Uzman diyetisyen kış sebzeleri ve karotenemi hakkında bilgilendirdi

Kış aylarında sıkça tüketilen ıspanak, havuç, marul, salatalık, karalahana, Brüksel lahanası, maydanoz, pancar, brokoli ve bal kabağı gibi sebzeler, içeriklerindeki karotenoidlerle dikkat çekiyor. Bu bileşikler güçlü bir antioksidan etkisiyle bağışıklık sistemini destekliyor ve çeşitli hastalıklara karşı koruma sağlıyor.

Ancak turuncu, sarı ve yeşil yapraklı sebze ve meyvelerde bulunan karotenoidlerin vücutta aşırı birikmesi, cildin sarımsı ve turuncu tonlara dönmesine neden olarak karotenemi adı verilen zararsız bir duruma yol açabiliyor. Özellikle bebeklerde sık rastlanan bu durum, genellikle sarılıkla karıştırılarak yanlış anlaşılabiliyor.

BİRÇOK MEYVE VE SEBZEDE BULUNUR

Karotenoidler ile ilgili bilgiler veren Betül Merd, “Bitkilerde bulunan, açık sarı ve kırmızı arası renkleri oluşturan pigmentlere karotenoidler denilmektedir. Karotenoidler, birçok meyve ve sebzede parlak kırmızı, sarı ve turuncu tonlardan sorumlu bitki pigmentleridir. Bu pigmentler bitki için önemli bir rol oynar. Ayrıca karotenoidler insan vücudunda antioksidan görevi de yapmaktadır. Yapılan araştırmalarda 600’den fazla karotenoid türü vardır. En çok üzerinde araştırma yapılanlar alfa-karoten, beta-karoten, beta-kriptoksantin, lutein, zeaksantin ve likopendir” ifadelerini kullandı.

KAROTENİN FAYDALARI

Merd, karotenin vücutta çok sayıda etkisi olduğunu ifade ederek, “Besin döngüsünü sağlayan fotosentez, bitkiler için önemli bir döngüdür. Bitkilerin yapısında bulunan bir birşelik olan karoten, fotosentez yapmakla görevlidir. Fotosentez, bitkilerin yapısında bulunan klorofil sayesinde dışarıdan karbondioksiti alarak oksijeni geri vermesi ve kendileri için besin oluşturduğu bir süreçtir. Karoten; turuncu, sarı ve yeşil yapraklı meyve ile sebzelerde bulunmaktadır. Havuç ve bal kabağında çokça bulunan karoten, ıspanak, domates, havuç, marul, salatalık, karalahana, brüksel lahanası, maydanoz, fasulye, dolmalık biber, pancar, brokoli gibi sebzelerin yanı sıra mısır, papaya, karpuz, kavun, elma, portakal, kayısı, incir, kivi, şeftali, mango ve ananasta da vardır. Renkleri çok olan meyve ve sebzelerindeki beta-karoten miktarı yüksek olmaktadır. Karoten birşeliği vücutta; tokluk hissi vererek kilo vermeyi hızlandırır. Bağışıklık sistemini güçlendirerek birçok hastalığa karşı vücudu korur. Kanser oluşumunun önlenmesi sürecine katkıda bulunur. Soğuk algınlığına iyi gelir, detoks etkisi vardır. Karaciğer yağlanmasını önleyici etkileri vardır. Katarakt oluşma riskinin düşürülmesinde rol oynar. Gece körlüğüne iyi gelir. Sinir sistemine iyi gelir, hafızayı güçlendirir” dedi.

CİLT RENGİNİ DEĞİŞTİRİR

Karotenin fazla olmasının vücutta renk değişimine neden olabileceğini belirten Betül Merd, “A vitaminine dönüştürülmek üzere karaciğerde depolanan beta karotenin, günlük 6-12 miligram kadar kullanılması yeterli olacaktır. Beta karoten vücutta fazla olması, pigment bozukluğuna neden olduğu için cildin sarı veya turuncu bir görünmesine neden olmaktadır. Hiperkarotenemi veya karotenemi, aşırı karoten anlamına gelmektedir. Karoten açısından zengin besinlerin aşırı miktarda tüketilmesi, kandaki karoten seviyesinin yükselmesine neden olmaktadır. Aşırı miktarda havuç püresi içeren mamaları tüketen bebeklerde karotenemi görülmektedir. Karotenemi nedeniyle deri bir süre sonra turuncu veya sarı renk almaktadır. Ciltteki bu renk değişiminin bir zararı yoktur” diye konuştu.

Arun Acumsal