Sayıştay’dan Başkan Kocaoğlu hakkında adli ve idari süreç talebi

KEMALÖZKURT / İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin 2024 yılı Sayıştay Denetim Raporu, Ödemiş Entegre Katı Atık Yönetimi Tesislerinin Yapım ve İşletilmesi İmtiyaz Sözleşmesi'nde büyük mali zararlar ve usulsüzlükler olduğunu ortaya çıkardı. Raporda, Ödemiş Katı Atık Entegre Tesisi’nin yapım ve işletmesini üstlenen Biosun A.Ş. lehine usulsüz mali avantaj sağlandığı gerekçesiyle dönemin Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu hakkında adli ve idari süreç işletilmesini talep etti.

SÜRDÜRÜLEMEZ MALİ ŞARTLAR

Sayıştay, Ödemiş Katı Atık Tesisi İmtiyaz Sözleşmesi'nin en başından beri Büyükşehir Belediyesi'nin mali menfaatlerini korumadığını belirtti. Benzer katı atık tesisleri için Büyükşehir Belediyesi'nin kira geliri elde ettiği veya hasılat üzerinden yüksek pay aldığı görülürken (Harmandalı'da cironun %59,9'u gibi), Ödemiş Sözleşmesi'nde Büyükşehir'e sadece net karın %3,8'i gibi düşük bir katkı payı öngörüldü. Üstelik diğer tesislerin yapım maliyetini işletmeci karşılarken, Ödemiş'te yaklaşık 1.17 milyar TL'lik yapım maliyetinin Büyükşehir Belediyesi tarafından ödeneceği hükme bağlandı. Raporda, sözleşmenin ekonomik açıdan yapılabilir olmadığı bilinmesine rağmen iptal edilmediği, hatta mevcut haliyle uygulanmaya çalışıldığı ifade edildi. Sayıştay, Kanun değişikliği nedeniyle sözleşmenin yatırım aşamasına geçilmeden feshedilmesi gerektiğini savundu.

USUL ATLATAN EK PROTOKOL VE KAPSAM GENİŞLETME

Raporun en kritik bulgularından biri, 29 Mart 2019 tarihinde, yerel seçimlerden hemen bir gün önce imzalanan ek protokol oldu. Bu ek protokol ile imtiyaz sözleşmesinin kapsamı Ödemiş dışındaki Kiraz, Beydağ, Tire ve Bayındır ilçelerinin katı atıklarını da içerecek şekilde genişletildi. İmtiyaz Sözleşmesi'nin 33. maddesine göre, sözleşmede yapılacak değişikliklerin yürürlüğe girmesi için Danıştay görüşü, İçişleri Bakanlığı kararı ve Belediye Meclisi onayı şartı bulunuyordu. Ancak Sayıştay, bu zorunlu yasal süreçlerin işletilmediğini, bu usulsüzlükle imtiyaz sahibi firmaya mali avantaj sağlandığını belirtti. Büyükşehir Belediyesi, ek protokol ile yükümlülüklerini genişletmesine rağmen, alacağı katkı payı oranında herhangi bir artış yapılmadı. Ayrıca raporda, yer tesliminin aslen 2013'te yapılmasına rağmen 2019 tarihli gösterilerek firmaya haksız süre uzatımı tanındığı da vurgulandı.

İDARİ VE ADLİ SÜREÇ BAŞLATIN

Raporda; “Sonuç olarak, imtiyaz sözleşmesindeki hükümler çerçevesinde gerekli görüşler ve onaylar alınmaksızın bir kamu hizmetine ilişkin imtiyaz alanının genişletilmesi mümkün olamayacağından 2019 yılındaki Ek protokolde imzası olan üst yönetici Belediye Başkanı hakkında idari ve adli sürecin işletilmesi, var olan tahkim sürecinde imtiyaz sözleşmesinin “Süre bitiminden önce devir” başlıklı 22’nci maddesinin İdareye tanıdığı yetki çerçevesinde, şirket ile görüşmelerin yapılarak mümkün olduğu takdirde sözleşmenin İdarenin haklarını koruyacak şekilde revize edilerek gerekli görüş ve onayların alınması, sözleşmenin aleyhine olan durumlarının uyarlanması için gerekli sürecin işletilmesi ve Tahkim kurulu kararında belirtilen hususlara uyularak ödemelerin yapılması sağlanmalıdır” ifadelerine yer verildi.