Sperm donörü skandalı: 197 çocuk kanser riskiyle doğdu

Genetik bir mutasyonu olduğunu bilmeden sperm bağışında bulunan bir donörün, Avrupa genelinde en az 197 çocuğun biyolojik babası olduğu belirlendi. Bu çocuklardan bazılarının yaşamını yitirdiği, mutasyonu taşıyanların ise büyük çoğunluğunda ilerleyen dönemde kanser gelişme riskinin çok yüksek olduğu aktarıldı.

Söz konusu donörden alınan spermlerin İngiltere’deki kliniklerde kullanılmadığı ifade edilse de BBC, durumdan haberdar edilen az sayıda İngiliz ailenin Danimarka’da gördükleri doğurganlık tedavisi sırasında bu bağışçının spermlerinin kullanıldığını teyit etti.

Bu bulgular, BBC’nin de içinde yer aldığı 14 kamu yayın kuruluşunun, Avrupa Yayın Birliği Araştırmacı Gazetecilik Ağı kapsamında yürüttüğü ortak soruşturma sonucunda ortaya çıktı.

YÜZDE 90 ORANINDA KANSERLİ DOĞUM

2005’ten itibaren öğrenci olduğu dönemde bağış yapmaya başlayan anonim bir erkeğin spermleri, yaklaşık 17 yıl boyunca farklı ülkelerdeki kadınlar tarafından kullanıldı. Bağışçı genel sağlık taramalarından geçmiş ve sağlıklı kabul edilmişti. Ancak daha doğmadan önce bazı hücrelerinde bir DNA değişikliği oluşmuştu. Bu değişiklik, hücreleri kansere dönüşmekten koruyan kritik TP53 genini etkiliyordu.

Donörün bedeninin büyük bölümünde bu zararlı TP53 mutasyonu bulunmasa da spermlerinin yaklaşık yüzde 20’si bu değişikliği taşıyordu. Bu mutasyona sahip spermden doğan çocuklar ise onu tüm hücrelerinde taşıyarak dünyaya geliyor.

Bu genetik bozukluk, özellikle çocukluk döneminden itibaren çok yüksek kanser riskine yol açan ve yaşam boyu yaklaşık yüzde 90 oranında kanser gelişimi ile ilişkilendirilen Li-Fraumeni sendromu olarak bilinen ciddi bir tabloya işaret ediyor.

10 ÇOCUK KANSERE YAKALANDI

Sperm bağışıyla ilişkilendirilen kanser vakalarını izleyen hekimler, o dönem kayıtlı 67 çocuk içinde 23’ünde riskli genetik mutasyonun tespit edildiğini, bu çocuklardan 10’unun şu anda kanser tedavisi gördüğünü belirtti. Bilgi Edinme Özgürlüğü başvuruları ile aileler ve doktorlarla yapılan görüşmeler, bu bağışçıdan dünyaya gelen çocuk sayısının sanılandan daha yüksek olduğunu ortaya çıkardı.

Şu an doğrulanmış sayı en az 197 çocuk olarak görünüyor; ancak her ülkeden veri alınamadığı için bu rakam kesin kabul edilmiyor. Ayrıca bu çocukların kaçının söz konusu tehlikeli mutasyonu taşıdığı da net olarak bilinmiyor.