Tarihi Sebil, seyyar satıcıların cazibe merkezi oldu!

YAREN GÜZELKAN-ÖZEL HABER - İzmir’in Konak ilçesi Anafartalar Caddesi ile Osmanzade Yokuşu’nun kesiştiği noktada bulunan “Dönertaş Sebili” 1814 yılında Osmanzade Seyit İbrahim Efendi tarafından yapıldı. Zamanında su dağıtımında faaliyet gösteren sebil, şu an ise atıl durumda... İzmir’in en eski caddelerinden biri olan ve Anafartalar üzerinde yer alan Dönertaş Sebili, 2006 yılında İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü’nün (İZSU) restore ettiği çeşmede artık su akmazken; manav, ayakkabıcı gibi seyyar satıcıların uğrak noktası haline geldi. Osmanlı Dönemi’nde ikram kültürünü yaşatan Dönertaş Sebili gibi faal olmayan sebiller arasında; Kemeraltı Sinanzade Sebili, Katipzade Ahmet Reşit Efendi Sebilleri de var… Kent Gözlemcisi Orhan Beşikçi, tarih sahnesinde rol almış; dokusu günümüze kadar taşınan yapıların atıl durumda olmaması gerektiğini belirterek Dönertaş Sebili’nin de faaliyete geçmesini söyledi. Beşikçi, “Özellikle yaz aylarında insanlara su verilmesi o eski geleneksel ikram kültürünü yeniden hayata geçirilmesini sağlar ve Dönertaş Sebili, Anafartalar Caddesi içinde anlam kazanır” dedi.

‘ÜCRET ALINMADAN SU DAĞITILIRDI’

Dönertaş Sebili’nin bir vakıf eseri olduğunu söyleyen Orhan Beşikçi, sebilin korunması, yaşatılması ve amacına uygun bir şekilde kullanılması gerektiğini ifade ederek “Orada eskiden insanlardan hiçbir ücret alınmadan su dağıtılıyordu. Bu olay artık yıllardır yapılmıyor, unutulan bir kültür etkinliği haline geldi. 2006 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesi o binayı restore etti ama restore edildiği süreçten günümüze Dönertaş Sebili atıl bir şekilde kalmış durumda. O sebilin önünde çeşme var. Bu çeşmenin tekrar akar hale getirilmesi gerek… Ayrıca sebilin kenarında döner bir sütun var. O sütun şu an asit döküldüğü için dönmüyor fakat onun döner hale getirilebilir. Çünkü; insanlar o sütunu döndürmekten keyif alıyordu. Sebilin batı cephesinde bulunan pirinç korkuluğu, 2000’li yıllarda çalınmıştı. Kuzeye bakan cephesindeki korkuluktaki pirinç ve batıya doğru bakan korkuluktaki pirinç çalındığı için demir kepenkten bir korkuluk yapıldı. Aslına uygun bir şekilde yeniden sökülmesi gerekiyor” dedi.

ANAFARTALAR CADDESİ ANLAM KAZANIR

‘Dönertaş Sebili tekrardan faal duruma geçmiş olsa Basmane sokakları açısından nasıl bir değer kazanır’ sorusuna cevap veren Beşikçi, “Eski geleneksel bir uygulama tekrardan hayat kazanmış olur. İnsanlar bu işten keyif alıyor. Özellikle yaz aylarında insanlara su verilmesi o eski geleneksel ikram kültürünü yeniden hayata geçirilmesini sağlar. Bu çok önemli bir konu… 7-8 sene öncesinde Hurşidiye Mahalle Muhtarı kendi cebinden 1-2 yıl boyunca su dağıttı. Dönertaş Sebili gibi atıl durumda olan başka sebiller de var. Bunlardan bir tanesi Kemeraltı Sebili biri de Kestelli’de Katipzade Ahmet Reşit Efendi Sebili… Bu sebillerde işlevsiz ve farklı meslekler icra ediliyor.  Yardım kuruluşları Hatuniye çevresinde yemek dağıtıyor. Dönertaş Sebili aynı zamanda Anafartalar Caddesi üzerinde ve o cadde antik dönemden beri kullanılan, İzmir’in en eski caddesidir. 10 Eylül 1912 tarihinde Gazi Mustafa Kemal ve arkadaşları Anafartalar Caddesi üzerinden geçti. Sebilin tekrardan canlanması o cadde üzerinde anlam kazanacak” diye konuştu.

200 YILI AŞKIN TARİH

Dönertaş Sebili ve diğer tarihi su sebillerinin önünün seyyar satıcıların uğrak noktası olduğuna değinen Beşikçi, “Çok yanlış bir şey. 200 yılı aşkın bir tarihi olan sebilin hoyratça ve kötü kullanıldığının göstergesidir” diyerek tepkisini gösterdi.

HABER MERKEZİ