Geçen haftaki yazımda Fecr-i Ati topluluğundan bahsetmiştim. Her ne kadar topluluk olarak kısa sürse de adından yıllarca bahsettirecek kadar birçok eser bırakmasının yanında çok iyi yazarlara da ev sahipliği yapmıştır. Bu topluluğun unutulmaz sanatçılarından biri de Tahsin Nahit’tir.
Tahsin Nahit 1887 yılında İstanbul’da dünyaya gelmiştir.
***
Osmanlı Devleti henüz yıkılmadığı için Tahsin Nahit bir Osmanlı aydını sayılabilir. Edebiyatımızda şair ve oyun yazarı olarak bilinen Tahsin Nahit’in lakabı ”Adalar Şairi”dir. Faik Üstünidman’ın yeğeni; yazar, akademisyen ve çevirmen Mine Urgan’ın babasıdır. Tahsin Nahit İstanbul’da okul hayatına başlayıp liseyi de Galatasaray Lisesinde bitirdi. Daha sonra kısa bir süre hukuk eğitimi aldı. Bu eğitimi sırasında edebiyat ve siyaset ile ilgilenmeye başladı. İttihat ve Terakki Partisine girdi ama oradaki çalışmaları ve insanların tutumlarını beğenmediği için partiden ayrıldı. Sadece partiyi değil tamamen siyaseti bırakmayı tercih etti.
***
Tahsin Nahit lakabına yakışır bir şekilde Büyükada’da doğup büyümüş olan Şefika Hanım ile evlendi. Bu evliliklerinden Mine Urgan dünyaya geldi, Mine Urgan İngiliz Edebiyatı profesörü olarak ve Bir Dinozorun Anıları ve Bir Dinozorun Gezileri adlı iki güzel kitabı bizlere armağan ederek 2000 yılında 85 yaşında hayata gözlerini yumdu. Annesi Şefika Hanım’ı üvey babası olan Refik Halit Karay’ı ve babası Tahsin Nahit’i Mine Urgan’ın ”Bir Dinozorun Anıları” kitabında yakından tanıyabiliyoruz, ilgilerin bu kitaba bir göz atmasında fayda var. Tahsin Nahit, Galatasaray Spor Kulübünün 9 numaralı kurucusudur ama kurduktan sonra takımda çok kalamamıştır. 11 Eylül 1906 yılında sağlık nedenleri gerekçesiyle takımdan ayrılmak zorunda kalmıştır. Bu ayrılma nedeni adı Galatasaray kurucu listesinden çıkarılsa da son tüzük değişikliği ile listedeki haklı yerini sabitlemiştir.
***
Tahsin Nahit kısa olan edebiyat yaşantısında Fecr-i Ati edebiyatını tercih etmiştir. Hayatı boyunca başka bir edebiyat akımına ya da hareketine katılmamıştır. Şiir yazar ama genelde tiyatro oyunları ile tanınır.
***
Kenan Akyüz, Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri ile adlı eserinde şu sözleri sarfeder : “Servet-i Fünun’un edebî değerine ve çalışma kapasitesine hiçbir zaman yaklaşamamakla beraber yeni yetişen gençlerin yazılarını yayımlayan Mecmua-ı Edebiyye ( İstanbul) , Muktebes ( İzmir ) ve Çocuk Bahçesi ( Selanik ) gibi dergiler de vardır. Bu dergilerde rastladığımız ve 1908’den sonraki hareketlere katılarak şöhret yapacak olan Ahmed Haşim, Enis Avni, Ali Canip Yöntem, Mehmed Behçet ve Tahsin Nahid gibi adlar, 1901 – 1908 arasında Edebiyyat-ı Cedide’den sonra yeni bir edebî neslin yetişmiş olduğunu gösterir.”
***
Tahsin Nahid ise yukarıdaki ibareyi kanıtlar biçimde ilk şiirlerini “T.Nahide” takma adıyla 1905 yılında Çocuk Bahçesi adlı dergide yayımlar. Daha sonra sırası ile Hale, Muhit, Resimli Kitap dergilerinde şiirler ve öyküler yayımlar. Tahsin Nahid’in şiir konuları daha çok aşk, kadın, ay ve adalar idi. Bu bakımdan da lakabı “Adalar Şairi” olarak kaldı. Şiirlerinde Fecr-i Ati topluluğunun anlayışları açıkça görülür çünkü tamamen bireysel konular işler ve bu konuları da estetik bir biçimde işler. Tahsin Nihad’ın şiirleri edebiyatımız için orta derecedir. Şiirlerinde açık bir Ahmet Haşim etkisi görülür. Zaten Ahmet Haşim ile neredeyse her gün görüştüğünü, sürekli kendi evinde ağırladığı Mina Urgan’ın anılarında görülmektedir.
***
Oyun yazarı olduğu kadar oyunlarında rol de alan Tahsin Nahit, 12 Mayıs 1919 yılında Rakibe adlı oyunun provaları sırasında yaşamını yitirdi. Büyükada’ya gömüldü, mezarı hala oradadır.
