AK Partili Atmaca'dan EXPO çıkışı: Yer seçimi ve su sorunu projeyi sürdürülemez kılıyor

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2027 yılında ‘Tek Sağlık’ temasıyla düzenlemeyi planladığı EXPO 2027 projesi tepki çekti. AK Parti Grup Sözcüsü Uğur İnan Atmaca, projede yer seçiminin yanlış olduğunu ve Çakalburnu Lagünü’nün ekosistem açısından uygun olmadığını savundu. Daha önce Yeşildere olarak planlanan alanın kamulaştırma sorunları nedeniyle değiştirildiğini hatırlatan Atmaca, “Su yoksunluğu nedeniyle lagün bölgesinin sürdürülebilir bir proje alanı olamayacağı açıkça görülmektedir. İzmir’in 22 yıl sonra yeniden uluslararası bir organizasyona ev sahipliği yapması sevindirici olsa da, EXPO’nun ‘C’ sınıfına düşürülmesi İzmir adına önemli bir zafiyet yaratmıştır” ifadelerini kullandı.

“EXPO’DA YER SEÇİMİ YANLIŞ, SU SORUNU PROJEYİ TEHLİKEYE ATIYOR”

Atmaca, İzmir’in ev sahipliğinde 2027 yılında düzenlenmesi planlanan EXPO projesine yönelik eleştirilerde bulundu. Atmaca, daha önce Yeşildere bölgesi olarak planlanan alanın mülkiyet sorunları nedeniyle değiştirildiğini, ancak yeni yer olarak seçilen Çakalburnu Lagünü’nün de ekolojik açıdan uygun olmadığını belirterek şöyle konuştu;
"İzmir, daha önce 2015 EXPO'ya aday olmuş, ancak Milano'ya karşı yapılan oylamayı kaybetmişti. 2020 EXPO' ya da aday olmuş, ancak bu girişim de başarısızlıkla sonuçlanmıştı. 2026 yılında Uluslararası Bahçe Bitkileri EXPO'su (Botanik EXPO)'na ev sahipliği yapmaya hak kazanmış, 1 Mayıs - 31 Ekim 2026 tarihleri arasında "Uyum İçinde Yaşamak (Living in Harmony)" ana temasıyla gerçekleştirilmesi planlanmıştı. EXPO 2026'nın planlandığı (Yeşildere bölgesi) alanın önemli bir bölümünün şahıs mülkiyetinde olması sebebiyle, hem yer seçimine hem de yapılan plana Cumhur İttifakı tarafından itiraz edilmişti. Nitekim kamulaştırma işlemlerine başlandıktan sonra bazı hak sahiplerinin uzlaşıya yanaşmaması sebebiyle İzBB kamulaştırma davası açmak zorunda kalmıştı. Böylece, Cumhur İttifakı’nın öngörüsünün ne kadar gerçekçi olduğu kısa zamanda ortaya çıkmıştı. Kamulaştırma sorunları sebebiyle projenin 2026 yılına yetiştirilmesinin mümkün olmadığına gören İZBB Başkanı Cemil Tugay tarih olarak 2027 yılını, konum olarak Çakalburnu Lagünü’nü ve sınıf olarak “B” sınıfından “C” sınıfına düşürülmesi revizyonunu gerçekleştirerek “TEK SAĞLIK” temasıyla tanıtım ve paydaş toplantısını gerçekleştirdi. Lagün, akarsu kaynaklarınca taşınan sedimentler ve alüvyonların birikimiyle oluşarak, tatlı su – tuzlu su karışımının yarattığı sulak alan ekosistemi, biyolojik çeşitlilik açısından birçok kuş - balık ve bitki türüne ev sahipliği yapmaktaydı. Tüm uyarılara rağmen 90’lı yıllarda moloz dökülerek doldurulmaya başlanan kısımlara deniz suyu sirkülasyonu için yerleştirilen boruların tıkanması sebebiyle deniz suyu sirkülasyonu gerçekleşmesi mümkün olmamaktadır. Lagüne tatlı su sağlayan kaynakların önü kesilerek tatlı suyun lagüne girişine engel olunmuştur. Buna paralel yağış rejimindeki azalma sebebiyle lagündeki tatlı su oranı en alt düzeylere gerilemiştir. Böylece lagün gitgide bataklık olma yolunda ilerlemektedir. Tatlı su girişi ve yağış rejimindeki azalma sebebiyle, deniz suyunun yukarı doğru emilimi artarak üst tabaka toprakta tuzlanma emareleri görülmeye başlanmıştır. 2006 yılında açılan kent ormanına dikilen bazı bölgelerdeki ağaçlar bu sebeple canlılığını kaybetmiştir. Su sorunu sebebiyle ekosistemin ya da gerçekleştirilecek EXPO 2027 projesinin sürdürülebilir olması beklenemez. Cumhur İttifakı olarak; İzmir’in 2005 yılındaki Universiad organizasyonundan 22 yıl sonra uluslararası bir organizasyona ev sahipliği yapma şansını elde etmiş olmasını takdir etmekle beraber, yukarıda sıraladığımız sebeplerle yer seçiminin doğru olmadığını belirtmek isteriz

“EXPO 2027 SU SORUNU NEDENİYLE SÜRDÜRÜLEBİLİR DEĞİL”

Projenin uzun ömürlü olmasının önemine dikkat çeken İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclisi AK Parti Grup Sözcüsü Uğur İnan Atmaca, EXPO 2027 alanı olarak seçilen Çakalburnu Lagünü’nün su yoksunluğu nedeniyle sürdürülebilir bir yapıya sahip olmadığını ifade etti. Atmaca, "Çok ciddi finansmanlarla gerçekleştirilecek söz konusu organizasyonun sadece 15 günden ibaret olmaması, kente değer katması ve sürdürülebilir olması vazgeçilmez koşullardan biri olması gerekirken, yapılan projenin özellikle su yoksunluğu sebebiyle kısa sürede yok olacağı öngörülmektedir. Lagün içi ve dışı arasında deniz suyu sirkülasyonunun pompa veya doğal yollarla gerçekleşmesi mutlaka sağlanması önerilmekle beraber, Körfez kirliliğinin oluşturduğu handikap göz ardı edilmemelidir. EXPO 2026 “B” sınıfıyken, EXPO 2027’nin ‘C’ sınıfı olarak bir alt kademeye revize edilmesi İzmir adına 22 yıl sonra yakalanan bu fırsat açısından önemli bir zafiyet olduğu değerlendirilmektedir. Avrupa şehirlerinin birçoğundan önce Gaziemir’de kurulan 323 yıllık geçmişe sahip botanik bahçesinin EXPO 2027 bünyesinde öne çıkarılmasıyla, EXPO temasının daha güçlü vurgulanması ve İzmir’in tanıtımına katkı koyması son derecede kıymetlidir. Bu detayın unutulması çok önemli bir eksikliktir. Saha önündeki otopark ve karavan otoparkının gelen ziyaretçilerin ihtiyacını karşılamaktan uzak olduğu somut bir gerçeklik olarak önümüzde durmaktadır. Yakın çevrede otopark düzenlemeleri yapılarak ring servislerle alana ulaşım sağlanması gerekir. Deniz ulaşımı için Üçkuyular İskelesinin ihtiyacı karşılayacağı düşünülmekte, planlanan geçici iskelenin gereksiz olduğu kanaati oluşmaktadır. Doğal yapısı moloz dolgusuyla bozguna uğratılmış, oluşumunun temelinde yer alan tatlı su kaynaklarının lagüne girişi engellenmiş, deniz ile bağı kopartılmış, körfez kirliliğinin olumsuz etkilerine maruz kalan, bahsettiğimiz etkenlerle fauna ve florasını kaybederek bataklığa doğru evrilen bu alanın, EXPO 2027’nin ‘TEK SAĞLIK’ temasını taşıma yeterliliğine sahip olmadığı kanaatini taşıyoruz. Son olarak, EXPO 2027’nin Olivelo Yaşayan Park içerisinde düzenlenmesi ‘TEK SAĞLIK’ temasının ‘YAŞAYAN PARK’ olgusuyla bütünleşmesi ve sürdürülebilirlik açısından son derecede pozitif geri dönüşlere ev sahipliği yapacağı yadsınamaz bir gerçekliktir." ifadelerini kullandı