156 kişi bu salgın nedeniyle hayatını kaybetti: Lassa ateşi nedir? Lassa ateşi belirtileri neler, nasıl bulaşır?

Nijerya Hastalık Kontrol Merkezi (NCDC), 1 Ocak - 28 Nisan tarihleri arasında başkent Abuja ve 28 eyalette Lassa ateşi salgınının arttığını belirtti. NCDC'nin açıklamasına göre, bu dönemde 857 Lassa ateşi vakası tespit edildi ve salgın nedeniyle 156 kişi yaşamını yitirdi. Geçen yıl ülkede 1170 Lassa ateşi vakası kaydedilmiş ve 219 kişi hayatını kaybetmişti.

Nijerya hükümeti, Lassa ateşi salgını nedeniyle Şubat 2023'te "acil durum" ilan etti. Lassa ateşi, ilk kez 1969'da ülkenin kuzeydoğusundaki Borno eyaletinde ortaya çıktı. Fare dışkısıyla temas sonucu bulaşan bu hastalık, insandan insana geçebilir ve ölümcül kanamalı ateşe yol açabilir.Peki, Lassa ateşi nedir, belirtileri neler? 

LASSA ATEŞİ NEDİR?

Afrika'nın batısında bulunan, akut ve viral bir hastalıktır. İlk kez Nijerya'nın Lassa bölgesinde tespit edilmiş ve bu nedenle bu isim verilmiştir. Sorumlu etken, Arenaviridae ailesine ait, tek iplikli bir RNA virüsüdür.

LASSA ATEŞİ BELİRTİLERİ

Lassa Ateşi belirtileri ve bulguları genellikle virüsle temasın ardından 1 ila 3 hafta içinde ortaya çıkar. Yaklaşık olarak hastaların yüzde 80'inde belirtiler hafif düzeydedir ve tanı konması zor olabilir. Bu hafif semptomlar genellikle hafif ateş, baş ağrısı, genel halsizlik ve bitkinlik şeklindedir. Ancak enfekte olanların yüzde 20'sinde semptomlar ciddi bir seviyeye ilerleyebilir. Kanamalar (diş etleri, gözler veya burun kanaması gibi), solunum zorluğu, tekrarlayan kusmalar, yüzde ödem, göğüs, sırt ve karın ağrısı ile şok gibi belirtiler gelişebilir. Ayrıca ensefalit, tremorlar ve işitme kaybı gibi nörolojik problemler de gözlemlenmiştir. İlk belirtiler ortaya çıktıktan sonra, iki hafta içinde çoklu organ yetmezliğine bağlı ölümler meydana gelebilir (hastaneye yatırılan vakaların yüzde 15-20'sinde). Ölüm oranı, özellikle üçüncü trimesterdeki hamile kadınlarda hastalığa yakalananlarda daha yüksektir. Spontan düşük, enfekte annelerin fetüslerinin yüzde 95'inin ölümüyle sonuçlanabilen ciddi bir komplikasyondur.

LASSA NASIL BULAŞIR?

Lassa Ateşi, hayvan kaynaklı bir hastalıktır ve vektörü Mastomys natalensis adı verilen çok memeli sıçandır. Bu kemirgenler bir kez enfekte olduktan sonra uzun bir süre virüsü idrarlarıyla yayabilirler. Mastomys kemirgenleri genellikle Batı, Doğu ve Merkez Afrika'nın savanlarında ve ormanlarında bulunur. Evlerde ve gıda saklanan yerlerde kolayca yaşayabilirler.

Lassa virüsünün insanlara bulaşması genellikle gıdalarla ve solunum yoluyla olur. Mastomys kemirgenlerinin atıklarıyla (idrar, dışkı) doğrudan temas, atıklarla temas etmiş nesnelere dokunma, kontamine gıdaları tüketme veya açık yara ve kesiklerin temasıyla enfeksiyon ortaya çıkabilir. Kemirgenlerin yaşadığı yerlerin temizlenmesi sırasında havaya karışan enfekte küçük partiküllerin solunum yoluyla alınması da bulaşma yoludur. Ayrıca, kemirgenlerin yakalanıp hazırlanırken gıda olarak tüketilmesi sırasında da bulaşabilir. Hastadan hastaya (hastanın kanı, dokuları, salgılarıyla temasla) bulaşma da mümkündür. Özellikle sağlık bakım birimlerinde yeterli kişisel koruyucu önlemler alınmadığında hastadan hastaya bulaş sık görülür (nozokomiyal enfeksiyon). Lassa virüsü, tekrar tekrar kullanılan iğne ve enjektörler gibi kontamine olmuş tıbbi malzemelerle de yayılabilir.