Yapay zeka Antarktika'yı kurtarıyor: 8 saatlik iş yükü artık saniyeler sürüyor

Küresel iklim değişikliği ve artan insan faaliyetlerinin baskısı altındaki Antarktika deniz tabanının eşsiz ve kırılgan ekosistemi, bilim dünyası için her zaman zorlu bir araştırma alanı oldu. Ancak artık bu derinliklerdeki yaşamı koruma çabaları, en yeni teknolojiyle hız kazanıyor: Yapay Zeka (YZ). İngiliz Antarktika Araştırmaları Enstitüsü (BAS) tarafından geliştirilen devrim niteliğindeki yapay zeka destekli sistem, daha önce saatler süren deniz canlısı tespitini saniyelere indirerek, bölgenin geleceğini şekillendirecek kritik kararlar için bilim insanlarına hayati bir avantaj sağlıyor.

SANİYELER İÇİNDE ÇÖZÜLEN HAFTALIK İŞ YÜKÜ

BAS’tan yapılan açıklamaya göre, deniz biyologlarının Antarktika deniz tabanından elde edilen binlerce fotoğrafı tek tek inceleyerek sünger, mercan, balık ve kabuklu hayvan gibi canlıları tanımlaması, her bir görüntü için sekiz saate kadar sürebiliyordu. Bu, on binlerce fotoğrafın biriktiği arşivlerde devasa bir iş yükü anlamına geliyordu. Ancak yapay zeka ile çalışan bu yeni sistem, bu süreyi fotoğraf başına sadece birkaç saniyeye düşürdü.

BAS, bu teknoloji sayesinde, araştırma gemilerinde dahi anlık analizler yapabilme kapasitesine ulaştı. Enstitü, bu hız artışının, araştırmacıların Güney Okyanusu’nun derinliklerinde daha geniş alanları tarayarak, özel koruma altına alınması gereken hassas bölgeleri çok daha hızlı ve doğru bir şekilde belirlemesine olanak tanıyacağını vurguluyor.

EŞSİZ BİR HAZİNENİN HIZLI HARİTALANDIRILMASI

Güney Okyanusu, küresel deniz canlılarının yaklaşık yüzde 94'üne ev sahipliği yapan Antarktika deniz tabanında, dünyanın başka hiçbir yerinde bulunmayan endemik türler barındırıyor. Ancak iklim krizi ve çevresel tehditler bu canlılar için büyük bir risk oluşturuyor. Bu nedenle, bölgeyi koruma altına alma kararlarının alınmasında hızlı ve güvenilir veri toplama hayati önem taşıyor.

Sistemin geliştirilmesi için, Alman araştırma gemisi RV Polarstern tarafından çekilen on binlerce deniz tabanı fotoğrafı kullanıldı. Araştırmacılar, başlangıçta 100 farklı fotoğraftaki canlı türlerini detaylı etiketleme yaparak yapay zeka modelini eğitti. Bu eğitim sürecinin ardından sistem, tüm Güney Okyanusu fotoğraflarında bu canlıları yüksek doğrulukla tespit edebilecek seviyeye ulaştı.

30 BİN GÖRÜNTÜLÜK BİRİKMİŞ İŞ YÜKÜ ERİDİ

Sistemin etkinliği, bekleyen yaklaşık 30 bin deniz tabanı görüntüsünün kısa sürede analiz edilmesiyle kanıtlandı. Bu başarı, yıllardır birikmiş olan veri dağını eriterek deniz biyologlarının odaklarını veri toplama yerine, analiz ve koruma stratejileri geliştirmeye çevirmesini sağlayacak.

BAS makine öğrenimi araştırmacısı Cameron Trotter, "Geçmişte bir fotoğrafın analizi sekiz saatimizi alabiliyordu. Yeni sistem, deniz biyologlarının çalışmalarını inanılmaz bir şekilde hızlandırarak, aynı sürede kat kat fazla veriyi inceleme şansını sunuyor," sözleriyle teknolojinin bilimsel katkısına dikkat çekti.

EKOLOJİK ÇALIŞMALARDA YENİ BİR DÖNEM

Sistem aynı zamanda, geleneksel biyolojik çeşitlilik araştırmalarının çevreye verdiği zararı da ortadan kaldırıyor. Fosiller üzerine çalışan Rowan Whittle, bu durumu şöyle özetledi: "Geleneksel olarak bilim insanları, büyük miktarda veri elde etmek için çevreye yıkıcı etkileri olabilen balık avlama veya dip tarama yöntemlerini kullanmak zorundaydı. Görüntü analizi ve yapay zeka kullanımı, Antarktika gibi hassas bir çevreye zarar vermeden, çok yüksek miktarda ekosistem verisini elde etmemizi sağlıyor."