Ayhan Bülent Toptaş: Ekonomi bu iktidar ile düzelmez

SEMİ TEKTAŞ-ÖZEL HABER/ Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) politika faizini yüzde 50’de tuttuğunu duyurdu. Merkez Bankası’nın peş peşe beşinci kez aldığı faizi sabit tutma TCMB’nin başına Hafize Gaye Erkan’ın gelmesiyle beraber yükseltilmeye başlanan faiz oranları, görev alındıktan sonrada bazı aylarda yükselse de 5 aydır sabit tutuluyor. TCMB’nin aldığı bu kararı Ekonomist Ayhan Bülent Toptaş ile konuştuk. Politika faizinin bu yıl içinde düşürülmemesi gerektiğinin altını çizen Toptaş, TCMB’yi koruyan bir yasa olmaması sebebiyle başkan ve yardımcılarının daha temkinli davrandığını söyledi.

EKONOMİ HALA SICAK

Firmaların reel sektörde zor durumda olduğunu söyleyen Toptaş, yılsonuna doğru TCMB’nin üzerindeki baskının artabileceğini söyledi. Toptaş, “Merkez Bankası’nın politika faizini hala 500 baz puanda tutması enflasyonun istenildiği noktaya ulaşmadığını gösteriyor. Bu politikayı izlenerek istenilen noktaya ulaşılmaya çalışacaklar ama şu anda düşürülmemesi enflasyonun hala yüksek olduğu ve ekonominin hala sıcak olduğu anlamına geliyor. Faizlerde bu nedenle sabit tutuldu. Enflasyon yüksek, ekonomi sıcak istenildiği gibi soğumadı aynı politikaya devam edilecek anlamına geliyor. Son birkaç aydır ekonomi soğumaya başladı. Reel sektörde firmalar zor durumda. İflaslar var, konkordatolar var. Bazı sektörlerde yeterli talep oluşmuyor, şeklinde şikayetler var. Bu olumsuzluklar yıl sonuna doğru daha da artacaktır. Merkez Bankası üzerinde siyasi bir baskı oluşturacak noktaya ulaşabilir” diye konuştu.

POLİTİKA FAİZİ YIL SONUNA KADAR DÜŞÜRÜLMEMELİ

TCMB’nin yıl sonuna kadar faiz indirimi yapılmaması gerektiğini söyleyen Toptaş, “2024 yılı içerisinde faiz indiriminin söz konusu olmaması gerekiyor. Bununda iki nedeni var. Öncelikle, resmi enflasyon oranından biz emin değiliz. Çok farklı rakamlar ortalıkta dolaşıyor. ENAG’ın oranı farklı, İstanbul Ticaret Odası’nın oranı farklı TÜİK’in oranı farklı. Bu da kafa karışıklığına neden oluyor. TÜİK’e göre enflasyon yüzde 60 civarında ama acaba yüzde 75 mi diye tereddütlerimiz var. İkinci olarak da vatandaşın ve reel sektörünün enflasyon beklentileri yüksek. Bu nedenle bu yıl içerisinde faiz indiriminin olmaması gerekiyor. Bizim yüzde 50’lik faiz oranını indirebilmemiz için, bizim bir defa önce enflasyon oranında yüzde 40’ları görmemiz lazım ve orada bir süre kalmamız lazım. Kısacası bu yıl içerisinde düşmemesi gerekiyor çünkü insanlar enflasyonun tekrardan yükselebileceği hissine kapılabilir” değerlendirmesinde bulundu.

TCMB’Yİ KORUYACAK YASA YOK

TCMB’nin bağımsız olmadığı eleştirilerine değinen Toptaş, TCMB’yi koruyacak yasa yok bir sabah uyandığınızda başkan ve yardımcıları görevden alınabilir bu da şüphe doğurduğunu söyledi. Toptaş, “Merkez Bankası’nın bir çıpası yok. Kurumu koruyacak bir kanun yasa yok. Bu nedenle de olağanüstü çaba göstermeleri gerekiyor. Yarın sabah uyandığınızda üçü birden görevden alınabilir. Eskiden Merkez Bankası Başkanı görevinden alınamaz diye bir kanun vardı. O kanun bir güvenceydi. Başkan görevini yapar, süresi dolunca bırakıp giderdi. Ama şimdi o kanun yok. O kanun olmadığı için sırtlarını dayayabilecekleri bir nokta yok. Ama genel olarak söylemleri ve eylemleri geçmiş yönetimlere göre çok daha uygun durumdalar. Ama bağımsızlık anlamında ne durumdalar bilemiyoruz. Cumhurbaşkanı ile Merkez Bankası Başkanı arasındaki meselenin arka planını biz göremiyoruz. Ben çok zorlandıklarını tahmin edebiliyorum. Buna rağmen bir şeyler yapmaya çalışıyorlar. Bu şartlarda yapabileceklerini yapmaya çalışıyorlar. Piyasalara güven vermek, daha etkili politikalar oluşturabilmek açısından çok güçlü olmadıkları izlenimi veriyor ama iyi niyette çalıştıkları söylenebilir. Geçmiş Merkez Bankası Başkanı ve geçmiş Hazine ve Maliye Bakanına göre mevcut ekip daha doğru işler yapıyor. Söyledikleri dili anlamak daha kolay. Daha tutarlı olmaya önem veriyorlar fakat arkalarında destek olacak bir güç olmadığınca onlarda şüpheyle yaklaşıyorlar. Merkez Bankası’nın bağımsızlığı Anayasal olarak güvence altına alınmalıdır. Ama aynı zamanda sosyal ve siyasal ortamında ekonomi politikasını destekleyecek şekilde ilerletilmeli. Siyasetteki gerilimler sonlanmalı, hukuk, adalet, iç işleri, eğitim alanları sağlam bir zemine oturtulmalı. Siz bir ameliyat yapıyorsunuz ama ameliyathanede hijyen yok, bir taraftan fare geçiyor böyle bir ortamda nasıl sağlıklı bir iş yapılabilir. Çabalıyorlar bunu görüyoruz ama buradan Türkiye’nin büyük bir ekonomik kalkınma hamlesi yapabileceğini düşünmüyorum. Bize büyük bir refah getirecek hamleler değil ekonomin temel bazı noktalarını tutturmaya çalışıyorlar. Benim izlenimim bu iktidar görevde kaldığı sürece de bu politikalar devam edecek. Bu politikalar devam ettiği sürece de ekonominin düzelmesi pek mümkün değil” diyerek sözlerini tamamladı.