Türkiye’de varyant taraması yapılıyor mu?

AYSELİN UZUN-ÖZEL HABER 

Yaklaşık 4 yıldır birçok ülkeyi ve insanı etkisi altına alan Kovid-19’un JN1 adında yeni bir varyantı daha ortaya çıktı. Bunun üzerine geçtiğimiz haftalarda Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) JN1 varyantı ile alakalı “Dikkate alınmalı” açıklamasında bulundu. Çin, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Hindistan gibi ülkelerde yaşayan insanlarda sık sık rastlanmaya başlanan bu varyantın, belirtilerinin diğer varyantlarla aynı olması sebebiyle test yapılmadığı sürece ayırt edilemeyeceği vurgulandı. Öte yandan tıpkı diğer varyantlar gibi kısa bir süre içinde dünya genelinde yayılabileceği öngörülen JN1 varyantı tüm dünyada paniğe yol açarken, ABD Washington’da bir biyoteknoloji şirketi yöneticisi olan Virolog Semih Tareen, düşünülenin aksine JN1 varyantının dünyada sarsıcı bir etkisi olmayacağını varyantların gelip geçici olduğunu söyledi. Tareen, asıl dikkat edilmesi gerekenin varyant taraması olduğunu vurgulayarak “Tüm varyantlar gibi JN1 varyantı da Türkiye’ye gelecek. Ancak asıl sorun Türkiye’de varyant taraması yapılıp yapılmadığı. Eğer tarama yapılmıyorsa, varyantın Türkiye’ye gelip gelmediğini de bilemeyiz. Bu nedenle de varyanta karşı önlem alamayız. Ya da tarama olsa bile yeterli sayıda numune taraması yapılıyor mu? Sanmıyorum” açıklamasında bulundu. 

TÜM VİRÜSLERDE ARTIŞ VAR

Dünya Sağlık Örgütü’nün her varyantta bu tarz bir açıklamada bulunduğunu söyleyen Tareen, bunun önlem amaçlı olduğunu ve endişelenecek bir şey olmadığına belirtti. Ayrıca kış ayları sebebiyle birçok virüste artış da gözlendiğine dikkat çeken Tareen, “Hemen hemen her varyanta, Dünya Sağlık Örgütü tarafından benzer bir açıklama geliyor. Dolayısıyla burada olağanüstü bir durum yok. Burada eskilerde olduğu gibi yine başka bir varyant var. Bu varyantta vaka artışları var. O nedenle tabi ki de Dünya Sağlık Örgütü JN1 varyantı dikkate alınmalı diyecek. O şekilde varyantları yakından takip edip, yakalananların sayılarını ve bu varyantın biyolojisini anlamaya çalışacak. Her zaman için varyantlar gelir ve gider. Bu virüsün evriminden dolayı oluyor ve bundan daha doğal bir şey yok. Dolayısıyla her yeni varyantta ‘eyvah kötü bir şey oluyor’ diyerek paniğe kapılmak doğru değil. Bilimsel veriler neyi gösteriyorsa ona dikkat etmek lazım. Şu an zaten JN1 varyantının olağanüstü bir etkiye sahip olduğuyla alakalı bir veri yok. Öte yandan varyantın belirtilerinde de diğer varyantlara göre herhangi bir fark olmayacak. Yani insanlar eyvah ben bu varyantı kaptım diyemez. Çünkü diğer varyantla arasındaki farkı anlayamazsınız. Bu sadece bir test yaptırarak anlaşılır. Şu an zaten kış aylarında olduğumuz için ve insanlar kapalı ortamlarda iç içe bulundukları için grip, RSV ve Kovid-19 virüsü artışta. Yani bu normal. Her kış böyle oluyor zaten” diye konuştu. 

TÜRKİYE’YE GELECEĞİNİ BİLİYORUZ 

Kovid-19’ün tüm varyantları gibi JN1 varyantının da mutlaka Türkiye’ye geleceğini söyleyen Tareen, varyant taraması konusuna önemine değindiği açıklamasında “JN1 varyantı da Türkiye’ye gelecek. Ancak asıl sorun Türkiye’de varyant taraması yapılıp yapılmadığı. Eğer tarama yapılmıyorsa, varyantın Türkiye’ye gelip gelmediğini de bilemeyiz. Bu nedenle de varyanta karşı önlem alamayız. Ya da tarama olsa bile yeterli sayıda numune taraması yapılıyor mu? Sanmıyorum. Pek çok insan hasta oldukların Kovid-19 testi dahi olmuyor. Böyle olunca da Türkiye’den hangi varyantın geçtiğini şu an bilmek zor olacak. Ancak mutlaka bu varyantın da Türkiye’ye geleceğini biliyoruz. Sonuçta Türkiye kalabalık bir ülke ve çoğu insan maske takmıyor” dedi.

AŞILAR HALA ETKİLİ 

Türkiye’de bir hijyen sorunu olduğu için, toplu taşıma ve kapalı alanlarda virüslerin çok daha hızlı yayıldığını bu nedenle ise pandeminin hala bitmediğini belirten Tareen, “Türkiye’de el hijyeni çok az. İnsanlar ellerine hapşırıyor ve temizlemeden selamlaşıyor. Bu da virüsün yayılımını arttıran sebeplerden biri. Dolayısıyla pandemi bitmedi devam ediyor. Ancak Kovid-19 aşılarının bu varyanta da etkili olmaması için hiçbir sebep yok. Her ne kadar JN1 varyantının aşı bağışıklığının önüne geçebileceği belirtilse de aşıların etkisiz olacağına dair ya da etkisinin azalacağına dair hiçbir delil yok. O nedenle aşıların hala etkili olduğunu tahmin ediyoruz. Yalnız şöyle bir detay var; Amerika’da ve bazı ülkelerde en son ki varyanta MRN aşıları güncellendi, fakat sanıyorum ki güncellenmiş aşılar Türkiye’ye ulaşmadı. Bu şimdilik sıkıntı yaratmaz ama zamanla, virüs evrim geçirdikçe takviye doz aşıların güncellenmesi gerekir. Çünkü Amerika’da aşıların varyanta etkisi, güncellenmiş aşılarla ölçüldü. İlk aşıya göre değil. Türkiye’de toplumsal bağışıklıkla beraber aşının etkilerinin de devam etmesini umuyoruz” açıklamasında bulundu.