Tarihte bugün ne oldu? 15 Ekim…

Türkiye ve dünyada 14 Ekim tarihinde neler yaşandı, tarihte bugün kim doğdu, kim öldü, tarihte bugün yaşanan önemli olaylar neler gibi soruların cevaplarını sizler için derledik.

TARİHTE BUGÜN NE OLDU?

1582 yılında Avrupa’da Gregoryen takvimi kabul edildi.

1878 yılında Thomas Edison, Edison Electric Light Co. adlı şirketi kurdu.

1917 yılında Hollandalı dansçı Mata Hari, Fransız askeri mahkemesinde yargılandıktan sonra kurşuna dizildi.

1927 yılında Mustafa Kemal Atatürk, CHP kurultayında Büyük Nutuku okumaya başladı; okunuşu 6 gün sürdü.

1928 yılında Yedi Meşaleciler akımı sona erdi; Yusuf Ziya Ortaç, Meş’ale dergisini kapattı.

1928 yılında dünyanın en büyük hava gemisi Graf Zeppelin, Almanya’dan hareket ederek Amerika’ya ulaştı (uçuş 111 saat sürdü).

1934 yılında Mao Zedung’un 100 bin kişilik ordusu Büyük Yürüyüşe başladı.

1937 yılında yeni harflerle basılan ilk banknotlar tedavüle çıktı; 100 liralık banknot üzerinde Atatürk’ün resmi bulunuyordu.

1944 yılında II. Dünya Savaşı: İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri, Almanya’nın Braunschweig şehrine bombardıman yaptı.

1945 yılında Fransız geçici hükûmeti başbakanı Pierre Laval kurşuna dizildi.

1946 yılında Nazi savaş suçlusu Hermann Göring, idam edilmeden önce zehir içerek intihar etti.

1961 yılında Uluslararası Af Örgütü Londra’da kuruldu. Aynı yıl genel seçimler yapıldı; CHP 173, Adalet Partisi 158 milletvekili kazandı.

1970 yılında Enver Sedat, Mısır devlet başkanı oldu; İstanbul’da kolera salgını ilan edildi.

1978 yılında Ankara’da sağ-sol çatışmasında Çuval Cinayeti gerçekleşti.

1990 yılında Sovyetler Birliği Başkanı Mihail Gorbaçov, Nobel Barış Ödülü’nü aldı.

1993 yılında Nobel Barış Ödülü, Nelson Mandela ve F.W. de Klerk’e verildi.

1999 yılında Sınır Tanımayan Doktorlar Nobel Barış Ödülü’nü kazandı.

2003 yılında İlham Aliyev, babası Haydar Aliyev’in yerine Azerbaycan devlet başkanı oldu.

2013 yılında Filipinler’de 7,2 büyüklüğünde deprem meydana geldi.

2022 yılında Bartın’da maden faciası: 41 işçi hayatını kaybetti, 7 işçi yaralandı.

TARİHTE BUGÜN KİM DOĞDU?

İrlandalı yazar, şair ve oyun yazarı olan Oscar Wilde, 1854 yılında dünyaya geldi. “Dorian Gray’in Portresi” ve “Önemli Bir Kadının Önemi” gibi eserleriyle tanınan Wilde, keskin zekâsı ve toplumsal eleştirileriyle dönemin en etkili edebiyatçılarından biri oldu. 1895 yılında eşcinsel kimliği nedeniyle tutuklanarak hapis cezası aldı ve 1900 yılında Paris’te 46 yaşında hayatını kaybetti.

Jean-Paul Sartre

Fransız filozof, yazar ve entelektüel Jean-Paul Sartre, 1905 yılında doğdu. Varoluşçuluk felsefesinin öncülerinden olan Sartre, “Varlık ve Hiçlik” adlı eseriyle felsefi düşünceye büyük katkı sağladı. Oyun yazarı ve roman yazarı olarak da bilinen Sartre, politik aktivizmiyle öne çıktı ve Nobel Edebiyat Ödülü’nü reddetmesiyle gündeme geldi. 1980 yılında hayatını kaybetti.

Julie Andrews

İngiliz aktris ve şarkıcı Julie Andrews, 1935 yılında dünyaya geldi. “Mary Poppins” ve “The Sound of Music” gibi klasikleşmiş müzikal filmlerdeki performansıyla uluslararası üne kavuştu. Tiyatro kökenli olan Andrews, güçlü sesi ve zarif oyunculuğuyla birçok ödül kazandı. Ayrıca çocuk kitapları yazarı olarak da tanınmaktadır ve hâlen sahne ve sinema çalışmalarına devam etmektedir.

TARİHTE BUGÜN KİM ÖLDÜ?

Billur Kalkavan, 2 Kasım 1962’de İstanbul’un Üsküdar ilçesinde doğdu. Annesi İsmet Nuyan Kalkavan, babası Rize kökenli armatör ve Oxford Üniversitesi Felsefe-Edebiyat mezunu Nazım Kalkavan’dır. Annesi Nuyan Hanım ise Osmanlı padişahı Abdülmecid’in torunu Zülüflü İsmail Paşa’nın soyundan geliyordu.

Kalkavan’ın sinema kariyeri henüz 7 yaşındayken, 1969 yapımı Ayrı Dünyalar filminde Erol Taş’ın canlandırdığı karakter tarafından fidye için kaçırılan bir çocuk rolünü canlandırmasıyla başladı. Ortaokula ABD’de başladı, daha sonra Türkiye’ye dönerek Kadıköy Maarif Koleji’nde öğrenim gördü. Lise eğitimini yarıda bırakan Kalkavan, 16 yaşında Mudo’da çalışarak iş hayatına adım attı. 1978’de Kartal Tibet’in yönettiği Sultan filminde rol aldı.

Gazetecilik deneyimi de bulunan Kalkavan, bir süre Güneş Gazetesi’nde çalıştıktan sonra ABD’ye giderek lise eğitimini tamamladı ve Kaliforniya Üniversitesi’nde psikoloji dersleri aldı. Dört yıl ABD’de yaşadıktan sonra Türkiye’ye döndü.

TRT’de sunuculuk yaptı, televizyon dizilerinde rol aldı ve Türkiye gündeminde görünür bir isim oldu. Açık sözlülüğü ve cinsellik konularında konuşmalarıyla medyada “marjinal” olarak tanındı. 1980 yılında İsveç’te yaptırdığı dövmeleriyle gündeme geldi.

1994 yılında Emel Müftüoğlu’nun Deli Et Beni adlı klibinde rol aldı; bu klip, Yeşim Salkım ile yaptığı dans ve şarkının sözleri nedeniyle tartışmalara yol açtı. 2010 yılında Athena’nın Arsız Gönül klibinde oynadı.

Kalkavan tiyatro sahnesinde de yer aldı; 1996 yılında Tiyatro Çisenti’nin Açık Evlilik oyununda sahneye çıktı. Daha sonra Bir İstanbul Masalı, Dilekçe ve Yeni Tiyatro’nun Marion ile Muhammed oyunlarında rol aldı. Striptiz sahneleri ve cesur sahne performanslarıyla sansasyon yarattı.

Sinemada ise 1990’lardan itibaren Mavi Sürgün, Gece Otostopçusu, Ölüm Peşimizde, Kraliçe Fabrika’da, Mezuniyet, Çarşı Pazar ve Canavar Gibi: Türk İşi Frankeştayn gibi filmlerde rol aldı. Televizyonda ise Tatlı Kaçıklar, Böyle mi Olacaktı, Eyvah Babam gibi dizilerde izleyiciyle buluştu.

2008 yılında bir ajanda serisi için verdiği çıplak pozlarla yeniden gündeme geldi. 2012 yılında HTV kanalında sağlık ve cinsel hayat konularında bir sohbet programı sundu.

2009 yılından itibaren Buğra Bahadırlı ile birlikteydi. Kardeşi Rıza Kalkavan ise 25 Aralık 2024 tarihinde sahte içki nedeniyle hayatını kaybetti.

Billur Kalkavan, 15 Ekim 2022 tarihinde İstanbul’da tedavi gördüğü hastanede akciğer kanseri nedeniyle 59 yaşında hayatını kaybetti. 17 Ekim 2022’de düzenlenen cenaze töreninin ardından Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.