Akaryakıt sektörü düzenleme talep ediyor

ÖZKAN PEKÇALIŞKAN

Petrol Ürünleri İşverenler Sendikası (PÜİS) Ege Bölge Başkanı Mert Aslan, son dönemde yükselen akaryakıt fiyatları ve artan maliyetler nedeniyle zor günler geçiren ve batma noktasına gelen akaryakıt bayilerinin son durumunu anlatmak ve sektörün taleplerini dile getirmek amacıyla bir basın toplantısı düzenledi. Sendika Merkezi’nde gerçekleşen ve PÜİS Genel Başkan Başdanışmanı Kemal Buluğ ile PÜİS İletişim ve Sosyal İşlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Coşkun Turcan’ın da hazır bulunduğu toplantıda, artan maliyetler ve azalan kar marjları nedeniyle son dönemde yüzlerce akaryakıt istasyonunun kapatıldığı, 4 bin civarında istasyonun da kapanma noktasına geldiği ve Ege Bölgesi’nde ise 50’ye yakın akaryakıt bayisinin işletmesini kapattığı bilgisi verildi.

800’E YAKIN İSTASYON KAPANDI

Türkiye genelinde 800’e yakın akaryakıt istasyonu işletmesini kapattığını fakat şu ana kadar EPDK’dan lisans iptali olmadığını dile getiren PÜİS Ege Bölge Başkanı Mert Aslan, “Ülke genelinde akaryakıt istasyonları 180 bin ila 200 bin kişi arası istihdam etmekte. Son yaşanan olaylar neticesinde yüzlerce istasyon kapanmış olup, 4 bin istasyon daha kapanma noktasında. Bu istihdamın devamlılığı risk altında olup, milyarlarca liralık yatırımlar da yok olmak üzere. Bu istasyonların kapanması halinde; yaklaşık 4 milyar dolarlık milli servet kaybı yaşanacak, istihdam olarak da tahmini 50 bin çalışanımız işsiz kalacak. Dolayısıyla birçok noktada vatandaşlarımız da bu hizmetlerden faydalanamayacak ve zorluklar yaşayacak” dedi. Ege Bölgesi’nde de en son Urla’da, Ödemiş’te ve Bergama’da da aynı şekilde bayilerin kapatmak zorunda kaldığını ifade eden Aslan, “Ege Bölgesi’nde kapatan akaryakıt bayi sayısı 50’ye yakın. Artık kapatmalar kent merkezine doğru geliyor. Ödemiş veya Bergama da bir istasyon kapattı diyelim en yakın istasyon 30-35 km ötede olacak. Köylü, çiftçi ne yapacak? Köyüne, evine nasıl ürün götürecek?” diye konuştu.

İSTASYONLAR BİNALARA DÖNÜŞECEK

Bayi ve ana dağıtım şirketi toplam kar marjının yüzde 6 olduğunu belirten Aslan, “Bunun yüzde 3’lük kısmı bayiye kalmakta, bir istasyonun işletme giderleri ise yüzde 5. Günde ortalama 10 bin litre satış yapan bir istasyon ayda yaklaşık 60 bin TL zarar etmekte. Bu ticaret sürdürülebilir değil. Bayiler şu anda riskli sektör olduğu gerekçesiyle bankalardan kredi kullanamıyor. Çok güçlü değilseniz, bankalardan kredi kullanamıyorsunuz. Artık akaryakıt bayileri inşaat firmalarıyla görüşüp, akaryakıt istasyonunu yıkıp, yerine inşaat yapmak üzere görüşmeye başladı. Yakın bir dönemde böyle giderse, akaryakıt istasyonlarının yerini binalar, gökdelenler alabilir. Çünkü kira bedelleri başta olmak üzere karlılığı daha fazla. Şehir içindeki istasyonlarımızı belki arsa değerine çevirecek ama hepsinin böyle bir değeri yok. Onlar ne yapacak?” ifadelerini kullandı.

70-80 BAYİ POS CİHAZINI SÖKTÜ

Bayilerden yüzde 3’lere kadar varan kredi kartı komisyon oranlarının kesildiğini ve bu durumun bayileri zorladığını ifade eden Başkan Aslan, “Şu an satışlarımızın yüzde 70’e yakını kredi kartı ile yapılıyor. Akaryakıtta taksit yok. Biz nakit alanla, kredi kartıyla ödeme yapanların ödediği ücretin farklı olmasını istiyoruz. Sadece bu hafta Ege Bölgesi’nde 70-80 bayi pos cihazını söktü, ‘Kredi kartıyla satışlarımız yoktur’ dediler. Kim nakit bin lirayı cebinde taşır bilemiyorum. Bu işlerimizi olumsuz etkileyecek. Şu an net yüzde 40 satışlarımızda azalma var. Biz yüzde 15 entegre karlılığımız olsun istiyoruz” dedi.

BAYİLER KENDİ FİYATINI BELİRLİYOR

9 Mart 2022 tarihinde EPDK Başkanı Sayın Mustafa Yılmaz’ın canlı yayında akaryakıt bayilerinin serbest piyasada kendi fiyatlarını belirlediklerini ilettiğini söyleyen Aslan, “Bizler de; meslektaşlarımıza, vatandaşlarımızı mağdur etmeyecek şekilde kendi satış fiyatlarını belirleyebileceklerini söylüyoruz. Bununla beraber; bayilerin ayakta kalıp ticaretlerine devam edebilmesi için aşağıdaki uygulamaların devreye alınması şart. Kredi kartı komisyon maliyetleri; nakit ve kredi kartlı satışlar için ayrı fiyat olmalıdır. Nakliye fiyatları; nakliye ücretleri kar paylarının dışına alınmalı, kilometre bazında fiyat artışı olmalıdır. Aliağa’dan akaryakıt istasyonuna kadar olan mesafe satış fiyatına eklenmelidir. KDV’nin; yüzde 18’den yüzde 8’e düşürülmesi ve aradaki farkın bayii karlılığına eklenmesini sektör olarak talep ediyoruz. Bu uygulama gerçekleştiği takdirde, akaryakıt üzerinden yapılan mali kaçakçılığın engellenmesine de yardımcı olacaktır” şeklinde konuştu.

BAYİLER TEMİNAT VEREMEYECEK

PÜİS Genel Başkan Başdanışmanı Kemal Buluğ, bayilerin teminat uygulamasıyla ilgili sorun yaşadıklarını belirterek “Gelir İdaresi Başkanlığı, yeni açılan bir istasyondan 1 milyon TL’lik teminat mektubu alacak. Mevcut istasyonlardan ise yıllık cirosunun binde 1’i oranında teminat mektubu istenecek ama bu teminat mektubunun süresiz olması isteniyor. Bankalar ise akaryakıt istasyonlarını riskli olarak gördükleri için teminat mektubunu süresiz vermek istemiyor. Böyle olursa, teminatı birçok akaryakıt bayi veremeyecek. EPDK, bu bayilerin lisanslarını iptal edecek ve bu istasyonların kapanması söz konusu olacak. Akaryakıt sektörünün kökünden yeni bir düzenlemeyle karlılıktan işletmeye kadar yeni bir düzenlemeyle ele alınması, konuşulması gerekiyor” ifadelerini kullandı.