Tarihte bugün ne oldu? 30 Temmuz

Türkiye ve dünyada 30 Temmuz tarihinde neler yaşandı, tarihte bugün kim doğdu, kim öldü, tarihte bugün yaşanan önemli olaylar neler gibi soruların cevaplarını sizler için derledik.

30 TEMMUZ TARİHTE BUGÜN NE OLDU?

Londra, 30 Temmuz 1966. Yaklaşık 97 bin futbolseverin izlediği bu tarihi finalde İngiltere, Batı Almanya'yı uzatmalarda 4-2 yenerek ilk kez Dünya Kupası şampiyonu oldu. Batı Almanya, maçın 12. dakikasında Helmut Haller'in golüyle öne geçti. Ancak İngiltere, 18. dakikada Hurst'un kaydettiği golle eşitliği sağladı ve ilk yarı 1-1 sonuçlandı.

30 TEMMUZ TARİHTE BUGÜN KİM DOĞDU?

Gupse Özay 30 Temmuz 1984 yılında İzmir’de dünyaya gelen Çerkes kökenli bir Türk oyuncu, senarist ve yönetmendir. Ege Üniversitesi Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü'nden mezun olduktan sonra, üniversite yıllarında arkadaşlarıyla çektiği "Yaman Yaşamışım" adlı belgeselle ödül kazanmıştır.

Kariyerine farklı alanlarda adım atan Özay, TRT'den yapım şirketlerine, magazin dergilerinden dizi setlerine kadar birçok deneyim yaşamıştır. Reklam yazarlığı yaparak başladığı kariyerini, dizi sektörüne geçişle devam ettirmiştir. Dizi dünyasında birkaç denemenin ardından, arkadaşlarıyla gerçekleştirdiği psikolog skeçleri sayesinde "Yalan Dünya" dizisinde rol bulmuş ve bu diziyle tanınmıştır. Dizideki başarısının ardından, Dacia'nın reklamında da yer almıştır.

Özay’ın sinema kariyeri, 14 Kasım 2014'te vizyona giren ve senaryosunu yazıp, Hakan Algül'ün yönettiği "Deliha" filmiyle başlamıştır. Bu filmde Zeliha karakterini canlandırmıştır. 8 Nisan 2016'da "Küçük Esnaf" filminde Burcu karakteriyle başrol oynamış, ardından 2 Aralık 2016'da vizyona giren "Görümce" filminde hem senarist hem de ana karakter olarak izleyici karşısına çıkmıştır. 11 Ocak 2018'de, hem senaristliğini hem de yönetmenliğini üstlendiği "Deliha 2" filmi vizyona girmiştir.

31 Ocak 2020'de, hem senaristliğini hem de başrolünü üstlendiği "Eltilerin Savaşı" adlı komedi filmi gösterime girmiştir. Ayrıca, 2020-2022 yılları arasında UN Women Turkey'nin sözcüsü olarak görev yapmıştır.

Özel hayatı: Gupse Özay, 2014 yılında "Deliha" filminde tanıştığı Barış Arduç ile 29 Temmuz 2020'de İzmir’in Çeşme ilçesinde evlenmiştir. Çiftin, 9 Eylül 2022 tarihinde "Jan Asya" adını verdikleri bir kız çocukları olmuştur.

30 TEMMUZ TARİHTE BUGÜN KİM ÖLDÜ?

Safa Önal, 17 Aralık 1930 yılında İstanbul'un Maçka Palas semtinde doğmuştur. Hukuk ve mülkiye mezunu babası Kaymakam Ahmet Fahretin Önal, resim yapmış, kanun çalmış ve şiir ile roman yazmıştır. Fahretin Bey'in annesi Nehali Hürriyet Önal için yazdığı bazı şiirler, şarkı olarak bestelenmiştir; bunlar arasında “Sevildiğini Sanma” adlı şiir Arif Sami Toker tarafından bestelenmiştir. Ayrıca, söz yazarı ve sunucu Sezen Cumhur Önal'ın abisidir.

Haydarpaşa Lisesi mezunu olan Safa Önal, 1945 yılında yazarlığa kısa öykülerle başlamış ve çeşitli dergilerde çalışmıştır. Öykülerini "Dünyanın En Güzel Gemisi" adlı kitabında toplamıştır. Senaristlik kariyerine geçiş yaptıktan sonra, filmleştirilmiş 395 senaryosu Guinness Rekorlar Kitabı tarafından bir dünya rekoru olarak onaylanmıştır. Zaman zaman Bülent Oran ve Ertem Göreç gibi isimlerle de çalışmıştır. TRT ile yaptığı bir röportajda, senaristliğin zorluklarını ve meslekle ilgili duygularını şu şekilde ifade etmiştir: "Senaryocu sinemanın en yalnız insanıdır. Kimse senaryocuyu hatırlamaz. Halbuki set öyle mi? Set bir yaşam alanıdır. Ben bu işi sevdim. Senede ortalama 20-25 senaryo yazdım. Özveriydi bu sevdaydı bu. Başka türlü bu mesleği icra edemezsiniz."

İki evlilik yapıp her iki eşinden de ayrılan Safa Önal, 1973 yılından itibaren yönetmenliğe geçerek yaklaşık 40 film yönetmiştir. Ayrıca, birçok fotoroman senaryosu yazmış ve en bilinen fotoromanı "Beyaz Şemsiye"de Türkan Şoray ve Cihan Ünal rol almıştır. Televizyon dizileri için senaryolar yazarak meslek yaşamını sürdürmüştür. 2007 yılında yaptığı son filmle yönetmenliği bırakmış, 30 Temmuz 2023 tarihinde 92 yaşında hayatını kaybetmiştir. Cenazesi Feriköy Mezarlığı'na defnedilmiştir.