Hazine ve Maliye Bakanlığı açıkladı... Şubat ayı bütçe dengesi verileri ne kadar oldu?

Bütçe dengesi, bütçe gelirlerinin bütçe giderlerine eşit olduğu durumu ifade eder. Giderler, gelirlerden fazla olduğunda bütçe açığı oluşur. Gelirler, giderleri aştığında ise bütçe "fazla" verir. Peki 15 Mart 2024 bütçe dengesi nasıldır? İşte konu ile ilgili detaylar…

Bütçe Dengesi nedir?

Bütçe, belirli bir dönem için tahmin edilen gelirlerle planlanan giderleri gösteren bir cetveldir. Kamu bütçesinin diğerlerinden farkı, verginin varlığıdır. Vergi, karşılıksız bir gelir olup, yalnızca kamu kesimi tarafından tahsil edilebilir. Kamu kesimi bütçesinin özel bütçelerden bir diğer farkı ise yasal bir dayanağa sahip olmasıdır. Bütçe yasası, bir yıllık süre için yetki veren bir yasadır.

Kamu kesimi için bir bütçe denklemi aşağıdaki gibi yazılabilir:

Bütçe Dengesi = Bütçe Gelirleri (vergi gelirleri + diğer gelirler) – Bütçe giderleri (faiz dışı giderler + faiz giderleri) Faiz dışı giderler de personel giderleri, yatırım giderleri, diğer cari giderler olarak sıralanabilir.

Bütçe dengesi terimi üç farklı durumu ifade eder:

Eğer bütçe gelirleri = bütçe giderleri ise bütçe denktir.

Eğer bütçe gelirleri > bütçe giderleri ise bütçe fazlası vardır.

Eğer bütçe gelirleri < bütçe giderleri ise bütçe açığı söz konusudur.

Borçlanmalar, bütçede gelir veya gider olarak kaydedilmez; bunun yerine ayrı bir borç hesabında izlenir. Ancak, borçlar için ödenen faiz giderleri, bütçenin gelirlerinden ödendiği için bütçeye gider olarak kaydedilir.

Faizler hariç tutularak hesaplanan dengeye "faiz dışı bütçe dengesi" denir. Bu dengeyi aşağıdaki formülle ifade edebiliriz: Faiz dışı bütçe dengesi = Bütçe gelirleri - Faiz giderleri

15 Mart 2024 Şubat ayı bütçe dengesi ne değeri ne kadar oldu?

Merkezi yönetim bütçe dengesi şubatta 153,8 milyar TL açık verirken, faiz dışı dengesi ise 99 milyar TL açık kaydetti.

Şubat ayında, merkezi yönetim bütçe giderleri 689,9 milyar TL'ye ulaşırken, bütçe gelirleri 536,1 milyar TL olarak gerçekleşti. Bu durumda, bütçe açığı 153,8 milyar TL olarak kaydedildi. Aynı dönemde, faiz dışı bütçe giderleri 635,1 milyar TL'ye yükselirken, faiz dışı açık ise 99 milyar TL olarak belirlendi.

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada:

"2023 yılı Şubat ayında merkezi yönetim bütçesi 170 milyar 560 milyon TL açık verirken, 2024 yılı Şubat ayında bu rakam 153 milyar 798 milyon TL olarak gerçekleşti.

Geçen yılın aynı döneminde 136 milyar 337 milyon TL olan faiz dışı açık, 2024 yılı Şubat ayında 98 milyar 968 milyon TL olarak kaydedildi.

Şubat ayı itibarıyla merkezi yönetim bütçe giderleri toplamda 689 milyar 905 milyon TL oldu. Bu giderin 54 milyar 830 milyon TL'si faiz harcamalarına, 635 milyar 75 milyon TL'si ise faiz dışı harcamalara ayrıldı.

2024 yılında merkezi yönetim bütçesi için öngörülen 11 trilyon 89 milyar 37 milyon TL'lik ödenekten Şubat ayında 689 milyar 905 milyon TL harcama yapıldı. Geçen yılın aynı döneminde ise 389 milyar 388 milyon TL harcama gerçekleştirilmişti."

"Şubat ayında bütçe giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 77,2 oranında artarak yükseldi. Giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2023 yılında yüzde 7 iken, 2024 yılında yüzde 6,2 seviyesinde gerçekleşti.

Faiz hariç bütçe giderleri ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 78,8 artarak 635 milyar 75 milyon TL oldu. Bu giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2023 yılında yüzde 7,2 iken, 2024 yılında yüzde 6,5'e düştü.

Merkezi yönetim bütçe gelirleri Şubat ayı itibarıyla 536 milyar 107 milyon TL olarak gerçekleşti. Bu gelirin 406 milyar 291 milyon TL'si vergi gelirlerinden, 95 milyar 279 milyon TL'si ise genel bütçe vergi dışı gelirlerinden elde edildi."

"2023 yılı Şubat ayında bütçe gelirleri 218 milyar 828 milyon TL iken, 2024 yılının aynı ayında bu rakam yüzde 145 artış göstererek 536 milyar 107 milyon TL olarak gerçekleşti. Buna göre, bütçe gelirlerinin Şubat ayı gerçekleşme oranı 2023 yılında yüzde 4,4 iken, 2024 yılında yüzde 6,4 olarak kaydedildi.

2024 yılı Şubat ayı vergi gelirleri tahsilatı ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 126,2 oranında artarak 406 milyar 291 milyon TL olarak gerçekleşti. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise 2023 yılında yüzde 4,2 iken, 2024 yılında yüzde 5,5 olarak belirlendi."

"2024 yılı Ocak-Şubat döneminde, merkezi yönetim bütçe giderleri 1 trilyon 457,9 milyar TL olarak gerçekleşirken, bütçe gelirleri 1 trilyon 153,4 milyar TL oldu ve bütçe açığı 304,5 milyar TL olarak kaydedildi. Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 1 trilyon 281,9 milyar TL ve faiz dışı açık ise 128,6 milyar TL olarak belirlendi.

2023 yılı Ocak-Şubat döneminde merkezi yönetim bütçesi 202 milyar 802 milyon TL açık vermişken, 2024 yılı Ocak-Şubat döneminde bu rakam 304 milyar 517 milyon TL olarak gerçekleşti.

Ayrıca, 2023 yılı Ocak-Şubat döneminde 147 milyar 220 milyon TL faiz dışı açık verilirken, 2024 yılı Ocak-Şubat döneminde bu rakam 128 milyar 594 milyon TL olarak kaydedildi." ifadelerine yer verildi.