değil, bu firmalar arasında yapılan kapalı anlaşmalarla şekilleniyor” ifadelerini kullandı.

Ceza az bile

Olgun, bu durumun sadece sektörü değil, inşaat maliyetleri üzerinden vatandaşı da doğrudan etkilediğini belirtti. “Bugün İzmir’de betonun metreküpü 3 bin TL’ye dayanmış durumda. Bu rakam, ülke genelinde açık ara en yüksek fiyat. Aynı beton Manisa’da 2.800 TL, Antalya’da 2 bin600 TL, Ankara’da 2 bin 500 TL, Eskişehir’de 2 bin 700 TL, Trabzon ve Bursa’da ise 2 bin400 TL civarında satılıyor. Denizli gibi yakın bir ilde ise fiyat 2 bin 200 TL. Bu tablo, İzmir’deki fiyatların neden yüksek olduğunu ve kartel yapısının ne denli etkili olduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor. Rekabet Kurumu’nun kestiği ceza önemli bir adım ama bu yapının dağıtılması için yeterli değil. Kartelcilik yapan firmaların ticaretten men edilmesi gerekiyor” diyen Olgun, sektörün derinlemesine denetlenmesi çağrısında bulundu.