Tarihte bugün ne oldu? 9 Ağustos...

Türkiye ve dünyada 9 Ağustos tarihinde neler yaşandı, tarihte bugün kim doğdu, kim öldü, tarihte bugün yaşanan önemli olaylar neler gibi soruların cevaplarını sizler için derledik.

TARİHTE BUGÜN NE OLDU? 

İtalya'nın Pisa şehrinde, dünyaca ünlü Pisa Kulesi'nin inşasına 1173 yılında başlandı

Türkiye'de Harf Devrimi

1928 yılında Türkiye Cumhuriyeti'nde büyük bir kültürel dönüşüm yaşandı. Atatürk'ün öncülüğünde gerçekleştirilen Harf Devrimi ile Arap alfabesi yerine Latin alfabesi kabul edildi. Devrimin simgesi haline gelen bu adım, Atatürk'ün Cumhuriyet Halk Partisi'nin Gülhane'deki galasında katılımcılara tanıttığı yeni harflerle başladı. Takip eden dönemde, yeni alfabe yasal olarak kabul edilip, ülke çapında eğitim ve halk arasında yaygınlaştırılmaya başlandı. 

Amerika Birleşik Devletleri Nagazaki'ye atom bombası attı

2. Dünya Savaşı’nın sonlarına yaklaşılırken, Amerika Birleşik Devletleri, Japonya'nın Nagazaki şehrine atom bombası attı. O anda yaklaşık 70.000 kişi hayatını kaybetti, binlerce kişi ise yaralandı. Bu tarihi saldırı, Hiroşima'ya yapılan benzer bir saldırının ardından sadece üç gün sonra gerçekleşti. Atom bombasının kullanımı, savaşın sona ermesinde önemli bir dönüm noktası olsa da, yarattığı yıkım ve insani trajedi derin izler bıraktı. Nagazaki'deki bu felaket, atom silahlarının etkilerini ve dünya çapında silahsızlanma çağrılarını güçlü bir şekilde gündeme getirdi.

1973 yılında, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, döviz piyasasında yaşanan dalgalanmaları kontrol altına almak amacıyla yeni bir genelge yayımladı. Genelge ile birlikte, dolar alımı kısıtlanarak İstanbul'daki bankaların, 200 dolardan fazla döviz bozamayacakları duyuruldu. 
1994 yılında, Türkiye'nin en büyük medya gruplarından biri olan Hürriyet, işadamı Aydın Doğan tarafından satın alındı. Hürriyet, Doğan Grubu'na katıldıktan sonra önemli bir büyüme ve genişleme sürecine girdi. 

TARİHTE BUGÜN KİM DOĞDU?

Türk sinemasının önemli isimlerinden biri olan Erman Şener, 9 Ağustos 1942’de Afyon’da doğdu. İstanbul Üniversitesi İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi'ni tamamlayarak akademik kariyerine devam eden Şener, sinemaya olan ilgisini 16 yaşında sinema yazıları yazarak keşfetti. Ses, Yeni Sinema, Milliyet Sanat gibi prestijli dergilerde çalışarak, sinemanın farklı alanlarında önemli katkılarda bulundu. TRT'de yıllarca "Çarşamba Sineması" programını hazırlayan ve sunan Şener, sinema festivallerinde jüri üyeliği yaparak sektördeki etkinliğini sürdürdü. Hem gazeteci hem de öğretim üyesi olarak sinemayı tanıtan Şener, 29 Mart 2002’de siroz hastalığı nedeniyle 59 yaşında hayatını kaybetti. Ardında bıraktığı yazılar ve programlarla Türk sinemasına olan katkıları unutulmaz.

Abdi İpekçi

Türk gazeteciliğinin önemli isimlerinden biri olan Abdi İpekçi, 9 Ağustos 1929’da İstanbul'da doğdu. Galatasaray Lisesi’ni bitirdikten sonra Hukuk Fakültesi'ne kaydolsa da gazeteciliğe olan ilgisi, onu Milliyet Gazetesi'ne yazı işleri müdürü olarak yönlendirdi. 1961 yılında başyazarlık görevini üstlenen İpekçi, yazılarında Atatürkçülüğü, barışı ve düşünce özgürlüğünü savundu. 1970’li yıllarda yaşanan siyasi kargaşaların ardından, devlet yönetiminde çağdaş ve akılcı bir yaklaşım benimsenmesinden yana olan İpekçi, 1 Şubat 1979 gecesi İstanbul'da aracında vurularak hayatını kaybetti. Suikastı gerçekleştiren Mehmet Ali Ağca'nın ifadelerine göre, saldırıya bir başka isim olan Oral Çelik de karışmıştı. İpekçi'nin ölümü, Türkiye'deki gazetecilik ve ifade özgürlüğü için büyük bir kayıp olurken, cinayetin ardındaki karanlık ilişkiler yıllarca aydınlatılamadı.

Nevra Serezli

Türk tiyatrosunun ve televizyonunun önemli isimlerinden Nevra Şirvan Serezli, 9 Ağustos 1944'te Ankara'da doğdu. Tiyatroculuk kariyerine 1966'da başlayan Serezli, "Sihirli Annem"deki Dudu karakteriyle büyük bir çıkış yaptı. Ayrıca dublaj sanatçılığı da yapan Serezli, son olarak "Kocan Kadar Konuş" filminde Peyker rolüyle izleyici karşısına çıktı.

Muazzez Ersoy

Türk müziğinin "Nostalji Kraliçesi" olarak bilinen Muazzez Ersoy, 9 Ağustos 1958'de Edirne'nin Uzunköprü ilçesinde doğdu. 1998 yılında "Devlet Sanatçısı" unvanı kazanan sanatçı, müzik kariyerine 1980'lerin başında başlamış, özellikle "Nostalji" albüm serileriyle büyük bir çıkış yapmıştır. Klasik Türk müziğinin unutulmaz eserlerini yeniden seslendiren Ersoy, aynı zamanda Birleşmiş Milletler Mülteci Örgütü tarafından "iyi niyet elçisi" olarak da görev almıştır. Hem müziği hem de sahne performansıyla Türk müziğine önemli katkılarda bulunan Muazzez Ersoy, kariyerinde birçok altın ve platin plak kazandı.

Taner Ölmez

Türk oyuncu ve müzisyen Taner Ölmez, 9 Ağustos 1986 tarihinde Tunceli’de dünyaya geldi. İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’ndan mezun olan Ölmez, oyunculuk kariyerine 2000'lerin başında çeşitli dizi ve reklam projelerinde yer alarak başladı. Geniş bir izleyici kitlesi tarafından tanınması ise Kayıp Şehir dizisiyle gerçekleşti. Medcezir, Mucize Doktor ve Müslüm gibi projelerdeki başarılı performanslarıyla dikkat çeken Ölmez, aynı zamanda Barabar müzik grubunun vokalistidir. Oyunculuğunun yanı sıra tiyatroda da ödüller kazanarak, Afife Jale Tiyatro Ödülü'nü kazandı. Ölmez, 2021 yılında Ece Çeşmioğlu ile evlenmiş, 2022 ve 2024 yıllarında iki çocuk sahibi olmuştur.

TARİHTE BUGÜN KİM DOĞDU? 

Türk hukukçusu ve akademisyen Sıddık Sami Onar, 9 Ağustos 1972’de İstanbul’da hayatını kaybetti. Modern Türk idare hukukunun kurucularından olan Onar, İstanbul Üniversitesi'nin seçimle gelen ilk rektörü olarak üniversite özerkliğinin savunucusu olmuştur. 1961 Anayasası'nın hazırlanmasında da başkanlık yapan Onar, İdare Hukukunun Umumi Esasları adlı eseriyle Türk hukuk literatürüne önemli bir katkı sağlamıştır. 1972 yılında İtalya Cumhurbaşkanı tarafından Cumhuriyet Liyakat Nişanı ile ödüllendirilen Onar, Türk hukukunun önemli isimlerinden biri olarak anılmaya devam etmektedir.

Aliye Berger

Türk gravür ve grafik sanatçısı Aliye Berger, 10 Ağustos 1974'te Büyükada'da hayatını kaybetti. Türkiye'nin önde gelen kazıma ve oyma gravür sanatçılarından biri olarak bilinen Berger, 1954'te Yapı Kredi Bankası'nın düzenlediği resim yarışmasında kazandığı birincilikle adını duyurdu. Sanatçı, siyah-beyaz gravürleriyle İstanbul'un çeşitli köylerini ve günlük yaşamı özgün bir lirizmle yansıttı. 1975 ve 1988'de büyük retrospektif sergiler açan Berger'in eserleri, İstanbul Resim ve Heykel Müzesi ile Albertina Müzesi gibi prestijli kurumlarda sergilenmektedir. 117. yaş gününde Google tarafından doodle ile anılan Berger, Türk sanatına önemli bir miras bırakmıştır.

Aytekin Kotil

Türk siyasetinin önemli isimlerinden Aytekin Kotil, 9 Ağustos 1992'de İstanbul'da hayatını kaybetti. 21 Şubat 1934'te Rize'nin Çayeli ilçesinde doğan Kotil, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirerek avukatlık yaptı. Sosyaldemokrat Halkçı Parti'den (SHP) İstanbul milletvekilliği ve TBMM Başkan Vekilliği görevlerinde bulunan Kotil, 1977-1980 yılları arasında İstanbul Belediye Başkanlığı yaptı. Halkçı bir belediyecilik anlayışı benimseyen Kotil, 12 Eylül darbesi sonrası görevinden alındı. 1992'de karaciğer rahatsızlığı nedeniyle hayatını kaybeden Kotil, Şişli’deki bir caddeye adı verilerek anıldı.

Ahmet Sezgin

Türk halk müziği sanatçısı Ahmet Sezgin, 9 Ağustos 2008'de İstanbul'da hayatını kaybetti. 1 Nisan 1936'da İstanbul'da doğan Sezgin, 1954 yılında İstanbul Radyosu'nda "Yurttan Sesler Korosu"na katılarak müzik kariyerine başladı. 1960 yılında ilk plağını çıkaran ve 400'den fazla albüm ve kasetle müzik dünyasında önemli bir yer edinen Sezgin, 1964'te Türkiye'de ilk arabesk şarkıyı seslendirdi. Bağlama, tambur, ud gibi birçok enstrümanı çalan ve sayısız ödül kazanan sanatçı, 1960'lı ve 70'li yıllarda büyük popülarite kazandı. Ahmet Sezgin, kolon kanseri nedeniyle 2008 yılında yaşamını yitirdi.

Emre Gönlüşen

Türk spor spikeri ve sunucu Emre Gönlüşen, 9 Ağustos 2020'de Adana'da hayatını kaybetti. 41 yaşında kanser nedeniyle yaşamını yitiren Gönlüşen, 1999 yılında mesleki kariyerine yerel bir televizyon kanalında başlamış, TV8, D Spor, NTV Spor ve beIN Sports gibi büyük kanallarda spiker ve sunucu olarak görev yapmıştır. Gönlüşen'in cenazesi, memleketi Adana'da Kabasakal Mezarlığı'na defnedildi. Beşiktaş Jimnastik Kulübü, Gönlüşen'in kızlarının eğitim masraflarını üstlendiğini açıkladı. Gönlüşen, rock müziğe olan tutkusu ve The Beatles'a olan ilgisiyle de tanınmaktaydı.

Kaynak : HABER MERKEZİ