Tıpta devrim: Yapay zekâ "Delphi-2M" binlerce hastalığı yıllar öncesinden tahmin edebiliyor!

Tıp bilimi, insanlık tarihinin en iddialı projelerinden birine tanıklık ediyor. Araştırmacılar, insan sağlığını kökten değiştirecek yeni bir yapay zeka modeli geliştirdi. “Delphi-2M” adı verilen bu sistem, yalnızca birkaç hastalığı değil, binlerce farklı rahatsızlığın riskini yıllar öncesinden öngörebilme kapasitesine sahip. Bu gelişme, özellikle erken teşhis ve önleyici tıp alanında devrim yaratabilecek bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.

YARIM MİLYON KİŞİNİN SAĞLIK VERİSİNDEN DOĞAN ZİHİN

Yeni modelin eğitimi için UK Biobank veri tabanı kullanıldı. Yarım milyondan fazla kişiye ait biyomedikal kayıtlar üzerinden geliştirilen Delphi-2M, bir insanın sağlık geçmişini adeta bir kitap gibi okuyarak, hastalıkların hangi sırayla ve hangi kombinasyonlarla ortaya çıktığını çözümleyebiliyor.
Alman Kanser Araştırma Merkezi’nden Moritz Gerstung, bu süreci şöyle özetliyor:

“Tıbbi teşhis dizilerini anlamak, aslında dil bilgisi kurallarını öğrenmeye benziyor. Model, hangi hastalığın hangi adımda ortaya çıkabileceğini adeta bir dilin gramerini çözer gibi öğreniyor.”

TEK BİR HASTALIĞA DEĞİL, YÜZLERCESİNE ODAKLANIYOR

Günümüzde kullanılan yapay zeka sistemleri genellikle kalp krizi ya da felç gibi tek bir hastalığın riskini hesaplamakla sınırlı. Oysa Delphi-2M, binin üzerinde hastalık için uzun vadeli risk analizi yapabiliyor. Bu özelliğiyle tıp dünyasında eşi benzeri olmayan bir yere konumlanıyor.
Modelin güvenilirliği, yalnızca İngiltere verileriyle sınırlı kalmadı. Danimarka’nın iki milyon kişilik kamu sağlık kayıtlarıyla da test edilen Delphi-2M, bireylerin risk seviyelerini daha hassas bir şekilde belirleyebildi. Özellikle kalp krizi riskini öngörürken, klasik parametrelerin ötesine geçerek daha kişisel sonuçlar sunduğu gözlemlendi.

HENÜZ KLİNİK KULLANIMA HAZIR DEĞİL

Her ne kadar Delphi-2M heyecan verici bir potansiyele sahip olsa da, uzmanlar temkinli. İngiliz araştırmacı Peter Bannister, modelin kullandığı veri setlerinin yaş ve etnik çeşitlilik açısından sınırlı olabileceğine dikkat çekiyor. Bu nedenle, sonuçların genelleştirilmesinde yanlılık riski bulunduğunu vurguluyor. Ancak bilim dünyası, bu tür yapay zeka sistemlerinin sağlık hizmetlerinin geleceğinde kritik bir rol oynayacağı konusunda hemfikir.

SAĞLIKTA YEPYENİ BİR UFUK

Uzmanlara göre Delphi-2M, yalnızca bir başlangıç. Bu tür modellerin gelişmesiyle birlikte:

• Kronik hastalıklar daha yakından takip edilebilecek.
• Önleyici tedbirler yıllar öncesinden alınabilecek.
• Sağlık sistemleri daha verimli yönetilebilecek.
• Tek bir tarama ile yüzlerce hastalığın riski aynı anda analiz edilebilecek.

Yapay zekanın bu devrimsel sıçrayışı, tıp dünyasını reaktif tedaviden proaktif korumaya doğru yönlendirme potansiyeli taşıyor. Delphi-2M, bugünden geleceğin sağlık sistemine dair güçlü bir pencere açıyor.