Erkeklerden kadınlara uzanan bir serüven: Topuklu ayakkabı

Günümüzde kadınların en sevdiği aksesuarların biri olan topuklu ayakkabılar; şıklığın, asaletin ve estetiğin en gözde simgelerinden biri haline geldi. Birçok farklı renk ve modelde üretilen topuklu ayakkabılar klasik giyimin olduğu kadar spor giyimin de tamamlayıcı parçalarından biri olarak kullanılmaya başlandı. Her tarz ve zevkten insanın kendine uygun bir model bulabildiği topuklu ayakkabı sektörü, gün geçtikçe büyümeye devam ediyor. Bu durum da gündelik hayatta bu kadar sık kullanılan bu ürünün ortaya çıkış hikayesinin merak edilmesine neden oluyor. Topuklu ayakkabı ilk ne zaman üretildi? Geçmiş dönemlerde kimler topuklu ayakkabı giyiyordu? Birlikte inceleyelim.

Topuklu ayakkabı erkekler için üretildi!

Bazı kaynaklar ilk adresi İran bazıları ise Roma olarak gösterse de topuklu ayakkabıların ilk olarak erkeklerin kullanımı için üretildiği konusunda fikir birliği bulunuyor. Hatta topuklu ayakkabıyı ilk kullanan kişilerin, askerler olduğu tahmin ediliyor. Ünlü tarihçi Greg Jenner’ın BBC Radio’da topuklu ayakkabının geçmişi ile ilgili söyledikleri şu şekildedir: “Asya’nın batısındaki insanlar muazzam at binicilerdi ve at üstünde savaştılar. Eyerle bindikleri at üstünde ok atmak için ayağa kalktıklarında üzengi üzerinde iyi ve dengeli durabilmek için topuklara ihtiyaçları vardı. İran Şahı I. Abbas Avrupa’ya elçiler gönderdiğinde topuklu ayakkabıları gören Avrupalılar çok etkilendi ve bu askeri giysi Avrupa’ya uyarlandı.” Bununla birlikte kimi kaynaklarda tarlada çalışan ve çiftçilik yapan erkeklerin de topuklu ayakkabı giydiği bilgisine ulaşmamızı sağlıyor. Elbette ki bu topuklu ayakkabılar günümüzün yüksek ve ince topuklarına benzemiyor. Daha kalın ve kısa topukların kullandığı bu ayakkabılar, süreç içerisinde Avrupa’da ciddi oranda yayıldı. 17. yüzyılın ortalarına kadar da kullanılmaya devam edildi. Özellikle kısa boylu krallar tarafından boy uzatmak amacıyla tercih edilen topuklu ayakkabılar, sınıfsal bir fark yaratmak amacıyla da üstünlük göstergesi olarak giyildi.

Topuklu ayakkabılar neden erkeklerden kadınlara geçti?

Değişen zaman, fikirlerin ve zevklerin de değişmesine neden oldu. Başlarda erkeklerin kullanımı için son derece faydalı görülen ve hatta süreç içerisinde sınıflar arası bir üstünlük simgesi haline gelen topuklu ayakkabılar, Aydınlanma Çağı sonrası etkili olan değişim ile erkekler tarafından kullanılmamaya başlandı. 18. Yüzyılın sonlarına doğru ortaya çıkan ‘Büyük Erkek Feragatnamesi’ uyarınca, tüm süslü eşyaların, mücevherlerin ve topuklu ayakkabıları erkekler tarafından kullanılması uygun bulunmadı. Bu tip şeylerin “kadınsı” eşyalar olduğu fikri ortak bir kararla benimsendi. Geçen zaman sonunda ve özellikle II. Dünya Savaşı’nın ardından, geçmişin standart topuklu anlayışı değişti ve ince topuklar ile sivri burunlar ortaya çıkmaya başladı.