Emtia piyasaları Trump’ın Çin tarifeleriyle dalgalandı

ABD’de hükümetin tekrar açılması için yapılan bütçe görüşmelerinde Senato’da yedinci kez oylama yapıldı. Ne Cumhuriyetçilerin ne de Demokratların geçici bütçe tasarıları yeterli oyu alamadı. Buna karşın ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu (BLS), federal hükümet kapalı olmasına rağmen Fed toplantısına yetiştirilecek enflasyon raporu hazırlıkları için çalışanlarını göreve çağırdı. İstihdam piyasasındaki yavaşlamanın derinleşebileceğine dair beklentiler, Fed’in faiz indirimine gitme öngörülerini güçlendirmeye devam etti. Yayımlanan Fed tutanakları, yılın geri kalanında daha fazla politika gevşemesine gidilebileceğini ortaya koydu. Tutanaklara göre, üyelerin neredeyse tamamı Eylül’deki 25 baz puanlık indirimi desteklerken, çoğunluk yılın geri kalanında ek indirimlerin uygun olacağını belirtti.

TRUMP'TAN ÇİN'E YENİ TARİFE 

Çin, geçen hafta nadir toprak elementleri ve üretim teknolojilerinin ihracatına yeni kısıtlamalar getirmişti. Trump ise sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Çin’in bazı ülkelere mektuplar göndererek nadir toprak elementlerinin üretiminin her aşamasına ihracat kısıtlaması getirmeyi planladığını duyurdu. Trump, Çin’in son derece düşmanca bir tutum sergilediğini belirterek, “1 Kasım’dan itibaren (veya Çin’in alacağı önlemler doğrultusunda daha erken bir tarihten itibaren) ABD, Çin’e ödediği tarife üzerinden yüzde 100 ek gümrük vergisi uygulayacak. Ayrıca kritik yazılımlara ihracat kontrolü de başlatılacak” dedi. Bu gelişmelerin ardından ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi haftayı yüzde 4,06 seviyesinde kapatırken, dolar endeksi yüzde 1,3 yükselişle 99 seviyesine ulaştı.

ALTINDA YÜKSELİŞ 

Değerli metaller, ABD-Çin ticaret savaşı gerilimi ve Trump’ın ek gümrük tarifesi tehditleriyle güçlenen güvenli liman talebi sayesinde platin hariç tamamında değer kazandı. Altının ons fiyatı, üst üste sekizinci haftayı yükselişle tamamlayarak 4.019 dolara çıktı. Hafta içinde 4.059,29 dolarla rekor seviyeyi gördü. Altındaki bu yükselişte jeopolitik riskler, merkez bankalarının alımları, borsa yatırım fonu girişleri ve Fed’in faiz indirimi beklentileri etkili oldu. Gümüşün ons fiyatı, altındaki güçlü seyirle paralel olarak 51,74 dolarla tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Haftayı 50,09 dolardan tamamlayan gümüş, değerli metallerdeki ralliyi hızlandırdı. Paladyum, otomobil katalitik konvertörlerinde kullanımın etkisiyle ons başına 1.482,65 dolara yükselerek Mayıs 2023’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Bu hafta değerli metallerde ons bazında fiyat değişimleri şöyle gerçekleşti: Paladyum yüzde 11,38, gümüş yüzde 4,4, altın yüzde 3,4 değer kazanırken, platin yüzde 1,1 değer kaybetti.

BAZI METALLER DALGALI SEYRETTİ 

Baz metallerde arz kesintileri ve düşük faiz beklentilerinin desteğiyle hafta boyunca yükseliş görüldü. Ancak Trump’ın ticaret savaşı söylemleri talep görünümüne dair endişeleri artırınca haftayı bazı kayıplarla tamamladılar. Bakır fiyatları, hafta boyunca arz endişeleri nedeniyle yükselse de son işlem günündeki kayıplarla haftayı negatif kapattı. Endonezya’daki Grasberg madenindeki kaza, arz sıkışıklığı beklentilerini güçlendirdi. Hafta içinde tezgah üstü fiyatlarda değişim şöyle oldu: Bakır yüzde 4,8, nikel yüzde 1,7, çinko yüzde 0,4 değer kaybederken, alüminyum yüzde 1,1 ve kurşun yüzde 0,6 yükseldi.

PETROL FİYATLARI BASKILANDI 

Petrol fiyatları, Gazze’deki savaşın sona erdirilmesine yönelik ilk aşama anlaşması ile risk priminin azalması sonucu değer kaybetti. Ancak ABD-Çin gerilimi talep endişelerini artırarak fiyatlarda baskı yarattı. OPEC+, kasımda üretimi beklentilerin altında artıracağını açıklasa da fiyatları yukarı taşımaya yetmedi. Brent petrolün varil fiyatı haftayı yüzde 3,4 düşüşle tamamlarken, NYMEX doğal gaz fiyatı yüzde 6,6 geriledi. Tarım emtialarında iklim koşulları ve küresel ticaret verileri öne çıkarken, son işlem gününde ABD-Çin gerilimi fiyatlamalar üzerinde baskı oluşturdu. ABD’nin resmi haftalık ihracat satış raporları hükümetin kapalı olması nedeniyle yayımlanamadı. Kanada Ulusal Demiryolu, Batı Kanada’dan eylülde 2,91 milyon tonla rekor tahıl sevkiyatı gerçekleştirdi. Arjantin, güçlü verim ve toprak nemi sayesinde mısır ve soya fasulyesi arz tahminlerini yükseltti. Rusya ise buğday ihracat vergisini yüzde 20 düşürdü. Bu gelişmelerle Chicago Ticaret Borsası’nda fiyat değişimleri şöyle gerçekleşti: Pirinç yüzde 3,9, buğday yüzde 3,2, mısır yüzde 1,3 ve soya fasulyesi yüzde 1,1 değer kaybetti. Intercontinental Exchange’te ise kahve yüzde 4,2, pamuk ve şeker sırasıyla yüzde 2,3 geriledi, kakao ise yüzde 5,7 düşüşle haftayı kapattı.