Elektrik piyasasında karmaşa: Yönetmelik değişikliği mağduriyet oluşturuyor

KEMAL ÖZKURT – ÖZEL HABER-Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği’nde yeni bir değişiklik taslağı hazırlanarak kamuoyu görüşüne açıldı. Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik, ilk olarak 2 Ekim 2013`de Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. 2019 ve 2020`de birer, 2021`de iki, 2022 ve 2023`de üçer kez üzere, toplamda 24 değişiklik yapıldı. Bu son değişiklikle birlikte Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği, 25`inci kez değiştirilecek. Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan İzmir Ticaret Odası (İZTO) Meclis Üyesi, Temiz Enerji Çalışma Komitesi Başkan Yardımcısı Mehmet Yavuz Alkan, sık yapılan değişikliklerin EPDK’da bir zafiyet yarattığını belirterek her değişikliğin hem kaynak israfına neden olduğunu hem de ikinci el ve hurda güneş paneli piyasası yarattığını söyledi.

12 YILDA 25 KEZ DEĞİŞTİ

Tüketicilerin elektrik ihtiyaçlarını karşılayabilmelerine ve üretilen enerjinin etkin kullanımına yönelik düzenlemeler içeren yönetmelikte sık değişiklik yapılmasının, tüketicilerde olduğu kadar sektörde faaliyet gösteren firmalar için de büyük sorunlar yarattığını belirten Alkan, “EPDK’nın, 18 Mart’ta duyurduğu taslağa, yalnızca 11 günlük bir görüş alma süresi tanıdı. Yönetmelik, ilk olarak 2 Ekim 2013’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Bu son değişiklikle birlikte, 12 yılda 25’inci kez değiştirilmiş olacak. Mevzuatın değişen şartlara göre yenilenmesi normal olarak kabul edilse bile, bu kadar sık yenileme yapmak bir zafiyet işareti. Elektrik faturalarını, lisanssız tesisler kurarak dengelemek isteyen tüketicileri ilgilendiren bu kuralların sık değiştirilmesi mağduriyetler yaratıyor. Daha geniş bir perspektiften bakıldığında, olumsuz düzenlemeler içermese bile bu kadar çok değişiklik yapmak, enerji alanındaki denetim ve yönetim erklerini sorgulatıyor” ifadelerini kullandı.

İLETİM VE DAĞITIM KAMUYA GERİ ALINMALI

Lisanssız üretim teşvik edilerek, üretilecek enerjinin hangi şartlarda, ne kadar süre satın alınacağının veya nasıl mahsuplaşılacağının günübirlik değişmeyecek kurallara bağlanması gerektiğini söyleyen Alkan, “Gelişmiş ülkelerde, iletim ve dağıtım maliyetlerini düşürmesi nedeniyle tüketim noktalarında kurulan lisanssız üretim tesisleri için özel teşvikler uygulanıyor. Türkiye’de ise bağlantı kapasitelerinin sınırlandırılması anlamsız. Enerjinin kar odaklı sıradan bir ticari faaliyet alanı olmaktan çıkarılarak, yeniden kamu hizmeti olarak yapılandırılması gerekiyor.  Kamunun yatırım yapmasının önündeki engeller kaldırılarak üretim, iletim ve dağıtımda tam yetkinin kamuya geri alınması son derece elzem” diye konuştu.

YENİLENEBİLİR ENERJİYE İLGİ AZALIYOR

Geçmişte bir gecede yapılan kural değişikliklerinin olumsuz sonuçları olduğunu hatırlatarak yenilenebilir enerjiye olan ilginin her geçen gün azaldığını ifade eden Alkan, “Üretim fazlasını bedelsiz sisteme vermek zorunda kalan tesislerin bir kısmı söküldü, bir kısmı ise kapasite düşürdü. Kaynak israfı yaratan her değişiklik, ikinci el ve hurda güneş paneli piyasası yarattı. Güneş enerjisi açısından özellikle bina cepheleri ve çatılarda halen yüksek bir lisanssız üretim potansiyeli var. Bu tip değişiklikler, başta güneş olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarına olan ilgiyi düşürüyor. Yatırım planlamasında gereksiz belirsizliklere neden oluyor” dedi.