- Tarihte Bugün
- 23.09.2025 23:41
Tarihte bugün neler yaşandı? Zaferler, felaketler, ünlü doğumlar ve sürpriz ölümler… 24 Eylül’ün en çarpıcı olaylarını keşfedin!
Türkiye ve dünyada 24 Eylül tarihinde neler yaşandı, tarihte bugün kim doğdu, kim öldü, tarihte bugün yaşanan önemli olaylar neler gibi soruların cevaplarını sizler için derledik.
İşte 24 Eylül'de olan olaylar..
787 - Güvenlik nedeniyle ertelenen İkinci İznik Konsili, İznik'te tekrar toplandı. Resim düşmanı (İkonoklazm) dönemde yapılan bu toplantıda resimlere dönüşü sağlayan kararlar alındı.
1566 - Osmanlı'nın 11. Padişahı II. Selim tahta çıktı.
1852 - Fransız Henri Giffard, ilk kez zeplinle uçtu.
1906 - Amerika Birleşik Devletleri'nin Wyoming eyaletindeki Devils Tower (Şeytan Kulesi), ABD Başkanı Theodore Roosevelt tarafından ülkenin ilk Ulusal Anıtı olarak ilan edildi.
1922 - Afyonkarahisar ilinin Bolvadin ilçesinin Yunan işgalinden kurtuluşu.
1940 - II. Dünya Savaşı içinde 129 İngiliz bombardıman uçağı, Berlin'deki endüstriyel hedefleri bombaladı, ama sis sebebiyle bombaların 6'sı dışında hepsi boşa gitti.
1946 - Cathay Pacific havayolu şirketi, Hong Kong'da kuruldu.
1956 - Türk Dil Kurumu "En İyi Yapıt Ödülü"nü, "Ali" adlı romanıyla Orhan Hançerlioğlu kazandı.
1960 - 27 Mayıs Darbesi ile iktidardan uzaklaştırılan Demokrat Parti yönetiminin yargılanması amacıyla Yüksek Adalet Divanı kuruldu.
1973 - Gine-Bissau, Portekiz'den bağımsızlığını ilan etti.
1981 - Paris Başkonsolosluğu'na saldırı: ASALA'ya bağlı Ermeni militanlar, Türkiye'nin Paris Başkonsolosluğu'nu bastılar; güvenlik görevlisi Cemal Özen öldü, Başkonsolos Kaya İnal yaralandı.
1987 - Süleyman Demirel, DYP Olağanüstü Kongresi'nde oy birliğiyle Genel Başkan seçildi. Demirel, 12 Eylül askeri darbesi sonrası resmen siyasete döndü.
2013 - Belucistan depremleri: Pakistan'ın Belucistan eyaletindeki Awaran şehri yakınlarında, 7.7 Ml büyüklüğünde çok kuvvetli bir deprem meydana geldi. En az 825 kişi öldü ve yüzlerce kişi de yaralandı.
2015 - Hac'da izdiham: Suudi Arabistan'da Hac sırasında yaşanan izdiham sonrasında en az 769 kişi öldü ve 900'den fazla kişi de yaralandı.
24 Eylül doğumlu ünlüler ve tarihî figürler, kendi alanlarında iz bırakmış isimlerdir. Bu tarihte doğanlar arasında Türk siyaset ve kültür hayatının önemli temsilcileri, dünya sahnesinde tanınmış sanatçılar, bilim insanları ve sporcular yer alır. Her biri kendi alanında başarıları ve katkılarıyla dikkat çeker; kimi ulusal tarihimizde kritik roller üstlenmiş bir devlet adamı, kimi modern müziğin öncüsü, kimi ekran ve sahnede iz bırakan bir oyuncu ya da spor kariyerinde örnek olmuş bir atlet olarak hafızalara kazınmıştır. 24 Eylül’de doğan bu isimler, farklı dönem ve coğrafyalarda kendi alanlarının iz bırakıcı figürleri olmuştur.
İsmet İnönü (1884–1973), Türk siyasetçi ve asker olarak Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en önemli isimlerinden biridir. Kurtuluş Savaşı sırasında Mustafa Kemal Atatürk’ün yakın silah arkadaşı olarak görev yaptı ve savaşın en kritik anlarında önemli stratejik kararlar aldı. Lozan Antlaşması’nda Türkiye’yi temsil eden heyetin başında bulunmuş ve diplomasi alanında büyük bir başarıya imza atmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra uzun yıllar Başbakanlık yapan İnönü, 1938 yılında Atatürk’ün vefatının ardından Türkiye’nin ikinci Cumhurbaşkanı oldu. II. Dünya Savaşı boyunca ülkeyi tarafsız bir şekilde yöneten İnönü, çok partili hayata geçiş sürecinde de kritik rol oynamıştır. Politik kariyeri ve askeri geçmişiyle modern Türkiye’nin şekillenmesinde merkezi bir figürdür.
Cemal Reşit Rey (1904–1985), Türk besteci, orkestra şefi ve piyanisttir. Batı müziği eğitimi almış ve özellikle Cumhuriyet dönemi Türk müziğinin modernleşmesinde öncü olmuştur. Operalar, oratoryolar, senfonik eserler ve piyano için eserler bestelemiş, Türk müzik kültürünü uluslararası alanda temsil etmiştir. İstanbul Belediye Konservatuvarı’nda öğretmenlik yapmış, genç müzisyenlerin yetişmesine katkıda bulunmuştur. Eserlerinde klasik batı müziği ile Türk halk müziği motiflerini harmanlayarak kendine özgü bir tarz yaratmıştır. Cemal Reşit Rey, Türkiye’nin kültür ve sanat yaşamında kalıcı bir miras bırakmıştır.
Emine Ün (d. 1974), Türk oyuncu ve televizyon yüzüdür. Sinema ve televizyon dizilerinde rol alarak geniş bir hayran kitlesine ulaşmıştır. Özellikle dramatik rollerdeki başarısıyla dikkat çeken Ün, aynı zamanda televizyon sunuculuğu ve sahne çalışmalarında da bulunmuştur. Kariyerinde birçok ödül almış ve Türkiye’de kadın oyuncular arasında saygın bir konum kazanmıştır. Emine Ün, sanat hayatının yanı sıra sosyal sorumluluk projelerinde de aktif rol almaktadır.
Ebru Destan (d. 1977), Türk model, oyuncu ve şarkıcıdır. Televizyon dizileri ve sinema filmlerinde rol almasının yanı sıra müzik kariyeriyle de tanınır. Özellikle modellik kariyerinin başlangıcında çeşitli defilelerde boy göstermiş, ardından oyunculuk alanında kendini göstermiştir. Magazin dünyasında da oldukça bilinen bir isim olan Ebru Destan, sosyal medya üzerinden geniş bir takipçi kitlesine sahiptir. Çeşitli televizyon programlarına katılarak popüler kültürde varlığını sürdürmektedir.
Gürhan Gürsoy (1987–2014), Türk futbolcudur. Futbola genç yaşta başlamış ve Türkiye’nin çeşitli takımlarında forma giymiştir. Özellikle orta saha ve forvet pozisyonlarında görev yapmış, enerjik oyun tarzıyla tanınmıştır. Kariyeri boyunca birçok kulüpte görev almış ve sahada gösterdiği performansla futbolseverlerin dikkatini çekmiştir. Gürhan Gürsoy, genç yaşta hayata veda ederek Türk futbol camiasında büyük bir üzüntü yaratmıştır.
Vitellius (15–69), Roma İmparatorluğu’nun “Dört İmparator Yılı” olarak bilinen M.S. 69 yılında 17 Nisan’dan 22 Aralık’a kadar kısa bir süre hüküm süren Roma İmparatorudur. Roma tarihinin en çalkantılı dönemlerinden birinde tahta geçmiş, siyasi entrikalar ve askeri mücadelelerle geçen bir dönem yaşamıştır. İktidarı kısa süren Vitellius, zenginlik ve şatafatlı yaşam tarzıyla tanınmış, sonunda rakibi Vespasian tarafından devrilmiştir. Roma tarihindeki bu kısa ve tartışmalı hükümdarlığı ile tarihçiler tarafından ilgi çekici bir figür olarak değerlendirilir.
Phil Hartman (1948–1998), Kanadalı-Amerikalı aktör, komedyen ve seslendirme sanatçısıdır. “Saturday Night Live” gibi ünlü televizyon programlarında yaptığı skeçlerle tanınmıştır. Komedi ve karakter oyunculuğundaki başarısıyla Hollywood’da büyük bir isim haline gelmiştir. Ayrıca animasyon dizilerinde seslendirme çalışmalarıyla da dikkat çekmiştir. Ne yazık ki trajik bir şekilde erken yaşta hayatını kaybetmiş, ardında unutulmaz bir miras bırakmıştır.
John Arne Riise (d. 1980), Norveçli profesyonel futbolcudur. Defans ve özellikle sol bek pozisyonunda görev yapmış, güçlü şutları ve uzun mesafe gol yetenekleriyle tanınmıştır. Liverpool FC başta olmak üzere birçok Avrupa kulübünde forma giymiş, Norveç Milli Takımı’nda uzun yıllar görev almıştır. Kariyeri boyunca hem kulüp hem de milli düzeyde önemli başarılar kazanmıştır ve futbol camiasında saygın bir isim olarak anılmaktadır.
Arthur Guinness (1725–1803), İrlandalı bira üreticisi ve girişimcidir. 1759 yılında Dublin’de Guinness birasını kurarak bugün dünyanın en bilinen bira markalarından birinin temelini atmıştır. İşletmecilik ve pazarlama konusundaki yetenekleri sayesinde Guinness, kısa sürede uluslararası bir marka haline gelmiştir. Guinness, yalnızca bira üretimiyle değil, aynı zamanda sosyal sorumluluk projeleri ve iş ahlakıyla da tanınan bir isimdir.
Howard Walter Florey (1898–1968), Avustralyalı patolog ve farmakologdur. Penisilinin geliştirilip ticarileştirilmesinde kritik rol oynamış ve Alexander Fleming ile birlikte antibiyotik çağının kapısını açmıştır. Bu çalışmaları nedeniyle 1945 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü’nü kazanmıştır. Florey, tıbbi araştırmalar ve halk sağlığı alanında devrim niteliğinde katkılar yapmış bir bilim insanıdır.
Anthony Mackie (d. 1978), Amerikalı aktör ve yapımcıdır. Broadway ve sinema dünyasında adını duyurmuş, özellikle Marvel Sinematik Evreni’nde “Sam Wilson / Falcon” karakteriyle geniş bir hayran kitlesi kazanmıştır. Dram ve aksiyon türlerinde başarılı performanslar sergilemiş, Hollywood’da saygın bir kariyer inşa etmiştir. Mackie, sosyal projelerde de yer alarak toplumsal farkındalık yaratmaya çalışmaktadır.
Fábio Aurélio (d. 1979), Brezilyalı eski profesyonel futbolcudur. Sol bek ve orta saha pozisyonlarında oynayan Aurélio, top tekniği, pas yeteneği ve uzun mesafe şutlarıyla tanınmıştır. Valencia ve Liverpool gibi Avrupa kulüplerinde forma giymiş, Brezilya milli takımında da görev yapmıştır. Kariyeri boyunca hem kulüp hem de milli düzeyde önemli başarılar elde etmiş ve futbol dünyasında saygın bir isim olarak hatırlanmaktadır.
Tarih boyunca sanat, bilim, edebiyat ve siyaset alanında iz bırakmış pek çok önemli isim vardır. Bu kişiler, kendi alanlarında gösterdikleri başarı ve yaptıkları katkılar sayesinde hem çağdaşlarına hem de sonraki nesillere ilham kaynağı olmuşlardır. Aşağıda, farklı dönemlerden ve disiplinlerden seçilmiş bu önemli kişilerin hayat hikâyeleri, başarıları ve eserleri hakkında kapsamlı bilgiler bulabilirsiniz.
Şükûfe Nihal Başar (1896–1973), Türk edebiyatı ve kadın hakları alanında önemli eserler vermiş bir şair, yazar ve öğretmendir. İstanbul’da doğan Başar, eğitim hayatına Osmanlı döneminde başlamış, ardından Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında yetişen aydın kuşağın önde gelen isimlerinden biri olmuştur. Kadın hakları ve toplumsal reform konularına olan ilgisiyle tanınır; özellikle kadınların eğitimine ve toplumsal hayatta aktif rol almalarına yönelik yazılarıyla dikkat çekmiştir. Şiirlerinde aşk, özgürlük ve bireysel duyguların yanı sıra, kadın sorunlarını da işler. Eserlerinde dönemin toplumsal dönüşümlerine ışık tutan bir perspektife sahip olan Başar, hem edebiyat hem de toplumsal bilinç alanında kalıcı iz bırakmıştır.
Zeki Müren (1931–1996), Türk müziğinin efsanevi sanatçısı, besteci ve oyuncusudur. Bursa’da doğan Müren, müzik kariyerine TRT’de yayımlanan programlarla başlamış ve kısa sürede tüm Türkiye’de tanınan bir figür hâline gelmiştir. Kendine özgü yorumları, güçlü sesi ve sahne performansıyla “Sanat Güneşi” olarak anılmıştır. Klasik Türk müziğinin yanı sıra popüler Türk müziğine de katkıda bulunmuş, çok sayıda albüm ve şarkıya imza atmıştır. Aynı zamanda sinema ve televizyon alanında da rol alan Müren, sahne kostümleri ve duruşuyla cinsiyet normlarını sorgulayan bir ikon olarak kabul edilir. Sanat hayatı boyunca sayısız ödül kazanmış ve ölümünden sonra bile müziğiyle nesiller boyu anılmaya devam etmektedir.
Kazım Kanat (1920–1990), Türk tiyatrosu ve sinemasının önemli aktörlerinden biridir. İstanbul’da doğan Kanat, tiyatroya genç yaşta ilgi duymuş ve eğitimini bu yönde sürdürmüştür. Sahne sanatlarında gösterdiği ustalıkla dikkat çeken Kanat, özellikle klasik ve modern oyunlardaki başarılı performanslarıyla tanınmıştır. Ayrıca sinema ve televizyon projelerinde de rol alarak geniş kitlelere ulaşmıştır. Karakterlerine kattığı derinlik, güçlü dramatik yeteneği ve sahne hakimiyeti sayesinde hem eleştirmenler hem de izleyiciler tarafından saygı görmüştür. Sanat yaşamı boyunca tiyatro ve oyunculuk alanında pek çok genç sanatçının yetişmesine katkıda bulunmuştur.
Deniz Teztel (1980 doğumlu), çağdaş Türk edebiyatında öne çıkan bir yazar ve araştırmacıdır. İstanbul Üniversitesi’nde edebiyat eğitimi alan Teztel, modern Türk edebiyatının sosyal ve kültürel boyutlarını araştıran akademik çalışmalara imza atmıştır. Roman, öykü ve deneme türlerinde eserler veren Teztel, özellikle şehir hayatı, bireysel kimlik ve toplumsal dönüşüm temalarını işler. Yazılarında güncel sosyal sorunlara duyarlılık gösteren bir bakış açısı sergiler ve genç kuşak edebiyatçıların yol göstermesi açısından önemlidir. Akademik ve edebi üretkenliğiyle çağdaş edebiyat ortamında saygın bir konuma sahiptir.
Paracelsus (1493–1541), gerçek adıyla Philippus Aureolus Theophrastus Bombastus von Hohenheim, İsviçreli hekim, kimyager, filozof ve simyacıdır. Tıp alanında modern kimyanın temellerini atan Paracelsus, özellikle hastalıkların kimyasal maddelerle tedavi edilebileceğini savunmuştur. Orta Çağ tıbbının geleneksel anlayışına karşı çıkarak, deneysel ve gözleme dayalı bir yaklaşımı benimsemiştir. Ayrıca astroloji, simya ve felsefe ile ilgilenmiş, bu alanlarda da eserler vermiştir. Paracelsus’un çalışmaları, hem modern tıbbın hem de farmakolojinin gelişimine önemli katkılar sağlamıştır.
Túpac Amaru II (1742–1781), Peru’da İspanyol sömürge yönetimine karşı çıkan ünlü bir yerli liderdir. Asıl adı José Gabriel Condorcanqui olan Amaru, İnka soylularından gelmektedir. 1780 yılında başlattığı isyanla yerli halkı sömürgeci İspanyollara karşı birleştirmiştir. Ancak isyan başarısız olmuş ve Túpac Amaru II, 1781’de İspanyollar tarafından idam edilmiştir. Ölümü, Latin Amerika’da sömürge karşıtı direnişin sembolü hâline gelmiş, adını taşıyan hareketler ve devrimci gruplar tarafından nesiller boyunca anılmıştır. Túpac Amaru, bugün hâlâ özgürlük ve adalet mücadelesinin simgesi olarak hatırlanmaktadır.
Bill Nunn (1953–2016), Amerikalı aktör ve televizyon yapımcısıdır. Pittsburgh, Pennsylvania’da doğan Nunn, sahne ve televizyon eğitimini tamamladıktan sonra sinema dünyasına adım atmıştır. Özellikle Spike Lee’nin filmlerindeki rolleriyle tanınmıştır; “Do the Right Thing” ve “Mo’ Better Blues” gibi yapımlarda sergilediği performanslar büyük beğeni toplamıştır. Ayrıca “Spider-Man” filmlerinde de rol alarak geniş bir izleyici kitlesine ulaşmıştır. Karakter oyunculuğundaki ustalığı, sahnedeki doğal duruşu ve güçlü ekran varlığıyla Amerikan sinemasında saygın bir isim olarak anılmaktadır.
Gisèle Casadesus (1914–2017), Fransız tiyatrosu ve sinemasının efsanevi aktrislerinden biridir. Paris’te doğan Casadesus, Comédie-Française’in uzun süreli üyesi olarak sahne sanatlarına adanmış bir yaşam sürmüştür. Tiyatro sahnelerinde klasik ve modern oyunlarda gösterdiği üstün performanslarla tanınmıştır. Ayrıca Fransız sinemasında da rol almış, çok sayıda filmde izleyici karşısına çıkmıştır. Uzun yaşamı boyunca sanat yaşamına aktif olarak devam eden Casadesus, hem Fransa’da hem de uluslararası alanda tiyatro ve sinema sanatına büyük katkılar sağlamıştır.
Gine-Bissau Bağımsızlık Günü
Kaynak : HABER MERKEZİ