Türkiye’nin kira lideri artık o değil: Yeni zirve şehri açıklandı!

Türkiye genelinde barınma maliyetleri ve kira fiyatlarındaki dalgalanma, hane halkı bütçesini zorlamaya devam ederken, Ekim ayı verileri ezber bozan bir tabloyu ortaya koydu. Sahibinden.com ve Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) işbirliğiyle hazırlanan "sahibindex Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü" raporu, konut piyasasında bölgesel dinamiklerin ne denli keskinleştiğini kanıtlar nitelikte.

TÜRKİYE GENELİNDE ARTIŞ HIZI: YÜZDE 28,8

Ekim ayı verilerine göre, Türkiye genelinde ortalama cari kira metrekare fiyatındaki yıllık artış yüzde 28,8 olarak kaydedildi. Enflasyonist ortamda barınma giderlerinin artış hızı bir miktar ivme kaybetse de, kiracıların üzerindeki yük hafiflemiş değil. Ancak raporun en dikkat çekici kısmı genel ortalamadan ziyade, şehirler arasındaki makasın açılması oldu.

Büyükşehirlerdeki doygunluk ve yüksek fiyatlar, kira artış hızını Anadolu'nun potansiyeli yüksek veya konut arzının kısıtlı olduğu illere kaydırmış durumda.

ZİRVENİN SÜRPRİZ SAHİBİ: MARDİN’DE REKOR ARTIŞ

Yıllarca kira artış listelerinde başı çeken "üç büyükler" efsanesi, Ekim ayı itibarıyla yerini Anadolu kaplanlarına bıraktı. Raporun detaylarına inildiğinde, yıllık bazda en yüksek kira artışının yaşandığı il, yüzde 50 barajını aşan tek şehir olan Mardin oldu.

Mardin’deki bu sert yükselişi, Doğu Anadolu’nun ticaret merkezi Van ve Karadeniz’in başkenti Samsun takip etti. Özellikle Ankara, yüzde 36’lık artışla ilk 5’e giren tek "büyük metropol" olarak dikkat çekerken, İstanbul ve İzmir’in bu listenin gerisinde kalması piyasadaki dengelenme sürecinin bir işareti olarak yorumlanıyor.

İşte kiralarda "cep yakan" ilk 5 şehir ve yıllık artış oranları:

Mardin: Yüzde 53,4 (Zirvenin mutlak hakimi)

Van: Yüzde 40

Samsun: Yüzde 37,5

Ankara: Yüzde 36

Diyarbakır: Yüzde 35,6

Analiz: Mardin ve Diyarbakır gibi illerdeki yüksek artış, bölgedeki konut stokunun sınırlı olması ve artan talebin arz tarafından karşılanamamasıyla açıklanıyor. Ankara’daki yükseliş ise memur ve öğrenci nüfusunun yarattığı düzenli talep baskısının bir sonucu.

DEPREM BÖLGESİNDE FİYATLAR BASKI ALTINDA

Raporun madalyonun diğer yüzünü gösteren kısmında ise kira artış hızının en düşük olduğu iller yer alıyor. Burada dikkat çeken en önemli detay, 6 Şubat depremlerinden etkilenen illerin listenin en altında yer alması.

Deprem sonrası yaşanan göç dalgası, hasarlı bina stokunun durumu ve bölgedeki ekonomik toparlanma sürecinin henüz tamamlanmamış olması, kira fiyatlarındaki artışı sınırlayan en büyük etkenler olarak öne çıkıyor. Gaziantep, Malatya ve Hatay, Türkiye ortalamasının (yüzde 28,8) oldukça altında kalarak, kira artışının en sınırlı kaldığı bölgeler oldu.

Kira artış hızının en düşük olduğu iller ve oranlar:

Gaziantep: Yüzde 11,7 (En düşük artış)

Malatya: Yüzde 13,7

Hatay: Yüzde 13,8

Eskişehir: Yüzde 16,2

Konya: Yüzde 20

PİYASADA "YEREL" AYRIŞMA BAŞLADI

Gayrimenkul uzmanları, BETAM verilerini yorumlarken Türkiye konut piyasasının artık homojen bir yapıdan uzaklaştığını belirtiyor. Eskiden İstanbul'da yaşanan bir fiyat artışı tüm ülkeye dalga dalga yayılırken, artık her şehrin kendi iç dinamikleri (öğrenci nüfusu, göç hareketleri, konut stoku, deprem etkisi) fiyatları belirliyor.

Eskişehir ve Konya gibi İç Anadolu şehirlerinin de düşük artış grubunda yer alması, bu bölgelerdeki kira balonunun sönmeye başladığına veya alım gücünün sınırlara ulaştığına işaret ediyor.