Hazır giyim için 10 maddelik kurtuluş reçetesi

KEMAL ÖZKURT / Ege Giyim Sanayicileri Derneği (EGSD) ile Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD), tekstil sektörünün güncel sorunlarını ve çözüm önerilerini değerlendirmek üzere ortak bir basın toplantısı düzenledi. BEGOS Toplantı Salonu’nda gerçekleştirilen toplantıya, EGSD Yönetim Kurulu Başkanı Yasin Akçakaya ile TGSD Müşterek Başkanları Toygar Narbay ve Dr. Ümit Özüren katıldı.

Toplantıda sektörün yaşadığı daralmaya karşı acil adımların gerekliliği vurgulanırken, temsilciler mevcut krizin aşılması ve ihracatın yeniden ivme kazanması için kapsamlı bir eylem planı sundu. Söz konusu plan; döviz kuru politikalarının ihracatçılar lehine düzenlenmesinden, işletme sermayesi desteklerine, Eximbank kredi oranlarının artırılmasından kadın istihdamına ve markalı üretimin teşvikine kadar uzanan 10 maddelik somut talepleri içeriyor. Bu taleplerin hayata geçirilmesi halinde Türkiye'nin küresel pazarda yeniden rekabet gücünü artırabileceği vurgulandı.

İKİ YILDA İTHALAT 4 MİLYAR DOLAR YÜKSELDİ

Toplantıya ev sahipliği yapan EGSD Başkanı Yasin Akçakaya, hazır giyim ihracatındaki düşüşe dikkat çekerek Ege Bölgesi’nde 2024’te ihracatın yüzde 9 gerilediğini, buna karşılık tekstil hammaddeleri ihracatının arttığını söyledi. Pamuk, iplik ve kumaş ihracatı yapmak yerine bu hammaddeleri ülkede değerlendirerek katma değerli ürün üretmek zorunda olduklarını vurgulayan Akçakaya, artan maliyetler nedeniyle bazı üreticilerin yurt dışına kaydığını ve bunun uzun vadede sektörü tehdit ettiğini belirtti. Son iki yılda hazır giyim ithalatının 2,6 milyar dolardan 4 milyar dolara çıkarak yüzde 55 arttığına dikkat çeken Akçakaya, düşük kur ve yüksek maliyetler nedeniyle bazı ürünlerin artık ithal edildiğini ifade etti. Türk hazır giyim sektörünün dünya genelinde kalitesi ve birikimiyle takdir edildiğini hatırlatan Akçakaya, “Sektörümüz iki yıldır müşterilerini, yetiştirdiği personeli ve yaptığı yatırımları kaybetmemek için zararına üretim yapıyor. Ancak bu mücadele daha ne kadar sürebilir bilinmiyor. Bu sektörün bilgi birikimi ve insan kaynağı bir hazine, bunu korumak için çözüm üretmek zorundayız” dedi.

FABRİKALAR HAZIR,MÜŞTERİ YOK

Hazır giyim sektörüne ilişkin rakamları paylaşarak sektörün her geçen gün geriye gittiğini ifade eden Narbay, "Türkiye'nin hazır giyim ihracatı 17,9 milyar dolar. İthalatı ise yaklaşık 4 milyar dolar. Dünya hazır giyim ihracatı 2020 yılında 450 milyar dolara geriledi. Bu rakam 2024 yılında ise 515 milyar dolar oldu. Türkiye'de ise 2022 yılında 21,19 milyar dolar olan hazır giyim ihracatı 2024 yılında 17,92 milyar dolara geriledi. Çin, Bangladeş ve Vietnam'ın ardından dünyada hazır giyim ihracatında 4. sırada yer alıyoruz. Ancak dünyada bir daralma yaşanırken Türkiye'de bu durum daha fazla hissediliyor. Bu durum da istihdam kaybına yol açıyor. 2022 yılında yaklaşık 730 bin olan istihdam oranı 2024 yılında 590 bine geriledi. Hükümet 2022'de büyüyen pazarda yatırımları teşvik etti. Pazar normalleştikçe görüyoruz ki bu yatırımları aslında çok erken yapmışız. Bu tehdit olmakla beraber bir fırsata da dönüşebilir. Çünkü Çin'den çıkıp üretim yeri arayan firmalar için yatırımları tamamlanmış fabrikalar var. Fakat şu anda sektörde yaşanılan sorunlar yüzünden rekabetçiliğimizi kaybediyoruz, üretime hazır olan fabrikalarımız müşteri bulamadıkları için üretim yapamıyor ve ihracat oranlarımız düşerken ithalat rakamlarımız ise artıyor" dedi. Öte yandan, Trump'ın bu kararla ABD’li firmalara tedarik zincirlerini yeniden oluşturma mesajı verdiğini söyleyen Narbay, Türkiye'nin yüksek entegre yapısı ve tasarım gücü ile bu yeni dünya düzeninde öne çıkabileceğini belirtti.

KURTULUŞ İÇİN 10 TALEP

Türk hazır giyim ihracatının yeniden yükselmesi için sektör temsilcilerin taleplerini 10 madde halinde paylaşan Narbay, “Döviz kuru enflasyonla paralel hareket etmeli ve gerçek değerine getirilmeli ya da ihracatçılara net ihracatın yüzde 10’u kadar döviz dönüşüm desteği verilmeli. Eriyen işletme sermayeleri, referans faizin yarısı kadar değişken faiz oranı ile uzun vadeli kredilerle tamamlanmalı, reeskont kredilerinde faiz tahsilatı dönem sonunda yapılmalı. Tekstil, hazır giyim, deri ve mobilya sektörleri için çıkarılan çalışan başı 2.500 TL destek, ölçek gözetmeksizin tüm firmalara verilmeli. Bölgesel asgari ücret için çalışma yapılmalı ya da mevcut destekler bölgesel gelişmişliğe göre düzenlenmeli. Eximbank kredi destekleri toplam ihracatın yüzde 16’sına çıkarılmalı, vadeler uzatılmalı, ihracatçı limitleri KGF ve diğer düzenlemelerle artırılmalı. Yeşil Mutabakat’a uyum için GES yatırımlarında ruhsat sorunları çözülmeli. İşletmelerin ölçek büyütmesi teşvik edilmeli. Çevrim içi kanallardan çevre ülkelere satış için mikro ihracat ve KDV iade süreçleri kolaylaştırılmalı, gümrük ve nakliye maliyetleri düşürülmeli. EYT ile kaybedilen iş gücünün dönüşü sağlanmalı, emekli çalışanlardan SGK primi alınmamalı. Kadın istihdamı için eşleri sigortalı olan kadınlardan SGK primi 3 yıl alınmamalı, yerel yönetim ve bakanlıklar her semte ihtiyaca uygun kreş yatırımı yapmalı” ifadelerini kullandı.

KGF DESTEKLERİ DEVREYE ALINMALI

TGSD Müşterek Başkanı Dr. Ümit Özüren de KOBİ’ler için açıklanan çalışan başı 2.500 TL desteğin firma ölçeği gözetilmeksizin tüm sektör firmalarına sağlanmasının büyük önem arz ettiğini belirterek, zira büyük ölçekli firmaların, ülkeye getirdiği müşterilerin ve bu firmaların KOBİ’lere verdiği siparişlerin ihracatı önemli ölçüde desteklediğini belirtti. Bunların yanı sıra 2024’te yüzde 9 seviyesinde olan Eximbank kredi destek tutarının 2018’deki kredi/ihracat oranı olan yüzde 16 seviyesine yükseltilmesini beklediklerine işaret eden Özüren, “Firmaların teminat mektubu sorunlarının çözülebilmesi için KGF destekleri devreye alınmalı. Eximbank reeskont faizi politika faizinin yarısı oranına çekilmeli. Faiz tahsilatının da dönem sonunda yapılmasını talep ediyoruz” diye konuştu.