Bornova’da mali hesap mesaisi: Personel giderlerine enflasyon savunması

HAYRİYE GÜLPERİ TİBİN / Bornova Belediye Meclisi mayıs ayı olağan toplantısı gerçekleştirildi. Toplantıya Başkanvekili Tansel Ertürk başkanlık etti. Mecliste gündem maddelerinin oylanması sonrasında Bornova Belediyesi 2024 Yılı Mali Kesin Hesabı görüşüldü. Buna göre, 2024 yılı gelir bütçesi 2 milyar 4 milyon 10 bin TL oldu. Ret ve iadeler düşüldükten sonra 2 milyar olarak kabul edildi. 2024 yılına 709 milyon TL ek bütçe ile gelir bütçesi 2 milyar 709 milyon TL olarak tahmin edildi. 2024 yılı mali yılında 2 milyar 442 milyon 555 bin 208 TL tahakkuk ve 2023 yılından devreden 293 milyon 720 bin 105 lira tahakkuk ile birlikte gelirlerin toplamı 2 milyar 736 milyon 275 bin TL'ye ulaştı. 2024 yılında 2 milyar 349 milyon 751 bin tahsilat yapıldı. 16 milyar 932 milyon 560 bin TL ret ve iade edildi. 2024 yılı net gelir toplamı 2 milyar 332 milyon 818 bin TL olarak gerçekleşti. 386 milyon 523 bin TL ise tahakkuk fazlalığı olarak 2025 yılında devredildi. 2024 mali yılı gider bütçesi 2 milyar 246 milyon TL olarak kabul edildi. 2024 mali yılı içerisinde 859 milyon TL ek bütçe yapılarak net bütçe 3 milyar 105 TL oldu. 2025 yılına devreden ödenek bulunmadı. 2024 yılı toplam giderleri 2 milyar 839 milyon 79 bin TL olarak gerçekleşti.

ENFLASYON VURGUSU

Mali hesabın görüşüldüğü sırada söz alan Bornova Belediye Meclisi CHP Grup Başkanvekili Yağmur Yurdakul, “Gelirlerimizin toplanma oranlarına bakınca başarılı kabul edilebilecek durumda. Birtakım sapmaların sebebinin ise vatandaşın ekonomi durumu olduğu ortada” dedi. Konuşmasının devamında personel giderlerine değinen Yurdakul, şunları kaydetti: “Personel giderlerimiz üzerinde durulması ihtimaline binaen personeli koruma görevinin ülke enflasyonuna da bakıldığında aksini düşünmenin pek de mümkün olmadığını düşünürüm. Bunun yanında sosyal yardım, kadın aile, spora destek için de 80 milyon harcandığı ve iyi bir rakam olduğunu düşünüyorum. Sermaye giderleri altında büyük onarım giderlerinin yapıldığı üretim sermaye paylarına da iyi oranlar ayrıldığı, iş makinesi kalemlerinin dahi elden gelindiğinde aksatılmadığı ortada. Kamu kurumlarına yapılması gereken ödemelerin yapıldığı ve borç bulunmadığı da göz önünde bulundurulduğunda bütçenin tamamlandığını görüyoruz.”

MÜDÜRLÜKLERİN FAYDASI YOK

Yurdakul’un ardından söz alan AK Partili Meclis Üyesi Veysel Karani Batı, “Bu yeni müdürlükler meclise geldiği zaman başkana müdürlüklerin bütçeye ek yük getireceğini söylemiştik. Başkan ise herhangi bir sıkıntı olmayacağını söylemişti. Sonuçta her müdürlüğün en az beş elemana ihtiyacı olduğunu gördük. Bu kitapçıkta görüyoruz ki kurulan müdürlüklerin tanına bütçesinin yüzde 90’a yakını personel gideri olarak görünmekte. Diğer müdürlüklerde bir personel eksiği yok, herhalde seçimden önce verdiğiniz sözleri yerine getirdiniz. Kurulan müdürlüklerin hiçbir hizmeti yok, sadece personele para ödenmiş” diye konuştu.

AK PARTİ GRUBUNDAN TAŞINMAZ SATIŞI ÇIKIŞI

Sonrasında AK Parti Grup Sözcüsü Akın Dalgıç söz aldı. Konuşmasında personel giderlerinin 1 milyar lirayı geçtiğini vurgulayan Dalgıç, “2024 yılının değerlendirmesini yaptığımızda bütçe geliri 2 milyar 332 milyon civarı. Personel gideri 1 milyarı geçkin” dedi. Söz konusu payın olağanüstü bir oran olduğunu ifade eden Dalgıç, açıklamasına şöyle devam etti: “Personelin bütçedeki payı yüzde 83 civarı. Bu olağanüstü bir oran. Bu oran belediyenin bütçesel esnekliğini hizmetlere ayrılabilecek kaynaklar kısıtlı kalıyor. 2021 yılında bütçedeki personel giderleri karşılığı yüzde 69 iken 2024’te yüzde 82,10. Bu belediyenin personel yükü altında ezilmeye başladığını gösteriyor. BU finansal sürdürülebilirlik açısından kötü bir durum.  Belediyenin bütçe 2021’den 2024’e kadar neredeyse 5 katına çıkmış. Vergi tahsilatında ya da merkez hükümet katkılarında önemli bir artış olduğunu gösteriyor. Personel sayısında önemli bir artış görülmektedir ancak hizmet kalitesinde üzerindeki etkileri belirsiz. Bu giderin verimlilikle desteklendiğini gösteren bir kayıt bulunmamakta. Personel finansmanında taşınmaz satışlarının önemli rol oynaması dikkat çekiyor. Bu kısa vadeli artış için faydalı ama uzun vadede belediye kaynaklarını tüketir. Daha önceki görüşmeler yapılırken belediyeyi cezalarla mı yöneteceğiz demiştik inkar edilmişti. Para cezalarımız 80 milyon TL. Yüzde 204 değişim oranı var. İller Bankası’ndan gelen payınız 1 milyar 133 milyon lira. Yüzde 80 civarında değişim olmuş ama yatırımın payı yüzde 10 civarında kalmış.”

YURDAKUL: ARA ZAM BU ÜLKEDE ADET OLDU

CHP’li Yurdakul, AK Parti grubu tarafından yapılan eleştirilere cevap verirken enflasyona dikkat çekti. Personele ara zam yapıldığını ve bunun hükümetin de uyguladığı bir politika olduğunu belirten Yurdakul, açıklamasında şunları kaydetti: “Personel giderleriyle ilgili zaten söyledik ama iki kere ara zam yapıldı bu da ülke genelinde adet olmuş bir durum. Dolayısıyla hükümetin de uyguladığı bir ara zam politikası olduğunda yerelde de bu yönde bir beklenti oluyor. Personel sayısından dolayı enflasyon oranında yapılması gereken bir zam var. Başkanımızın işçiyi enflasyonun altında çalıştırmayı tercih etmesi söz konusu olamaz. Satış kararları alınmış olabilir fakat ortada 2024’ün bütçesin döndürdüğünden bahsedilecek bir satış olmadı. Bütçe satışlarla döndürülmedi. Giderlerden bahsederken sadece personelden bahsediliyor ama cari giderlere ilişkin de karşılaştırma yapalım. Su alımları yüzde 120 artmış, haberleşme yüzde 141 artmış. Gayrimenkul bakım onarım giderleri yüzde 195 artmış. Gelirler artıyor ama giderlere de bakmak lazım. Yatırımlarla ilgili tablo kendilerinde de var ama konteynerlerden bahsetmeyi tercih ettiler. Yatırımları zaten faaliyet raporunda da görmüştük dolayısıyla o kadar küçük rakamlar değil. Kaçak yapılara uygulanan cezalar vergi kanunundan kaynaklanan cezalar oluyor. Bu yapılmasa bu sefer görevini yerine getirmeme durumu oluyor. Bunu tercih gibi yansıtmak doğru olmayabilir.”

ÇAM: RASYONEL BİR EKONOMİ POLİTİKASI YOK

Yurdakul’un ardından AK Parti grubunun eleştirilerine yanıt veren Ertürk, ülke ekonomisinin durumuna değindiği konuşmasında şunları kaydetti: “Bu ülkede bütçe noktasında tahmin yapmak değil. Bunun sebebi kurumsal rasyonel bir ekonomi politikamızın olmaması. Bugün Maliye Bakanı bile birçok tahmin bulunup bunları geri çekebiliyor. Sizler bizler bile kendi evimizin bütçesini tahmin etmekte zorlanıyoruz. Eleştirileriniz kıymetli buluyorum ama temsil noktasında söylediğiniz rakamlar üzerine biz de değerlendirme yapacağız. Sürekli olarak bardağın boş tarafından baktınız ama bakacaksınız ki biz de doldurabilelim. Kredi kullanmamızdan bahsediyorsunuz ama 2024 yılı itibariyle evet 225 milyon borçlanma yapılmış ama 237 milyon da nakit mevduatımız var bundan bahsetmiyorsunuz. Bu istihdam noktasında istihdam aslında Türkiye'de bütün belediyelerde temel bir problem. Sanırım yine yerel yönetimlerle ilgili rasyonel politikalar üretildiğinde yerel yönetimlerde bu işin hal çaresine bakacaktır diye düşünmüyorum. Belediyeler sosyal belediyecilik yapmak durumunda çünkü vatandaşın sosyoekonomik ihtiyacını karşılamak da belediyenin görevi haline geldi. Bu yüzden de evet müdürlük de açılmak zorunda, personel de alınmak zorunda. Problemler elbette var. Ama problemlerin çözülmesi belediyelerin tek başına yükümlülüğü değil, merkezi hükümetin de düzenlemeler yapması lazım. Bütçede önemli olan aslında borçlanma da değil. Belediye için hizmet edilen insanlar müşteri değil ihtiyaç sahibi insanlar. Bu açıdan burada önemli olan verimli olmak ve sürdürülebilir bir bütçe oluşturmak. Sizlerin aksine bütçemizin sürdürülebilir olduğunu düşünüyorum.”

TATLI: ÇORBAYI İLK KEZ SİZ VERMİYORSUNUZ

Son olarak konuşan ve belediyenin sosyal yardım bütçelerine ilişkin eleştirilerde bulunan AK Parti Grup Başkanvekili Sait Tatlı, “40 milyon lira ceza tahmini yapıp da 280 milyon lira cezaya gelmek çok abartı bir durumdur. Siz dönmüşsünüz her esnafa ceza kesmişsiniz. Bunun içinde vatandaşın ya da esnafın binasının ortak alanıyla ilgili işgale kestiğiniz cezalar var. Kaldırımları resmen ihaleye çevirmişsiniz, kira alır gibi her ay tahsilat yapıyorsunuz. Yine sosyal yardımlarla ilgili, bakın ben bunu inkar etmiyorum. 11 milyon lira sosyal yardım, kent market kent lokantaları. Bütçenin binde 3’ü bile değil. Çorbayı ilk kez siz açmıyorsunuz. Marketi ilk kez siz açmadınız. O kadar abartıyorsunuz ki sanki sokakta herkes aç. Yardımın toplam tutarı 11 milyon lira, yaptığınız bütçe de 3 milyar lira” dedi.

MALİ HESAP OY ÇOKLUĞUYLA GEÇTİ

Eleştiri ve yanıtların ardında oylanmasına geçilen Bornova Belediyesi 2024 Yılı Mali Kesin Hesabı, oy çokluğuyla meclisten geçti.