Tapu devirlerinde yeni dönem: MASAK düzenlemesi yolda! Gelen paranın hesabı sorulacak

Türkiye’de tapu devirlerinde uzun süredir satış bedellerinin, taşınmazın gerçek değerinin altında, çoğunlukla rayiç bedel ya da buna yakın tutarlar üzerinden gösterilmesiyle denetimlerden kaçınılıyordu. Örneğin gerçek piyasa değeri 10 milyon lira olan bir konut, tapuda 3 milyon lira olarak beyan edildiğinde yaklaşık 400 bin lira yerine yalnızca 120 bin lira harç ödeniyor, bu da devletin yaklaşık 280 bin liralık vergi kaybına uğramasına neden oluyordu.

RAYİÇ BEDELLER GERÇEK SATIŞ FİYATLARININ GERİSİNDE KALIYOR

Belediyeler tarafından belirlenen rayiç değerlerin, 2026 yılında da konutların fiili satış fiyatlarının oldukça altında kalması bekleniyor. Ancak hem alıcıları hem de satıcıları doğrudan ilgilendiren, para transferlerine yönelik sıkı denetimler sayesinde satışların gerçek bedeller üzerinden yapılması zorunlu hale gelecek.

MASAK DEVREYE GİRİYOR

Örneğin, 2 Ocak 2026’da tapu devri yapılacak bir konutta satıcı A, taşınmazın gerçek değeri olan 10 milyon lirayı tahsil edecek. Alıcı B ise bu tutarın tamamını satıcıya banka aracılığıyla göndermek durumunda olacak. Bankalar, gönderilen paranın tapuda beyan edilen bedelle uyumlu olup olmadığını kontrol edecek ve ödeme karşılığına ilişkin belge ya da açıklama isteyecek. Böylece tapuda, gerçek satış tutarının altında bir rakam gösterilmesi mümkün olmayacak.

“Nakit öderim, kimse fark etmez” düşüncesi de geçerliliğini yitirecek. Bankadan yüksek tutarda nakit çekimlerinde paranın kullanım amacı sorulacak. Satıcının aldığı parayı daha sonra finansal sisteme dahil etmek istemesi halinde ise banka, paranın kaynağına ilişkin açıklama ve gerekirse belge talep edecek. Bu bilgiler ve evraklar da Mali Suçları Araştırma Kurulu’na (MASAK) iletilecek.

"KİMSE SORMUYORDU 'BU PARA SANA NİYE GELDİ' DİYE, AMA ŞİMDİ DİYECEKLER"

Denetimlerin 10 yıldır sürdüğünü ileten İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa "MASAK'ın yeni uygulaması değil, 10 yıldan bu yana mercek altındayız. Emlakçı, kuyumcu, oto galericisi meslekleri kara paranın aklandığı mecra olarak algılanıyor. Birkaç yıl önce bununla ilgili eğitim verdik.

1 Ocak 2026 tarihinden itibaren para transferlerinde kademe kademe izahat, belge sunmak söz konusu olacak. 5 milyon liralık satışı 1 milyon lira gösteriyorlar, 1 milyonu hesaba atıyordu, kalan 4 milyonu başka hesaba atıyordu. Kimse de demiyordu, 'Bu para sana niye geldi' diye. Ama şimdi diyecekler." şeklinde konuştu.

"EN BÜYÜK ENGEL TAPU HARÇLARI"

Aşa "Çözüm önerimi uzun yıllardan bu yana teklif olarak sunuyorum. Gerçek beyanı sağlamak için önümüzdeki en büyük engel tapu harçları. Harçlar çok yüksek. Ayrıca, 5 yıl içinde gayrimenkulü sattığınızda aradaki farkın gelir vergisini ödüyorsunuz. Mecburen vatandaş düşük beyandan yapıyor, alan kişi satacaksa vergi ödememek için düşük beyandan göstermek istiyor gibi silsileler oluşuyor." şeklinde konuştu.

"TEK YOL BİR DEFAYA MAHSUS BEYAN AFFI"

Bir defaya mahsus beyan affı getirilmesi gerektiğinden söz eden Aşa, "Tek yok beyan affı. Bir defaya mahsus beyan affı getirecekler. 'Malın kaç paraysa beyan et, yoksa ceza yazacağım' diye bir af gelmeli. 2026'dan itibaren ödenmeyen ve kaçınılan harçların yüzde 100'ü kadar ceza kesilecek. 2025 yılında bu yüzde 25'ti, afla birlikte bu sorun da çözülecektir" dedi.

"TAPULAR GERÇEK DEĞERDEN GÖSTERİLECEK”

Tüm Emlak Danışmanları Birliği Başkanı Hakan Akçam "Rayiç bedele ilişkin Gelir İdaresi Başkanlığı ve diğer kurumlar çalışma içinde. Rayiç bedellerin gerçeğe dönüştürme çabaları var. Gayrimenkullerin değerleme raporuyla satılması için çalışmalar var. Bunların hepsi bir araya gelince, rayiç bedel önümüzdeki dönemde ortadan kalkacak, tapular gerçek değerden gösterilecek." şeklinde konuştu.

TAPU HARÇLARINA İNDİRİM BEKLENİYOR

Tapu harçlarına yüzde 50 oranında indiriminin gündemde olduğunu belirten Akçam "Tapu harçlarında yüzde 50 oranında indirim söz konusu. Yani toplamda hem alıcı hem de satıcı için yüzde 2'ye düşecek ve yüzde 1-1 ödeyecekler. Para trafiğini kontrol altına almak için beyan zorunluluğu olacak. Gerçek değerden yani değeri 3 milyon liraysa 3 milyon lira tapu harcı için beyan edilecek. Otomobil alım-satımında olduğu gibi güvenli ödeme sistemi zorunlu tutulacak" açıklamasında bulundu.

10 MİLYON LİRALIK EVDE 400 BİN LİRA HARÇ ÇIKIYOR

10 milyon liralık konutta 400 bin lira tapu harcı olduğunu belirten Akçam "Aslında yüzde 2 alıcı, yüzde 2 satıcının ödemesi gerekiyor ancak alıcı tüm harçları ödüyor. 300-400 bin tapu masrafı vatandaşa yük olur diye düşünüyoruz. Belediyelerin de rayiç bedelle ilgili çalışmaları var. Bunların hepsini topladığımızda 2026'nın ikinci yarısından sonra reel fiyat üzerinden tapu ikmalleri yapılacak diyebiliriz." dedi.

(Alındığı Kaynak: NTV)